defterimde kırk suret

• bir beşir ayvazoğlu eseri.
  yazar kitabın arkasında şöyle der; "eskiler, insan için alem-i sugra, yani küçük alem derlermiş, ne kadar doğru. bana sorarsanız, her insan ayrı bir aleme açılan bir kapı; o kapıdan içeri girdikten sonra, labirentlerinde kaybolmak işten bile değil, freud'ların mroydların başlarına gelen nedir? sıradan zannetiğiniz insanların bile uçsuz bucaksız iç dünyaları varsa, bilim, sanat ve hareket adamlarının dünyalarının büyüklüğünü varız siz hesap edin. doğru söylüyorum, onları derinliğine anlamaya çalışmak, galaksiler arası yolculuğa çıkmak gibi birşey olmalı. ben mi? ben sadece kapıları korka korka aralayıp hoşça baktım, gözlerim kamaştı."
  kanımca yazarın okunması şart eserlerinden biridir.
• defterimde kırk suret, 90'lı yılların sonunda evvelâ ötüken neşriyat'tan çıkmıştı. kitapta beşir ayvazoğlu, kültür, sanat ve siyaset dünyamızdaki bilinen veya unutulmuş simaları devirlere göre tasnif ederek kısaca tanıtmakta ve onların hikayesini yine kısaca yaşadıkları devrin halet-i ruhiyesine uygun bir bağlamda ele almaktadır.
  
  ilk bölümde necmeddin okyay, nuri arlasez gibi bugün artık asla tesadüf edemeyeceğimiz son insanları yazmış, diğer bölümlerde, necip fazıl kısakürek, ahmet kabaklı, orhan okay, ahmet turan alkan, mustafa çalık, ilhan kesici, cengiz aytmatov, annemarie schimmel, erol akyavaş, tosun bayrak, münevver ayaşlı, çinuçen tanrıkorur, hilmi yavuz, çelik gülersoy, turgut cansever... gibi önemli isimlerin portrelerini kısa ama başarılı bir şekilde kaleme almıştır.
  
  beşir ayvazoğlu bu isimleri her ne kadar kendi aidiyeti etrafından seçse de bu tercihe netice itibariyle sorunlu görünmüyor. zira beşir ayvazoğlu en iyi bildiklerini, kitaplarını okuduğu, yakından tanıdığı kişileri yazarak onları tarihe kaydetmiştir. sıretler ve suretler isimli diğer portre kitabında da zaten, kemal tahir, tanpınar, hasan ali yücel, sabri ülgener gibi isimleri de layıkıyla yazmış ve tanıtmıştır.
  
  ayrıca ayvazoğlu sağ eksenli kültür hayatının mümtaz ve titiz ve kibar bir mensubu olarak ayrıca kendi portresinin de yazılmasını fazlasıyla hak etmiştir. dileriz bunu da bir gün tanıl bora gibi bir hakşinas kaleme alır.
• -kitaptaki sûretler-
  
  1) osmanlı'nın yâdigârları:
  
  (bkz: necmeddin okyay)
  (bkz: nezahet nureddin ege)
  (bkz: malik aksel)
  (bkz: necip fazıl)
  (bkz: münevver ayaşlı)
  (bkz: nuri arlasez)
  (bkz: fuat bayramoğlu)
  (bkz: perihan arıburun)
  (bkz: ahmet yakupoğlu)
  (bkz: turgut cansever)
  
  2) yeni devir yeni yüzler:
  
  (bkz: ahmet kabaklı)
  (bkz: sedat umran)
  (bkz: alaeddin yavaşça)
  (bkz: tosun bayrak)
  (bkz: turgut özal)
  (bkz: ziya nur aksun)
  (bkz: çelik gülersoy)
  (bkz: orhan okay)
  (bkz: erol akyavaş)
  (bkz: halit refiğ)
  (bkz: hilmi yavuz)
  (bkz: yavuz bülent bâkiler)
  (bkz: erol güngör)
  (bkz: hüsrev hatemi)
  (bkz: cinuçen tanrıkorur)
  (bkz: ayşe şasa)
  (bkz: saadettin ökten)
  (bkz: ekmeleddin ihsanoğlu)
  (bkz: sevinç çokum)
  
  3) 46 sonrası:
  
  (bkz: aydın menderes)
  (bkz: mustafa kutlu)
  (bkz: ali birinci)
  (bkz: ilhan kesici)
  (bkz: mustafa çalık)
  (bkz: ahmet turan alkan)
  (bkz: ismail kara)
  (bkz: mustafa ruhi şirin)
  
  4) onlar da bizden:
  
  (bkz: annemarie schimmel)
  (bkz: cengiz aytmatov)
  (bkz: kenize murad)
• beşir ayvazoğlu'nun 90'lı yıllarda aksiyon dergisinde yazdığı sıralarda yayınladığı biyografilerden seçerek oluşturduğu, ansiklopedik bilgilerden ziyade anlattığı karakterlerin bilinmeyen yönlerini ön plana çıkardığı kitabıdır. bana münevver ayaşlı, nezehat nureddin ege, necmeddin okyay ve tosun bayrak gibi insanları tanıtması bakımından bende her zaman ayrı bir yeri olacaktır.