• seçim kanununda berbat bir şekilde tarif edilmekle birlikte, aslında kolay bir sistemdir.

    hesaplama, her bir seçim çevresi için, o çevredeki sandalye sayısı kadar aşama içerir.

    her aşamada, partilerin aldıkları toplam oylar, “o aşamaya kadar” çıkarmış oldukları sandalye sayısının bir fazlasına bölünür, diğerleri ile karşılaştırılır, en yüksek rakamda olan, o sandalyeyi alır.

    ilk aşamada, doğal olarak bütün partilerin oyları 1’e bölünür ve birbirleriyle karşılaştırılır, yani en yüksek oyu alan ilk sandalyeyi kazanır.

    ikinci aşamada, ilk sandalyeyi kazanan partinin toplam oyu (o aşamaya kadar kazandığı sandalye sayısı olan 1’e 1 eklenerek bulunan rakama) 2’ye bölünür, diğerleri yine olduğu gibi kalır. bu karşılaştırmada hangi partinin rakamı büyükse, ikinci sandalyeyi o kazanır. eğer ilk parti yine en büyük rakama sahipse, ikinciyi de o çıkaracak, sonraki aşamada onun toplam oy sayısı bu kez üçe bölünecektir.

    bu şekilde bütün sandalyeler sıra ile tahsis edilir.

    yöntemin doğası zaten büyük partilere avantaj sağlamakta iken (mesela hare yöntemine nazaran), bir de ülke barajı uygulaması, küçük partileri tamamen dışlamaktadır. [bu uygulamada ülke barajını geçemeyen partilerin her aşamadaki hesaplanan değerini “sıfır” alarak hesaplamaya devam edilmiş oluyor pratikte.] bir de eskiden ülke barajına ek olarak, çevre barajı da uygulanmaktaydı ki, bu işi tam olarak birazcık fazla oy alanın diktasına götürecek bir sistemdi. zamanında anap’in az buçuk fazla oyla tulum çıkardığı seçimler buna örnek gösterilebilir.
  • aşağıdaki algoritmayla sonuçları hesaplanabilecek olan sistem. mathematica kodudur.

    tms = 7; (*toplam milletvekili sayısı*)
    bgps = 3 ; (*barajı geçen parti sayısı*)

    parti[1] = 60; (*parti 1'in oy yüzdesi*)
    parti[2] = 25; (*parti 2'nin oy yüzdesi*)
    parti[3] = 14; (*parti 3'ün oy yüzdesi .... başka varsa aynı şekilde yazın altına*)

    for[count = 0, count < bgps, count = count + 1;
    vekil[count] = 1;
    ];

    partiler = array[parti, bgps];
    vekiller = array[vekil, bgps];

    for[i = 0, i < tms, i = i + 1;

    winner = max[partiler/vekiller][[]];

    for[count = 0, count < bgps, count = count + 1;

    if [winner == partiler[[count]]/vekiller[[count]],
    vekiller[[count]] = vekiller[[count]] + 1];

    ];

    ];

    for[count = 0, count < bgps, count = count + 1;
    vekiller[[count]] = vekiller[[count]] - 1;
    ];

    print[vekiller];

    edit: mathematica'da " for, if, array, max, print " komutlarının ilk harfleri büyük harfle yazılmalı.
  • mantığını tek cümleyle şöyle açıklayabiliriz: "minimum kişi tarafından temsil edilen milletvekilinin temsil ettiği kişi sayısını maksimum yapmak."

    nasıl hesaplandığı yukarıda anlatılmış. o yüzden tekrara girmeden sadece bu mantığı doğrulayacak 3 örnek verip gitcem.

    bir il genelinde x, y, z partileri sırayla 84.000, 46.000 ve 27.000 oy alsın.

    a- ilin 2 milletvekili çıkarttığını düşünelim.
    x partisi 2 mv çıkarırsa mv başına 42.000 oy düşer.
    x ve y birer mv çıkarırsa mv başına 84.000 ve 46.000 oy düşer.
    sonuç: min kişi tarafından temsil edilen milletvekilinin temsil ettiği kişi sayılasına göre 46.000 > 42.000 olduğundan x ve y birer mv çıkarır.

