• şu günlerde kendi başlığını hak eden, hatırladıkça tüylerimi diken diken eden, hangi kahinlerle işbirliği içindeki, nasıl insan evlatları tarafından yazıldığını düşündüren senaryodur.

    deus ex, eidos interactive tarafından piyasaya 2000 yılında sürülmüş, preprodüksiyonu, geliştirilmesi ve senaryo yazımı ise ion storm stüdyoları tarafından 1997-1999 yılları arasında yapılmış, benim de fanı olduğum ve defalarca bitirdiğim bir oyundur.

    oyun, çıktığı dönemde pc gamer dergisi tarafından "tüm zamanların en iyi pc oyunu" seçilmiştir.

    oyunu oynamayı düşünüyorsanız bundan sonrası spoiler'dır...

    --- spoiler ---

    deus ex, yavaş yavaş kaosa sürüklenen bir gelecek toplumunu konu alır. yıl 2052'dir ve her yer kameralar ile izlenmektedir. (not 1: oyunun piyasaya çıktığı günlerde online kameralar yaygınlaşmamış, pahalı ve fütüristik bir teknoloji olarak görülüyordu). insanlara takılan çipler ve vücutlarına yapılan modifiyeler sayesinde görme, koşma, zıplama, silah kullanma gibi birçok alanda çeşitli avantajlar sağlayan "augmentation" teknolojisi hayata girmeye başlamıştır. zenginler ve yoksullar arasındaki uçurum artık sadece sosyal olarak değil, dünyanın bazı şehirlerinde fiziksel olarak da iyice belirgin hale gelmiştir.

    bir anda çin'de ortaya çıkan ve hızla abd ve diğer ülkelere yayılan, "gri ölüm" olarak bilinen ölümcül bir salgın, dünya çapındaki nüfusu tehdit etmeye başlar. başlangıçta hastalığın bilinen bir tedavisi yoktur. bir süre sonra çin / hong kong merkezli (not 2: oyun piyasaya çıktığı günlerde çin'in dünya ekonomisinde bugünküne kıyasla ağırlığı çok azdı ve abd tarafında tehdit olarak algılanabilecek ilk ülkelerden biri kesinlikle değildi. fakat senaristler tarafından gerek virüsün, gerekse tedavinin kaynağı olarak çin gösterilmiş...) versalife şirketi, hastalık için işe yarayan bir bir antidot ürettiğini açıklar. versalife tarafından üretilen sentetik bir aşı olan "ambrosia", virüsün semptomlarını ortadan kaldırmaktadır, ancak son derece kıt, erişilmesi zor ve pahalıdır. kıtlığı nedeniyle, ambrosia'ya sadece "sosyal düzenin korunması için çok önemli" kabul edilen kişiler erişebilmektedir. bu tedavi, hükümet yetkilileri başta olmak üzere, sadece askeri personele, zenginlere, etkili bilim insanlarına ve entelektüel seçkinlere ulaştırılmaktadır. dünyanın sıradan insanları için ise herhangi bir umut olmadığından, dünya çapında isyanlar yaşanmaya başlar ve 'ezilenlere yardım etme amacıyla' bazı isyancı örgütler kurulur. bunların arasında nsf (abd'nin ulusal ayrılıkçı kuvvetleri) ve fransa'da silhouette olarak bilinen bir yeraltı örgütü de vardır.

    dünya düzenine yönelik bu tehditlerle mücadele etmek için birleşmiş milletler, dünya çapında kontrolü ele almaya karar verir ve birleşmiş milletler terörle mücadele koalisyonu'nu (unatco) kurar. merkezi new york'ta liberty adası'nın altındaki bir sığınakta bulunmaktadır. new york'ta özgürlük heykeli'ne yapılan bir bombalı terör saldırısının ardından (not 3: oyun piyasaya çıktığında 11 eylül saldırıları da henüz olmamıştı...) oraya taşınmıştır.

    terörle mücadeleyi sürdürmek için, ileri nanoteknolojiyle fiziksel olarak modifiye edilerek insanüstü yetenekler kazandırılacak bir ajan grubu tasarlanır. deus ex'in ana karakteri, bu biyonik insanların ilklerinden biri olan unatco ajanı jc denton'dır. unatco'ya abisi paul'un ardından katılmıştır. paul denton ise, anne ve babasının yine gizli bir yeraltı örgütü olan majestic 12 tarafından öldürülmesinin intikamını almak için ajan olmaya ve unatco'ya katılmaya karar vermiştir. unatco'da çalışan diğer kişilerden bazıları, yine ogmente edilmiş ajanlar olan gunther hermann ve anna navarre, silah ve cephane bölümü başkanı general sam carter, unatco başkanı joseph manderley ve teknoloji uzmanı alex jacobson'dur.

