• öğrenmesi ciddi anlamda çok zor olan bir yazı sistemidir. latin harflerini kullanan insanların çoğu bu yazıya hiç bir zaman tam anlamıyla alışamazlar. zira bu insanlar ömrü hayatı boyunca yalnızca yaklaşık 30 yazı işareti görmüştür. nitekim asıl olay hafızasında tutabildiği işaret sayısının az oluşu değildir. asıl olan şey, ki asıl zorluk buradadır, latin alfebesi kullanan şahsın, yazının mantığını bilinç altından normal bilinçli zihin faaliyet alanına kadar alfabe mantığı ile kavramış olmasıdır. yani çivi yazısını öğrenmeye 50 yılınızı da verseniz bu yazıya alışamaz, benimseyemezsiniz. sadece okuyabiliyor olursunuz. burada çin-tibet ve kore-japon yazılarını kullanan halkları elbette tenzih ediyorum.

    sümer, akkad, asur, babil ve hitit çivi yazıları yaklaşık 700 işaretle yazılıyordu. bugün mezopotamya'da hala devam eden kazıların sonuçları, ayrıca henüz incelenmemiş ve yavaş yavaş analiz edilen binlerce çivi yazılı tabletten elde edilen bilgiler, bu işaret sayısının 900'e çıktığını gösteriyor. ancak bu durum modern araştırmalar ve çivi yazısı kataloglarında henüz güncellenmemiştir ve en çok kullanılan kataloglar hala yaklaşık 600-700 işaretten oluşur.

    bu yazıyı öğrenmek gerçekten çok zor çünkü daha önce de söylediğim gibi alışık olmadığımız hece sistemi ile çalışıyor. sözcükler her defasında farklı işaretlerle yazılabiliyor. bu sorun, çivi yazısını en çok zorlaştıran unsurlardan biridir. bir düşünün, sık sık kullandığınız bir kelimenin, aslında hiç değişmeyen bir harfini, farklı durumlarda farklı işaretlerle ifade etmeye alışabilir misiniz? öğrenebilir ve kabullenebilirsiniz, fakat alışamazsınız.

    çivi yazısını icat edenler proto-fırat ve sümer uygarlıklarıydı. daha sonra bu yazıyı sami halklar kullandı. bu sami halkların çivi yazısı geleneğinde sümer'de olmayan bir felsefe gelişti. çivi yazısını kullanmaya başladıkları zamandan itibaren, sami dillerinin gramer yapısı, yazıya bağlı şekilde değişikliklere uğradı. bu, dünya dillerinde pek nadir görülen bir şeydir ve evet bu olmuştur. yazı, doğrudan doğruya dilin gramer yapısını değiştirmiştir. sözcükleri daha kolay yazmak, yerden ve zamandan tasarruf etmek, kolay telaffuza ulaşmak için yapılan değişiklikler gramer yapısına işlemiştir. bu yazıyı öğrenirken en çok karşılaşılacak zorluklardan biri de budur.

    yazının öğrenme aşamaları da çok fazla. önce gramer yapılarını öğreniyorsunuz ki bu henüz işaretleri tanımadığınız için yarım yamalak oluyor. çünkü bir çok gramer kuralının özü yazı sisteminde. ancak önce yazı sistemini öğrenmeniz de gramer bilmediğiniz için bir anlam ifade etmiyor. gramer özelliklerinde önce sami lehçelerinin kurallarını öğreniyorsunuz. sonra sümerce karşılıklarına geçiyorsunuz. ekler, fiil çekimleri, zamanlarda da hem sami hem sümer kurallarını bir arada öğreniyorsunuz. yazıyı öğrenirken de bir işaretin önce sümerce değerini, sonra akadca değerini, sonra da türkçe karşılığını öğrenmek zorundasınız.