    b- ilin 3 milletvekili çıkarttığını düşünelim.
    x partisi 3 mv çıkarırsa 28.000 er oyla gelinmiş olur.
    x partisi 2, y partisi 1 mv çıkarırsa 42.000, 42.000 ve 46.000 oyla gelinmiş olur.
    x, y ve z birer mv çıkarsa 80.000, 46.000 ve 27.000 oyla gelinmiş olur.
    ...
    sonuç: min kişi tarafından temsil edilen milletvekilinin temsil ettiği kişi sayılarına göre 42.000 diğer minimumlar olan 27.000 ve 28.000'den büyük olduğundan x 2 ve y 1 mv çıkarır.

    c- ilin 4 milletvekili çıkarttığını düşünelim.
    x partisi 3, y partisi 1 mv çıkarırsa 28.000, 28.000, 28.000 ve 46.000 oyla gelinmiş olur.
    x partisi 2, y partisi 1, z partisi 1 mv çıkarırsa 42.000, 42.000, 46.000 ve 27.000 oyla gelinmiş olur.
    x ve y ikişer mv çıkarsa 42.000, 42.000, 23.000 ve 23.000 oyla gelinmiş olur.
    ...
    sonuç: min kişi tarafından temsil edilen milletvekilinin temsil ettiği kişi sayılarına göre 28.000 diğer minimumlar olan 27.000 ve 23.000'den büyük olduğundan x 3 ve y 1 mv çıkarır.
  • 2007 seçimlerinde bu sistem baraj olmadan uygulansaydı aşağıdaki sonuçlara ulaşılırdı.
    akp 341 yerine 269 milletvekili
    chp 112 yerine 121 milletvekili
    mhp 71 yerine 82 milletvekili
    dp 0 yerine 31 milletvekili
    bağ 26 yerine 31 milletvekili
    gp 0 yerine 17 milletvekili
    bağımsızların bir partiymiş gibi değerlendirildiğini belirtmek gerek elbette. victor d'hondt abimiz faşizanlığı önlemenin iyi bir yolunu bulmuş. memlekete acil demokrasinin yanı sıra acil olarak böyle bir sistem lazım.
  • seçimlerde milletvekili sayısını hesaplamak için kullandığımız method:
    örneğin
    a-partisi 120, b-partisi 50, c-partisi 28 oy almış olsun ve o il 7 milletvekili çıkarıyor olsun
    a-partisine en çok oyu aldığı için 1 milletvekili
    a-partisine 120 için 1 milletvekili daha
    a-partisine 120/2=60 için 1 milletvekili daha
    b-partisine 50 için 1 milletvekili
    a-partisine 60/2=30 için 1 milletvekili daha
    c-partisine 28 için bir milletvekili
    b-partisine 50/2=25 için bir milletvekili daha
  • türkiye'de uygulanan %10 barajlı d,hondt seçim sistemi hakkında bilmedikleriniz ve bağımsız adayların seçime etkisi:

    seçim sistemi:

    öncelikle türkiye'de uygulanmakta olan seçim sistemini anlatalım. türkiye'de uygulanmakta olan sistem barajlı d'hondt seçim sistemidir. %10 barajının altında kalan partiler milletvekili çıkartamazlar. onlara verilen oylar sistemin dışında kalır yani boşa (çöpe) gider ardından kalan seçmen sayısı bölgelere göre bölüne bölüne partilerin toplam milletvekili sayıları hesaplanır.

    hesaplamanın mantığı çok basittir. önce %10 barajını geçen bütün partilerin toplam aldıkları oylar yan yana yazılır:

    toplam geçerli oy 440.000 olsa partilerin çıkartabileceği toplam milletvekili sayısı da 6 olsa..

    a partisi : 200.000
    b partisi: 150.000
    c partisi: 90.000
    bağımsız: ?

    1. turda oylar 1'e bölünür:

    a partisi : 200.000
    b partisi: 150.000
    c partisi: 90.000

    en büyük sayı hangisindeyse o 1 milletvekili çıkartır. burada 200.000 oyla a partisi 1 milletvekili çıkarttı.