    jc'nin tamamladığı görevler onu nsf lideri juan lebedev, hacker ve bilim adamı tracer tong, nano teknoloji uzmanı gary savage, nicolette duclare (bir ılluminati üyesinin kızı), eski ılluminati lideri morgan everett, daedalus ve ıcarus adlı yapay zekalar (aı) başta olmak üzere çeşitli karakterlerle temasa geçirir. bu karakterlerden en önemlisi ise, illuminati'nin altyapısını kendilerine bağladıktan sonra dünyayı kendi amaçları doğrultusunda kontrol etmeye başlayan gizli örgüt majestic 12'nin lideri (ve de versalife'ın sahibi) olan bob page'dir.

    oyunun hemen başlarında fema (federal acil durum yönetim ajansı) kontrolü ele alır. sokaklar polis ve asker kontrolü altına alınır ve dünya genelinde birçok şehirde sokağa çıkma yasağı uygulanır. ny gibi büyük şehirlere giriş çıkışlar yasaklanır... (bkz: 20 mart 2020 abd'de askeri yönetim iddiası)

    oyunun giriş sahnesini de hatırlamak gerekirse,

    'fema'ya yapılacak olan ataman bu hafta netleşecek' diye başlar;

    'durumu senatörle konuştum, zaten o da virüsü kaptı' diye sürer;

    - böyle devam ederse virüsü muhafaza etmemiz zorlaşacak.
    - neden muhafaza edelim ki? bırakalım okullara, kiliselere yayılsın. bırakalım cesetler sokaklarda biriksin. sonunda, onları kurtarmamız için bize yalvaracaklar!

    diyaloğuyla devam eder:

    https://www.youtube.com/watch?v=zstn70ot4r0

    (editlenecek...)

    --- spoiler ---
  • oyunculara fazla gelmiş bir oyun.

    çıktığı sene (2000) ne öncesinden büyük umutlarla bekleniyordu ne de çıkınca çok iyi eleştiriler almıştı. ilk leveli (bkz: liberty island) o zamanlar herkeze tuhaf gelmişti, oyunculardan hiç görmedikleri kadar koca bir haritada görevi yerine getirmek için başvurulacak yöntemlere ve seçilecek yollara ilk defa kendileri karar vermeleri isteniyordu. bilindik ve doğrusal (bkz: lineer) oynanışa alışkın oyuncular bu kadar serbest kalınca boğulmuşlardı. o ilk level'da birçok kişi oyuna burun kıvırmıştır.
    döneminin kurallarına aykırı bir rpg-fps denemesiydi deus ex. çıktığı zaman için devrim denilen half-life bile son derece lineer bir oynanışa sahipti, düşünün artık. hatta deus ex'in traileri sırf o tekdüzeliğe alışkın oyuncu sterotipine bu yenilikleri izah etmek için harcanmıştı.

    yıllar içinde ve yavaş yavaş, keşfedildikçe, didiklendikçe değeri anlaşıldı, efsaneleşti.

    http://kentie.net/article/dxguide/index.htm
  • coronavirüs günlerinde yeniden akla düşen efsanevi öyküye sahip oyun. (#103858796)

    simons: this plague — the rioting is intensifying to the point where we may not be able to contain it.
    page: why contain it? let it spill over into the schools and churches. let the bodies pile up in the streets. in the end, they'll beg us to save them.
  • fpslerin altin cagindan bir saheser.

    oyun piyasasinin kendini bulmaya basladigi 1997-2000 yillari arasinda piyasada cok gelistirici ve oyun bulunmuyorken, ortaya konan oyunlardan ozen gosterilmis ve farklilik sunabilenler efsane statusune ulastilar.

    senaryosuna onem verilmis, kendine ozgu oynanis gelistirmeleri eklenmis ve akicilik saglayabilmis en saglam orneklerden olan ve efsane sifatinin altini en rahat doldurabilecek fpslerden biri de 2000 cikisli deus ex.

