decentralized exchange

• cex'in tersi.
• uzun zaman önce bir tarihçi şöyle söylemişti: "sabit olmayan matbaa harflerinin kullanıldığı makineyle müstensihlerin işini
  azaltan ilk insan, maaşlı orduları dağıtıyor, çoğu kralın ve senato'nun işine son veriyor ve bütünüyle yeni demokratik bir dünya yaratiyordu."
  1500 lü yıllarda yazılan bu yazının karşılığı yakın zamanda dolduracağını düşündüğüm borsa türü.
• 2020 itibari ile oldukça popülerliğe gelen defi kavramı ile birlikte mantar gibi heryerde merkeziyetsiz borsalar türedi. bunlar bir de kendi token larını çıkardılar ve borsalar da oldukça iyi fiyatlara alım satım yapılıyor.
  
  peki asıl sorunsalımız şu olmalı; bu kadar borsaya gerçekten ihtiyacımız varmı? yoksa bu işin sonu ülkemizde ki lokmacı dükkanları gibi mi olacak?
• varligini ogrendigimden itibaren tum alim satim islemlerimi (bkz: dex) uzerinden gerceklestiriyorum yani paramin tum kontrolu bende olmus oluyor. olmayan bazi coinler icin ise (bkz: binance) kullanmakta baska sansimiz yok tabi ama. dex bana daha guvenli geliyor.
• affedersiniz ama sikimin merkeziyetsizliği bu kripto işi.
  bak iki borsanın başkanı laf dalaşına girdi, hop indiriyorlar , nerde kaldı merkeziyetsizlik., hikaye
• ustteki yazarin aklindan suphe ederek sizlere soyle bilgi vereyim. simdi oncelikle kisisel olarak dexlerin bu isin gelecegi oldugunu dusunuyorum.
  
  (bkz: uniswap)
  (bkz: sushiswap)
  (bkz: pancakeswap)
  (bkz: uzunkisa cemaati)
  
  uniswap bir amm dir. x+y=k mantigiyla calisir. daha farkli formullu dexlerde var ama x+y = k hem anlamasi basit hemde su an baya tuttu bu is. uniswap bunu ilk yapip, kodunu paylasti. sushiswap, uniswapi forklayip 1-2 ufak degisiklik yapti. pancakeswap ise binance smart chain uzerinde calisiyor. yani centralized bir defi. uniswap ve sushiswap ise ethereum uzerinde. pancakeswap te su an alim/satim yapmak icin tek mantikli yer cunku digerlerinde network'e odenen feeler cok fazla. uniswap v3 layer2 scaling ile geliyor (optimism) bekleyip gorecegiz feeleri ne kadar dusurebiliyor.
  
  neden insanlar dex kullaniyor ?
  cunku dex'ler kyc yani know your customer yani kullanmak icin kimlik falan gondermeniz gerekmiyor. dolayisi ile vergiden kacabilirsiniz :d
• turkiye'deki orneklerinden bir tanesi de (bkz: uzunkisa cemaati)
• günümüz kripto para dünyasında kullanılan "merkezsiz borsa"nın karşılığı.
  bu borsaların bir merkezi yok ve blockchain yapısıyla çalışıyor. bir serverda, bir bilgisayarda değil çok bilgisayarda eş zamanlı çalışmakta. bundan dolayı "dükkanı kapatıp gitme" ihtimallerini azaltan sistem.
  geleceğin kripto para borsaları muhtemelen hep bu şekilde olacak.
  en önemli örnekleri waves dex ve etherdelta
• (bkz: defiato)
• (bkz: dex)