cıvata

• civataların en önemli problemlerinden biri üzerlerindeki yük dağılımının her yerde aynı olmamasıdır.
  örneğin somun-civata bağlantılarında gerilim yoğunla$masının en fazla olduğu bölge vida di$leri ile somunun birle$tiği yerdir. bu bağlantı kırılırsa %70 bu yerden kırılır.
  
  genelde çelik'tir.
• 38560643 civata cesidi vardir^*
  
  vida tipine gore metrik ve whitworth olarak ayrililar ama gicik amerikalilar da kendilerine gore civatalar yapmislardir. onlarinkilere unc ya da unfdenir. ayrica whitworth' un boru ve ince tipli olanlari da vardir.
  
  bir civatanin acilacagi delik civatanin olcusu anma capi ile belirtilir ama civata acmak icin acilan delik daha kucuk olmalidir ve bu delige matkap capi denir. kucuk acilan bu delik daha sonra yiv olarak anilan setlerin acilmasi icin kilavuz cekilir.
  
  ornek: metrik 8 (m8 olarak gosterilir) bir civata acilacaksa bu civatanin anma capi 8, matkap capi 6.8 ve cekilen kilavuzdaki adimda 1.25 olmalidir.
  
  herneyse civata cesitleri sadece standartlarina gore degil kullanildiklari yere ve tiplerine gore cesitlerine ayrilirlar. sac civatasi, agac civatasi, setskur, anahtar basli, tornavida basli; havsa basli, mercimek basli, delici, yarikli vs vs vs^{** *}
  
  not: vida, civata degildir. civata ise vida' dan olusmustur. o yuzden bakiniz (bkz: vida)
• civatalı bağlantıların en büyük problemlerinden birisi, dinamik yük ve titreşim altında kendi kendine çözülebilmeleri. ben istediğim zaman sıkıp istediğim zaman çözemeyeceksem ne yapayım öyle bağlantıyı? n'apıyoruz o zaman? bir çok yöntem var. ama nord lock isimli, basit bir tırtıklı rondela çiftinden yapılmış bir kilit sistemi var ki, breh breh breh! riskli bölgelerde kullanılması elzem.
  
  http://goo.gl/nbpqw
  http://goo.gl/kdmoz
  http://goo.gl/o55ef
• (bkz: http://i.imgur.com/gab0f.jpg)
• sadece altıgen başlı olanlarına cıvata denir, diğerleri metrik vida, trapez vida, ınbus, setskur (ayar vidası) , sunta vidası, gibi devam eder.
  
  bütün bağlantı elemanları belirli standartlara göre üretilirler. aynı standart numarasına sahip bir cıvata farklı materyallerde olabilir mesela;
  
  4.6 , 6.8 , 8.8 , 10.9 , 12.9 , 14.9 gibi belirlenmiş materyal sertliklerine göre üretilmektedirler.
  
  yaygın olarak 6.8 ve 8.8 kullanılır. cıvatanın materyal sertliğinin düşük olması cıvatanın kalitesiz olması anlamına gelmez. cıvatalar kullanılacağı projeye göre seçilirler mesela ; esnek yapılı olan bir yapıda 4.6 yada 6.8 kullanılır. esnek olmayan bir yapıda ise genellikle 8.8 yada 10.9 kullanılır.
  
  12.9 ile 14.9 genellikle pek tercih edilmez, sertlik bakımından diğerlerinden çok üstün oldukları gibi çok fazla kırılgan yapıya sahiptirler. diğer materyeller yük altında esnerken bu arkadaşlarımız esnemeye gelmez çatırt diye kırılı verirler. çünkü kullanım maksatları diğerlerinden daha fazla yük, daha az esneme olan yapılarda. ya da bu cıvatalar sürekli sökülüp takılacaksa, bu bir ayar cıvatasıysa, sürekli dışarıdan bir darbeye sürtünmeye maruz kalıyorsa bunun gibi uygulamalarda 12.9 ve 14.9 materyelleri dayanıklıdır kolay kolay aşınmaz, lokma yada anahtar materyali çok tahrip etmez yapısı kolay kolay bozulmaz.
  
  ayrıca bu materyal adlandırılması cıvataların dayanımını ölçmek için kullanılır örneğin ;
  m16x90 dın 933 cl 8.8 cıvata'nın çekme mukavemetini ve gerilme sınırını materyal kalitesi sınıfından öğrenebiliriz.
  
  8.8 için birinci rakamı yani 8'i 100 ile çarparız = 800 newton /mm2
  ikinci rakamı yani yine 8 oluyor (0.8 olarak baz alınır) - ilk rakamın sonucunda çıkan oran ile çarparız .
  0,8x800 = 640 newton/mm2
  
  biraz karışık gibi görünsede gayet basittir. ilk değer yani 800 newton/mm2 cıvatanın maksimum yük dayanımını gösterir.
  
  ikinci değer yani 640 newton/mm2 cıvatanın kullanılması gereken dayanımı gösterir.
  
  8.8 - 640 newton da kullanılır - 800 newton'u geçerse yapısı bozulur yani esner/kırılır.
• iş gereği bolca kullandığım ama şahsımla kişisel ilişkisini pek çözemediğim bağlantı elemanı. olur olmadık zamanlarda üstümden başımdan düşüveriyor ^*. hayırlısı bakalım ...
• vida ile en büyük fark vidanın ucu sivri iken cıvatanın ucu kördür. ayrıca, cıvata işlevini yerine getirebilmek için karşılığında bir somuna ihtiyaç duyar. vida ise somun veya başka bir şeye ihtiyaç duymadan tek başına işlevini yerine getirir.
• dünya tarihinin en büyük dönüm noktalarından birisi olan sanayi devrimine çakılan ilk kıvılcım.
  
  derinlemesine düşünüldüğünde, alternatif akımın keşfinden, astrofiziğe kadar bütün bilimsel çalışmaları derinden etkileyen, savaşların kaderini değiştiren araçlardan tutun, şuan üstünde oturduğum koltuğa kadar hayatımızın her parçasını birleştiren bu icat aslında dünyanın en büyük gizli kahramanlarından biridir.
  
  cıvataları hor görmeyelim. onları sevelim, sayalım. cıvatalar bizim her şeyimizdir.
• üzerine açılan dişin ölçüsünü belirten metrik ve whitworth (türk piyasasında halk arasında kolaylık olsun diye vitford olarak adlandırılır) standartlarında türleri bulunan ve somun vasıtasıyla tutturulan bağlantı elemanı.
• toros aracı olan kişilerin sanıldığı hırdavat.