demeter

• iki kucuk kelimeden meydana gelmis bir tanrica adi. cok eskiden deme toprak anlamina, meter de anne anlamina gelirmis. bu yuzden bu tanricanin adi toprak ana olarak demeter olmus.
• atina'da ölülere demetreioi (demeter'in halkı) denirdi. o insanları öldüklerinde yeniden vücuduna alırdı. bu nedenle yanlız anneler ölüleri için yas tutarlardı. çocuğunun ölümüne ağlayan demeter, derin yeraltı mağaralarında sürdürülen yas kültünü başlatmış oldu.
• demeter de bir kez inmiştir yeraltına kızını geri götürmek için.kızının yeraltında döktüğü gözyaşlarını hissetmiş,kalkmış,hiçkimsenin girip de canlı olarak dışarı çıkamayacağı söylenen underworlde inmiştir.fakat persephoneihadesi terk etmeye ikna edemeyince, hadesi;kendisi istemezse baharın gelmeyeceğini,bahar gelmezse insanların açlıktan öleceğini,taze insan gücü olmadan da underworldun bi halt olmayacağını söyleyerek tehdit etmiştir.kurt hades sallamayınca bi orta yol bulmuş, paylaşılamayan kızın yılın yarısını yukarıda ,yarısını aşağıda geçirmesinde anlaşmışlardır.bu arada persephone kendisi üzerinde yapılan planları hiç sesini çıkarmadan dinlemiş hem iyi karı hem iyi evlat rolüne devam ederek ikisinin de gönlünü hoş tutmuştur.
• zeusa, persephone kacirilirken seyirci kalmasindan oturu cok bozulmus olan demeter, bir sure tanri katina cikmayi reddetmis, deo takma adiyla bir prensin dadisi olarak kendine is bulmustur, cok sevilen sayilan bir tanridir, kiskanani da coktur. en basta hz. isa tabii zira demeter'de ruhun olumsuzlugunden bahseder ve bu noktada hristiyanliga rakiptir. romali hristiyanlarin ilk islerinden biri helen eleusis tapinagini "isa ekmektir" nidalariyla yerle bir etmek olmustur. bundan boyle bereket ve ekmek isa olacaktir, demeter degil.
• çok güzel ve kalıcı parfümler yapan dünyaca ünlü parfüm markası. ürettikleri parfümlerin büyük çoğunluğu, bildiğimiz parfüm kavramından oldukça farklı, acayip, hatta uçuk kokulardan oluşuyor. bazı parfümlerini hiçkimsenin alıp kullanmayacağı bile düşünülebilir. ancak özellikle amerika'da en çok satan markalardan biri. örneğin clint eastwood 'un, çamur kokusunun en büyük hayranlarından olduğu biliniyor.
  
  parfüm çeşitleri arasında playdoh oyun hamuru kokusu, cenaze evi kokusu, ahır, çamaşırhane, cam temizleyicisi, tuzlu su, para, pastel boya, marul, domates, toz, kir, çamur, çimen, bozuk süt, çöp kutusu, solucan, at, saman, kutsal su, yanan odun, hayvan derisi, ekmek, karabiber gibi garip kokular dışında, pina colada, sex on the beach, bonibon, pamuk şeker, vanilya, dondurma külahı, çikolatalı kurabiye, brownie, hanımeli, marshmallow, gül, karamel, kavun, karpuz, mojito, tarçınlı muffin, muz, portakallı kek gibi tatlı kokular da mevcut. özellikle şekerli olan kokuları ofiste bir kaç kez sıkıldığında odanıza girenlerin "burası çok güzel kokuyor, pastane gibi" demesi sıkça yaşanmaktadır.
  
  (bkz: demeter fragrances)
  