    vel hasıl çok zor bir yazı, zorluğu da beynimize işlemiş standart yazı mantığından tamamiyle farklı olmasından ve hem dillerin hem de yazının tamamen ölü olmasından kaynaklanıyor. istanbul'da ve dil-tarih'te bu yazıyı, sümerce'yi ve akkadca'yı öğrenmeye çalışan cefakar öğrencilere kolaylıklar diliyorum.. canımsınız.
  • çoğu kelime tek bir simgeyle anlatılır bu alfabede, dolayısıyla her bir sembol bir kelimeyi anlatır (çin alfabesinde olduğu gibi). başlangıçta her bir sembol, anlattığı şeyin resmiyken, sonra gelişerek en son şekillerini almışlardır. adının çivi yazısı olmasının sebebi sembolleri oluşturan doğruların şeklinin çiviye benzetilmiş olmasıdır, sembollerin taşlara çiviyle yazılması değildir. bütün mezopotamya ve çevresi halkları kullanmıştır bu alfabeyi: sümerler (ki yazıyı, yani çivi yazısını, ilk icad eden topluluktur), akadlar, asurlular, doğu anadolu'dan urartular vb.
    bu arada kesinlikle uygurların alfabesi değildir. uygur alfabesi, görüntü itibariyle (ama sadece görüntü itibariyle) arap alfabesine benzer, hatta bugünkü uygurlar bu alfabeyi de bırakıp tamamiyle arap alfabesine yönelmiştirler. orhun yazıtları da kesinlikle bu yazı tipiyle yazılmamıştır, orhun yazıtlarında kullanılan alfabe göktürk alfabesidir ve tek benzeştiği alfabe runik alfabedir, çivi yazısı değil.
  • ''yatay, dikey, eğik'' ve ''köşe çengeli'' olmak üzere dört farklı işaret kullanılarak kaydedilen yazı sistemi.

    ilk zamanlar yüzleri sağa dönük olan işaretlerle, sağ üst köşeden başlayarak aşağıya doğru yazılırdı. sonrasında tam olarak bilinmeyen ancak tabletlerin tutuş şekliyle alakalı olduğu düşünülen bir nedenle soldan başlanarak alt alta satırlar halinde yazıldı. biçimsel gelişimini ve içerik gelişimini m.ö. 2700 dolaylarında tamamladı.
  • (bkz: hiyeroglif)
  • ilhan berk’in 1960 tarihli şiir kitabı. kitapta şu şiirler yer alır:

    - atımı istedim evin göğü delindi
    - siz ne güzeldiniz benimle bilemezseniz
    - ben senin krallığın ülkene yetiştim
    - siz dedim de f, o denizler aldı beni
    - babil
    - tep’teki kral mezarları için
    - alfa suyu
    - sahi siz mi geldiniz saksılarım ışıdı
    - sabahla ne güzel durdunuz aşkıma
    - güneşler, bütün o, durdum bir denizde
    - troya’da siz sözü güzeldi eskiden
    - iskenderiye’de bir homeros yazısı
    - ben uyandım bir aşk demekti bu dünyada
    - ben şimdi bu şiirden geçerim çok eski
    - ülke bölündü bu öğlemi sana ayırdım
  • çiviyle yazılmayan yazı. kamışla balçık (kil) üzerine yazılırdı. daha sonra bu balçık kurutulurdu. balçığın kurumuş ve taşlaşmış haline de tablet denir. kurutma işlemi kimi zaman güneş'te kimi zaman ise fırında pişirme yoluyla yapılırdı.

    çivi yazısı denmesinin sebebi ise çizik atma esnasında kamışın kil üzerinde bıraktığı bir ucu üçgen-oval biçimli çizgi izinin çiviyi andırmasıdır.

    aha şurada görülebilir:
    https://i.hizliresim.com/bamxng.jpg

    https://i.hizliresim.com/gr5lg3.jpg

    antik dönemlerden kalan tabletleri inceleyen uzmanlar bu yazıya latince cuneos (çivi) ve forma (biçim) kelimelerinden türeyen cuneiform ismini vermişlerdir.
  • tip fakultesinde doktorlara muhtemelen ogretilen yazi yazma bicimi*.
  • civi yazisini okumayı çözen kişi bilimadamı değildir ve bu işi sadece iddiayı kazanmak için yapmıştır...
  • çivi yazısını sadeleştirirek günümüzdeki alfabenin temelini atan uygarlık fenikelilerdir...
  • hakkında detaylı bilgi için

    #103922224
hesabın var mı? giriş yap