cuci han

• cengiz han'ın en büyük oğludur.
  
  hanlığının ilk dönemlerinde, merkitler, cengiz han'ın karısı börte'yi kaçırmış oldukları ve bu olaydan tam 9 ay sonra cuci dünyaya geldiği için cengiz han'ın öz çocuğu olmamasına kesin gözüyle bakılmasına rağmen cengiz han bir moğol olarak modern insanlara dahi taş çıkartan bir hümanistlikle cuci'yle kendi oğulları arasında hiçbir ayrımın söz konusu olamayacağını herkesin eşit derece hak sahibi olduğunu belirtmiştir. babasının bir merkit savaşçısı olan çilger olduğuna ihtimal verilir.
  
  kardeşlerinden gördüğü dışlamadan dolayı cuci'nin bir dönem fiziksel babasıgillere taraf olacak olduğu sonradan bundan vazgeçtiği iddia edilir.
  
  cuci han, babası olan cengiz han'dan önce ölmüştür. oğulları batu han ve berke altınordu devletini kurmuş, bugünkü tataristan özerk bölgesi'nin (bkz: kazan) ve eski kırım hanlığı'nın temellerini atmıştır.
• giray hanedanı bu adamın soyundan gelmektedir.fakat işin ilginç kısmı bu adam cengiz han'ın büyük ihtimal gerçek oğlu bile değildir.tabi cengiz hanın o kadar çok çocuğu vardır ki cuci handa olmayıversin.
• cengiz han, kendi soyundan gelmediğini bildiği halde cuci'yi sırf karısı börte'nin oğlu olduğu için öz evladı saymıştır.
  öte yandan, diğer karılarından olan yüzlerce (belki bine varıyordur) çocuğu ise kendi kanından olduğu halde ilk eşi börte'den olmadığı için hanedana ortak etmemiştir, ikinci sınıf muamele yapmıştır.
  
  (bkz: anaerkil)
• bir çok tarihçi tarafından zehirleme emrinin bizzat babası cengiz han tarafından verildiği rivayet edilir..
  (bkz: devlet i aliyyenin bekaı)
• (bkz: felsefi intihar ve ötesi)
• 1169 yılında doğdu. babasının merkit yağmasından dönüşü esnasında dünyaya geldiğinden kendisine "yoldan gelen" anlamında cuci adı verildi. cengiz han'ın çin'in kuzeyindeki bozkır kavimlerini bir idare altında birleştirmesi sırasında 1218 yılında babası tarafından kırgızlar üzerine gönderildi. cuci buradaki halkı itaat altına aldıktan sonra ertesi yıl babasının maiyetinde diğer kardeşleriyle birlikte harizmşahlar üzerine yapılan sefere katıldı. daha sonra babası tarafından irtiş ırmağından itil ırmağına kadar olan bölgeleri itaat altına almakla görevlendirildi. batı sibiryayı itil ırmağı boylarına kadar itaat altına alan cuci, ardından yenikent ve barçınlığkent' i zaptederek gürgenç' e yöneldi. burayı da ele geçirmek için kardeşleri çağatay ve ögedey' le birleşti. 1221'de cebe noyan ve subitay noyan'ı muhammed harizmşah' ı takiple görevlendirdi. kendisi ise tuluy ile birlikte buhara, semerkant, nahşeb ve tirmiz' i zaptetti, kışı ceyhun bölgesinde geçirdi. 1222 yılında harizm'in merkezi gürgenç ateşe verildi, sanatkârlar hariç halkı katledildi. öldürülenler arasında şeyh necmeddin-i kübra da vardı. cengiz han, harizm'in bu bölümüyle birlikte irtiş 'ten itil' e kadar batı sibiryayı oğlu cuci’ nin idaresine verdi. bu sırada kumandanlarından cebe ve subitay ileri harekâtta bulunarak azerbaycan ve derbent üzerinden kuzey kafkasya 'ya girdiler, kırım' a kadar uzandılar ve buraları yağmaladılar. cebe ve subitay' ın bu seferleri keşif niteliğinde olup cuci han'ın yurdunun batıya doğru genişlemesini hazırlamak içindi. asıl batı seferleri cuci' nin ölümünden sonra oğulları zamanında yapılmış ve altın orda devleti'nin temelleri atılmıştır. 1226 yılı sonlarında veya daha kuvvetli bir rivayete göre 1227 yılı başlarında cuci bir sürek avı sırasında atından düşerek ölmüştür. kaynaklarda on sekiz kadar erkek çocuğu kaydedilen cuci' nin oğullarından ikincisi batu (sayın ) han babası¬na halef olarak altın orda hanlığı' nı kurdu. büyük oğlu orda, gök orda hanlı¬ğı' nın kurucusudur. beşinci oğlu şiban han ise özbek hanlarının atasıdır. on üçüncü oğlu togay timur neslinden gelenler, batu han sülalesinin sona ermesinden sonra altın orda hanlığı' nı devam ettirmişler. daha sonra da kazan, kırım ve astrahan hanlıklarının kurulu-şunu hazırlamışlardır. cuci han 1227'den 1783 yılına kadar deşt-i kıpçak'ta hüküm süren hükümdarların hepsinin atası durumundadır.
  
  kaynak: http://www.islamansiklopedisi.info/…c08/c080048.pdf
• cengiz han'ın en büyük oğludur. babasının merkit yağmasından dönüşü esnasında dünyaya geldiğinden kendisine “yoldan gelen” anlamında cuci adı verildi.
  
  ayrıca cuci han 1227’den 1783 yılına kadar deştikıpçak’ta hüküm süren hükümdarların hepsinin atası durumundadır.
  
  (bkz: mustafa kafalı, cuci, diyanet islam ans.)
• cengiz han'ın öz evlatlarından ayırmadığı ve muhtemelen babası olmadığı çocuğudur. eşi börte üzülmesin diye bu durumu ona hissettirmemiştir bile. eşi onu kurtarmak için bir oyun kurmuş ve bu durumun sonucunda cuci han'ın doğduğu rivayet edilir.
  
  bugün barbar denilen insan eşini incitmemek için çoğumuzun yapamayacağı bir tutum sergilemiştir.
  
  türk dünyasında erkeğin kadına bakış açısı budur. malesef toplumumuz arap kültürüne boyun eğmek üzeredir.
• (bkz: cuci)
  kendisi hakkındaki doğru başlık budur. cuci, babasıdan önce öldüğü için han sıfatını kazanamamıştır.