  http://www.demeterfragrance.com/
• “her anne kendi içinde kızını, her kız kendi içinde annesini barındırır;
  her kadın geçmişe doğru annesine ve geleceğe doğru kızına uzanır.”^**
• antik yunan'da bir tanrıça.
  - bir şekilde; avcı-toplayıcı, göçebe toplumdan, yerleşik hayata, tarım toplumuna geçişi temsil eder. örneğin aynı dönemde (bkz: artemis) av, avcılık (avcı-toplayıcılık) tanrıçasıdır. artemis'in tapınakları şehir dışında, yerleşik hayattan kopuktur. demeterin tapınaklar ise yerleşim yerlerinin merkezine yapılmıştır.
  - demeter, neolitik dönem toprak ana, ana tanrıça silsilesinin (anadolu'da kybele, mısır'da isis vb ... gibi ) antik yunan'daki uzantısıdır. doğal olarak bu toplumlar anaerkil bir yapıdadır fakat antik yunan'da işler tamamen farklıdır. antik yunan'da kadın; köle ile erkek arasında bir yerdedir. ne evlilikte, ne mirasta, ne politikada, ne de başka çoğu konuda söz hakkı yoktur. hatta tek başına dışarı çıkması, şehir meydanına gitmesi bile hoş karşılanmaz. adeta eve hapsolmuştur. bu yasaklar silsilesinin istinası demeter adına kutlanan bayramlardır ( yıl içinde farklı zamanalarda demeter adına kutlanan birkaç bayram vardır.). bu bayramlarda ana öğe kadındır. normal zamanlarda eve hapsolan yunan kadını bu bayramlarda; tek başına dışarı çıkar, eğlenir, sesli şekilde birbirleri ile cinsel içerikli şakalar yapar.
  - malum demeter ve kızı persephone'un meşhur efsanesi vardır. efsaneye göre: demeter'in, kardeşi zeus'tan olma bir kızı vadır. bu kızın dillere destan güzelliğinden etkilenen hades, zeus'tan da yardım alarak bu kızı kaçırır. persephone kırlarda gezerken aniden yer yarılır ve kızcağız o yarıktan aşağı düşer (aynı zamanda bu yarıktan aşağıya bir çoban ve bir de domuz düşer ki bu hikaye demeter tapımında canlandırılır.) . efsane demeter'in çok üzülüp, asıl işlerini bırakması ve bu yüzden kıtlığın yaşanması ile devam eder. burada efsaneyi bırakıp yine demeter tapımına dönelim. tapımlar sırasında yukarıda da bahsettiğim bu olaylar canlandırılır: antik yunanlı kadınlar, boş bir mağaraya domuz fırlatırlar. bir süre sonra da mağaraya inip domuzdan arta kalan leş parçalarını toplarlar. daha sonra toplanan o parçalar tarlaya atılıp bereket getirmesi beklenir.
  -demeter genelde bir elinde başak (bu buğday olabilir, arpa olabilir ya da başka bir tahıl olabilir) diğer elinde, yer altına inen kızını aradığı meşalesi ile donuk bakışlı yuvarlak hatlı olarak betimlenir.
  (kaynakça:
  - ankara üniversitesi dil ve tarih-coğrafya fakültesi dergisi44,1 (2004) 37-52 /ayşe sina
  -demeter kültünde mezopotamyalı ve anadolulu unsurlar/ebru uncu
  -wikipedia ilgili maddeler)
  edit:imla ve eklemeler
• homeros destanlarındaki güzel saçlı, güzel örgülü kraliçe. toprak ve bereket tanrıçası. hesiodos'a göre kronos ile rheia'nın kızı, yani ikinci kuşak tanrılar soyundandır. ekinleri ve özellikle buğdayı simgeler. zeus ile birleşmesinden persephone doğmuştur.
  
  demeter ekinleri ve özellikle buğdayı simgeler. en çok tapınım gördüğü yerler italya, girit ve trakya'dır. onun tek efsanesi mevsimlerle ilgilidir. bu efsane yunan dünyasının daha çok buğday üreten bölgelerinde gelişmiş ve tutulmuştur. hem efsanede, hem de tapınımında kızı persephone ile birlikte anılır, bunlara "iki tanrıça" denir. efsaneye göre persephone bir gün oyun arkadaşlarıyla birlikte çayırda çiçek toplarken toprak yarılmış ve hadesarabasıyla çıkarak kızı yeraltı ülkesine kaçırmış ve orada ona nar yedirmiştir.inanışa göre ölüler ülkesinde bir şey yiyen hades'ten geri çıkamaz. çok üzülen demeter kızını aramak için yollara düşmüş ancak hiç bir yerde bulamamıştır. bunun üzerine yaşama küserek ıssız bir köşeye çekilmiştir. demeter'in küsmesiyle toprağın bereketi uçup gitmiş, kıtlık başgöstermiştir. tanrı zeus duruma müdahale ederek sorunu çözümlemiştir.bundan sonra persephone kışı kocası hades'in, bahar ve yazı demeter'in yanında geçirmeye başlamış ve toprağa yeniden bereket gelmiştir.
  
  demeter'in çeşitli sevgilileri ve bu ilişkilerinden pek çok çocuğu olmuştur.bunların içinde en ünlüsü, ölümlü bir erkek iasion'dan olan oğlu plutos (servet ve zenginlik tanrısı)'tur.
• demeter, roma mitolojisinde "ceres" adiyla anilir.
• yeraltına inen demeter değildir, kızı persophone'dir kızı yılın 3/1 ini yer altında hadesin yanında geçirmek zorundadır, demeter'de onun üzüntüsünden, kızı yeraltına indikçe ayağını topraktan çeker ve kış gelir.