    oyun insanlara teknolojik eklentiler takilabildigi ve bu sekilde insanlarin daha hizli, daha dayanikli, elektronik sistemlerle daha butunlesik hale gelme olasiliginin bulundugu bir gelecekte guc savaslarini bu teknolojinin uzerinden illuminati gibi orgutlerin de dahil oldugu cesur ve surukleyici bir senaryoyla isliyor. oynanan karakterin gecmisini de iceren ve ilerledikce derinlesen ve acilan senaryo oyun boyunca meraki koruklemeyi basariyor, dunyanin cesitli yerlerinde zamanina gore open world denebilecek bir level tasariminda, birbirinden ilginc ve ilgi cekici mekanlarda 3 farkli oyun sonuna ilerliyor. basliktaki bazi entrylerde aciklanan felsefi yaklasimlar ise cok az oyunda rastlanacak kadar ciddi ve etkileyici.

    basarili versiyonlarinin muthis sonuclar ortaya koyduguna cokca sahit oldugumuz rpg etkilesimli fps turunun nadide orneklerinden bu oyun. gercekci olmak gerekirse, deus ex'in oynanis eklentileri bakimindan donemin bir baska efsanesi system shock 2ye oykundugu yadsinamaz. oyunun en buyuk ozelligi olan teknolojik eklentiler (augmentationlar) oyun boyunca toplanan itemlarla, oynanis tarzina etki eden skiller ise tecrube puanlari ile upgrade edilebiliyor. augmentationlardan kazanilan ozelliklere skillerden gelen upgradeler eklenince oynanisi stealth yada action seklinde ilerletebilmek olasi. teknolojik upgradelere yuklenip butun kapilari, bilgisayarlari, guvenlik sistemlerini hackleyerek, dusmandan sakinarak ilerlemek hatta guvenlik sistemlerini lehimize cevirerek dusmanlardan kurtulmak yada action upgradelerine yuklenip ramboya donusmek olasi. ayni zamanda oyun sizi direk olarak bir oynanis turu secmeye zorlamiyor, ortaya karisik bir karakter olusturmak ta olasi.

    oyunun grafikleri bugun icin bir sey ifade etmese de oyunun cikis zamaninda 2.5 senelik olmasina ragmen oyunun ciktigi zaman halen cutting edge ozelligini koruyan unreal engine ile kotarilmis oldugundan zamani icin doyurucuydu.

    sonuc olarak degerini bugun bile koruyan, fps dunyasinin en degerli 7 title'indan biri oldugunu dusundugum serinin baslangici bu mukemmel oyun fps turuyle ilgili herkesin oynamasi gereken buyuk bir klasik.
  • deus ex human revolution oynadıktan sonra çıktığı yıllarda oynamadığıma pişman olduğum oyunlardan. şimdi grafikleri dandik gelir diye de elim gitmiyor.
  • oyunda ikiz kuleler yoktur. başta ikiz kuleler varmış ancak fazla yer kapladığı için silmeye karar vermişler, terör saldırısında yıkılmıştır demişler. ertesi yıl ikiz kuleler yıkıldı. bu bilgiyi vereyim de komplocu manyaklar yeni komplolar üretsin fjldkfjsfdjfşsd

    ayrıca oyunun en güzel kısmı stapledon'ın last and first men'i pek çok yerde geçiyor, bazı sayfalarını okuyabiliyorsunuz. mi6 ve cincinnati council üzerinden de komplo teorisi yazıyor. jc denton adı da ilginç, zorlayınca jc, jesus christ olarak okunabiliyor oyunda.
  • hayatta oynama ve bitirme şansına sahip olduğum için kendimi şanslı hissettiğim oyunlardan biri. oyunun bence en büyük başarısı - harika hikayesi, diyalogları, genel atmosferi dışında - oyuncuyu sürekli bulunduğu ortamla etkileşime iten oynanış yapısı ve hepsinden de önemlisi tüm oynanışın aslında neredeyse "super mario bros" düzeyinde basitleştirilmiş olmasıdır.

    oyunu oynayanlar bilirler, bölümlerde karşılaşılan engellerin genelde tek bir çözümü olmadığı için çözüm şekli oyuncuya bırakılmıştır, fakat çözüm yolları pek çok bölümde aslında kabak gibi ortada olduğu için aslında çözüm yolları çoğu zaman oyuncuya adeta bir tepsi içerisinde sunulmuştur. oyuncudan yapması beklenen de tepsiden dilediği çözümü seçmesidir. gizli saklı yerler ve aletler için de durum aynıdır.

