deja vu

• benim bununla ilgili merak ettiğim konu, bu olayı yaşayanların bir sonraki yaşanacak şeyi anlatıp anlatamadıkları. yani bir nevi deja vu'yu kanıtlayıp kanıtlayamadıkları. tabi eğer insan vücuduyla ilgili bir bozukluk, bug değilse bu durum.
  
  ben hiç yapamadım. yani deja vu yaşarken, o anı daha önce yaşadığımı düşünürken, sonraki anı tahmin edip çevremdekilere hiç söyleyemedim. ancak o an geldiğinde o anı da yaşadığımı anlayabiliyorum.
  
  örnek vermek gerekirse şöyle, diyelim arkadaşınız size bu akşam çıkıp x yere gitmeyi ve maç izlemeyi teklif etti. kullandığı cümlelerle deja vu yaşadığınızı ve bu teklifi arkadaşınızın daha önce de yaptığını o an fark ettiniz. ve sonra arkadaşınız maçtan sonra da diyelim ki 12 angry men'i izlemeyi önerdi. o an şaşkınlıkla deja vu'nun halen devam ettiğini, arkadaşınızın size daha önce de aynen bu cümlelerle 12 angry men'i izlemeyi teklif ettiğini düşündünüz.
  
  peki maç izleme teklifinden sonra 12 angry men filmini izleme teklifinin de geleceğini bilebilir miydiniz? teklif geldikten sonra insan fark ediyor ama ondan önce, yaşadığınızı düşündüğünüz bu anın sonraki hamlesi aklınıza gelmiyor. deja vu'lar, yani aslında benim yaşadığım deja vu'lar 2 ya da 3 anlık oluyor. bu anlar cümle, hareket veya başka bir şey olabilir. ama 2. anda deja vu yaşadığımı fark etsem de 3. anı tahmin edemiyorum. ancak 3. an geldiğinde ''evet sonra da böyle olmuştu'' diyebiliyorum.
  
  bunlardan çıkardığım sonuç deja vu'nun olağanüstü bir şey değil, insan beynindeki bir takım düzensizlikler sonucunda oluştuğudur. böyle olmamasını isterdim aslında. reenkarnasyon veya zamanda ileri ve geri gidebildiğimizin kanıtı olmasını isterdim. belki de öyledir bilmiyorum.
  
  merak ettiğim deja vu esnasında bir sonraki hamleyi çevresine anlatıp ''nerden bildin'' tepkisini alabilenlerin olup olmadığı. eğer böyle bir şey olsaydı deja vu denilen olay çok farklı bir anlam kazanırdı.
• 4. boyutu^* gerçek anlamıyla algılamaktan yoksun insanların tesadüfi şekilde uzay ve zamanın bütünleşik yapsını tecrübe etmesinden ibaret olan fenomen.
• (bkz: poincare recurrence theorem)
• nestor ibarra deja vu'yu şöyle açıklar: "herhangi bir algılama kendini önce bilinçaltında gösteriyor. bir an sonra da bu kez bilinçte saklanan uyarımlar faaliyete başlıyorlar. belleğimiz devreye giriyor ve yalın bir deja vu duygusuyla bize armağanlar veriyor ama bu armağanları doğru bir biçimde yerleştiremiyor. bu bellek etkisinin zayıflığını ve belirsizliğini haklı çıkarmak için, onu uzak bir geçmişe yerleştiriyoruz. ona mümkün olduğu kadar uzak bir köken veriyoruz ve onda önceden yaşanmış bir yaşamın ikiz çehresini görüyoruz. gerçekte burada bir anlık bir geçmiş söz konusudur ve bizi ondan ayıran uçurum da bizim dalgınlığımızdır".
• bazen aynı olayı veya anı farklı kişilerle de olsa tekrar yaşadığındır.
  
  yıl 2008'di sanırım o zamanki en yakın arkadaşım şimdi düşman olduğum eski en yakın arkadaşımda kalırken kendisi "aaeon bana da face hesabı açalım. bir baksana." demişti hesabını ben açmıştım mail adresi alınması vs gibi işlemlerle de ben uğraşmıştım... yaklaşık 4 yıl da aramızdan su sızmamıştı taaa ki askerliğini bile rdm olarak yapan bir psikolog tarafından bile borderline kişilik bozukluğu teşhisi konan bir sıfatsız gelip aramızı bozup defolup gidene kadar. onunla da facebook üzerinden birbirimizi yiyerek tartışmaya başlamıştık. ilk orda kontrolü kaybetmiştik ikimizde vs. vs.
  
  yıl 2014 bu sabah şimdiki en yakın arkadaşımda "bana bir face hesabı açalım." dedi. ben kıza yıllardır aç aç dememe rağmen açmazdı ama kendisi başaramayınca telefonda bilgisayar başında mecbur ona ben hesap açarken duygulandım resmen. gittim geldim bir an. bildiğin deja vu oldu. bari bu hayırlı olsun.
• eğer gerçekten böyle bir şey gerçekten varsa yakında hayatımla ilgili çok önemli bir şey olacağını hissettim ani bi görüntü gibi bir an bişey geldi. ama iyi mi kötümü bilmiyorum. aslında iyi gibi ama belki bir ölüm, ama çok net bişey. çok kötüyüm. (bkz: delirmeden önce söylenen son sözler)
• son zamanlarda günaşırı başıma gelmeye başlayan şey. nereloluoyr, nedir sebebi bilemiyorum ama böyle devam ederse aklımdan şüphe etmeye başlayabilirim belki yavaş yavaş. dejavü.
• az evvel hayvani bir biçimde yaşadığımdır.
  telefonda yazıştığım arkadaşımın dedikleri peş peşe o kadar çok tanıdık geldi ki, oradan konu ile ilgili bir rüya ve yine rüyada yaşadıklarım az evvelki anlar ile aynı anlardı diye düşünürken bu düşüncem de dejavu hissine neden oldu. başımı kaldırıp bilgisayar ekranına baktığımda da bannerdaki reklam ve o reklamla alakalı bir an yine deja vu yaşattı derken "noluyor amk lan" diye kalp atışlarım hızlandı.
  bir iki kademe daha devam etseydi duvarlar patlayıp, parlak bir ışık eşliğinde zaman-mekan bükülecekti galiba.
  işte bunlar hep david lynch!
• yeni yine yeniden deneyimledigim olaydir.
  
  her sey o kadar tazedir ki. sanki dun aksam ruyanizda gorduklerinizi canli kanli yasiyorsunuzdur.
• içinde yaşadığımız sistemin simülasyon olduğunu ya da zamanın dairesel^* olduğunu düşünmek kadar akıllıca, simülasyonun yalnızca bize gizli işaretler vereceğini düşünecek kadar iyimser ve bencilce, gerçek'ten ayırt edilememe iddiasında ve başarısında olan simülasyonda işleyişsel hata bırakılacağını veya işleyişsel hata olarak sadece dejavunun olabileceğini düşünecek kadar ahmakça, "ama bu daha önce oldu eminim" diyecek kadar da insancadır.
  
  beynin lobları arasındaki milisaniyelik gecikme diyip kestirip atılacak kadar vurdumduymazca değil. yaşadığımız ve yaşayacağımız her bir anın, her an yaşanıyor olduğuna ve bizim bunlar arasında sadece oynatılan filmin fotoğraf karelerinde gibi ileri doğru yolculuk ettiğimize inandıracak kadar paranoyakça bir insanlık hali.