    örneğin, bir odaya girmeniz gerekiyor ve kapı kilitli. kilidi açacak anahtarınız yok ve arkasında ne olduğunu bilmediğiniz bu yeri deli gibi merak ediyorsunuz. işte bu gibi durumlarda genelde oyunun size üstü örtülü işaret ettiği bir "gizli geçit" ya da "gizli bir ipucu" muhakkak vardır ve bölümler öyle güzel tasarlanmıştır ki bu küçük ayrıntılar sayesinde oyun, oyuncudaki keşif duygusunu harekete geçirerek oyuncuda garip bir tatmin duygusu yaratmaktadır. kapıyı açan şifre bazen odada bir kenara bırakılmıştır, ya da kapı incelendiğinde kapının bir dayanıklıklılık sınırı olduğu oyuncuya açıkça belirtilmiştir, vs, vs... işte oynanışın basitleştirilmesi burada yatıyor aslında.

    çözüm ortada. kapının dayanıksız olduğunu mu fark ettin? kapıyı patlatmaya ne dersin?

    ayrıca oyunun keşfetmeyi ödüllendiren bu yapısı, bulunması diğerlerine nazaran kolay olmayan bazı "çok gizli" davranış ve çözüm yollarıyla da oyuncuyu iyice kendisine bağlıyor. mesela, oyundaki bazı ana düşman karakterleri "atlatma" yolları, oyunu 8-9 sene önce bitirmiş beni bile şaşırtacak düzeydedir. yapımcıların bu tip ayrıntıları düşünmüş olmaları gerçekten takdire şayandır.

    işte bu etkileşimli yapısıyla oyun o kadar başarılı bir şekilde insanı kendisine bağlamaktadır ki, oyunun çok bariz ve hatta gülünç olan kimi hataları ve kusurları bile oyunun genel kalitesinden alıp götürmediği gibi oyunu daha çok sevmeye neden olmaktadır. jc denton'ın efsaneleşmiş(!) "what a shame" ve "a bomb!" sözleri buna verilebilecek güzel örneklerdir.

    şimdilerde o eskimiş grafikleri ve kötü karakter animasyonlarıyla deus ex, zamane çocuklarına pek bir anlam ifade etmeyebilir, fakat oyunu oynamış ve hastası olmuş bizler için deus ex, aslında tek bir cd'ye sığdırılmış kocaman bir dünyadır.
  • yapılmış en iyi sci-fi, cyberpunk rpg oyunu, maalesef devamı olan deus ex 2 incisible war tam bir hayal kırıklığı
  • seneler sonra günde 1-1.5 saat oynayarak 2 haftada bitirdiğim efsane oyun. grafiklerin azıcık kare kare gelmesi dışında bugün 16 sene sonra bile her açıdan güncelliğini koruyor bence. sanırım 3 ya da 4. bitirişim oldu bu. vaktiyle level dergisi cd'sinden demosu çıkmıştı da abimin çalıştığı internet kafede millet quake oynarken defalarca ilk bölümü bitirmiştim 0 ingilizcemle. hey gidi. demo olduğu için liberty island'dan bota biniyorduk ve bitiyordu oyun.

    bu defa helikopter pilotu jock ile birlikte abimizin paul denton'ı da kurtardım ilk defa. bir korkak gibi 'ton hotel'in penceresinden kaçmadım. bazı taktikler;

    * tabancaya sadece lazer takınca vuruş yüzdesi %100 oluyor. onun dışında hiçbir eklenti yapmamak gerek ama. oyunun sonlarına doğru aldığım roketatar (gep gun) dışında sadece bu silahı taşıdım.
    * dragon's tooth'u sakın bırakmayın. her zaman envanterde olsun. levye, bıçak, cop gibi şeyler gereksiz. bu kılıç hayvan gibi güçlü tek vuruşta hemen herkesi indiriyor. 2 vuruşta öldüremeyeceği insan(ımsı) yok.
    * regenariton aug. alıp en yükseğe upgrade edince, bir de bioenerji dalgalarından depolayınca kılıç ve tabanca ile resmen durdurulamaz oluyorsunuz.
  • square enix abidik kubidik oyunlarla meşgul oladursun fanlarının üstüne birşeyler katmaya devam ettiği oyundur.

    lady denton project adı verilen bir mod yapılmış. bu modda erkek denton karakteri yanına kadın denton karakteri eklenmiş ve bu karaktere sesli destek kazandırılmış. bu karaktere yapılması gereken 1700'ü aşkın sesli diyalog kaydedilmiş ve cinsiyete göre seslendirilmiş karşı diyalog parçaları tekrar kaydedilmiş.(bkz: oha)

    videosuna şurdan bakabilirsiniz.

    bir de kadın denton karakteriyle oyunu oynamak isteyenler ise şu mod sayfasını ziyaret etsinler.

    remake yapılması gereken oyunlardan biridir ayrıca.
hesabın var mı? giriş yap