    2. tura geçilir oylar 2'ye bölünür. (her seferinde en baştaki toplam oy sayıları bölünüyor)

    a partisi : 100.000
    b partisi: 75.000
    c partisi: 45.000

    ilk turda a partisi 1 milletvekili çıkarttığı için artık o ikiye bölünmüş hali üzerinden hesaplamaya katılır. diğer partiler henüz milletvekili çıkartamamış oldukları için ilk bölümdeki sayılarla karşılaştırmalı olarak o sayılar da dahil olacak şekilde ikinci tura katılırlar.

    yani,

    a partisi : 200.000 (çıkarttı bakılmaz)
    b partisi: 150.000 (çıkartmadı ilk ve ikinci tur sonuçları karşılaştırılacak)
    c partisi: 90.000 (çıkartmadı ilk ve ikinci tur sonuçları karşılaştırılacak)

    a partisi : 100.000 (hesaplamaya 100.000 üzerinden devam eder)
    b partisi: 75.000 (çıkartmadı ilk ve ikinci tur sonuçları karşılaştırılacak)
    c partisi: 45.000 (çıkartmadı ilk ve ikinci tur sonuçları karşılaştırılacak)

    şeklinde değerlendirilir ve karşılaştırma sonucunda ikinci turda en yüksek oya sahip olan parti 1 millet vekili çıkartır. burada 150.000 oyla b partisi en yüksek olduğundan 1 milletvekili çıkarttı.

    3. tura geçilir bu sefer oylar 3'e bölünür. (her seferinde en baştaki toplam oy sayıları bölünüyor)

    a partisi : 66.666
    b partisi: 50.000
    c partisi: 30.000

    ve yine ilk turdan itibaren hiç milletvekili çıkartmamış partiler ilk tur sonuçlarından başlanmak üzere bakılır ve en büyük sayıya sahip olan 1 milletvekili çıkartır.

    a partisi : 200.000 (çıkarttı bakılmaz)
    b partisi: 150.000 (çıkarttı bakılmaz)
    c partisi: 90.000 (çıkartmadı ikinci ve üçüncü tur sonuçları ile karşılaştırılacak)

    a partisi : 100.000 (hesaplamaya 100.000 üzerinden devam eder)
    b partisi: 75.000 (hesaplamaya 75.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 45.000 (çıkartmadı ikinci ve üçüncü tur sonuçları ile karşılaştırılacak)

    a partisi : 66.666 (hesaplamaya 100.000 üzerinden devam eder)
    b partisi: 50.000 (hesaplamaya 75.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 30.000 (çıkartmadı ikinci ve üçüncü tur sonuçları ile karşılaştırılacak)

    bu 3 sonuç karşılaştırıldığında en yüksek oy sayısı 100.000 ile daha önce vekil çıkartmış olan a partisinde olduğu için a partisi 1 milletvekili daha çıkartır.

    4. tura geçilir bu sefer oylar 4'e bölünür. (her seferinde en baştaki toplam oy sayıları bölünüyor)

    a partisi : 50.000
    b partisi: 37.500
    c partisi: 22.500

    bu oylar önceki turlarda milletvekili çıkartamamış partilerin oyları ile karşılaştırılır.

    a partisi : 200.000 (çıkarttı bakılmaz)
    b partisi: 150.000 (çıkarttı bakılmaz)
    c partisi: 90.000 (çıkartmadı ikinci, üçüncü ve dördüncü tur sonuçları ile karşılaştırılacak)

    a partisi : 100.000 (çıkarttı bakılmaz)
    b partisi: 75.000 (hesaplamaya 75.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 45.000 (hesaplamaya 90.000 üzerinden devam eder)

    a partisi : 66.666 (hesaplamaya 66.666 üzerinden devam eder)
    b partisi: 50.000 (hesaplamaya 75.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 30.000 (hesaplamaya 90.000 üzerinden devam eder)

    a partisi : 50.000 (hesaplamaya 66.666 üzerinden devam eder)
    b partisi: 37.500 (hesaplamaya 75.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 22.500 (hesaplamaya 90.000 üzerinden devam eder)

    burada oylar karşılaştırıldığında en çok oya 90.000 ile c partisi sahip olduğundan c partisi 1 milletvekili çıkartır.

    5. tura geçilir oylar 5'e bölünür. (her seferinde en baştaki toplam oy sayıları bölünüyor)

    a partisi : 40.000
    b partisi: 30.000
    c partisi: 18.000

    bu oylar önceki turlarda milletvekili çıkartamamış partilerin oyları ile karşılaştırılır.

    a partisi : 200.000 (çıkarttı bakılmaz)
    b partisi: 150.000 (çıkarttı bakılmaz)
    c partisi: 90.000 (çıkarttı bakılmaz)

    a partisi : 100.000 (çıkarttı bakılmaz)
    b partisi: 75.000 (hesaplamaya 75.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 45.000 (hesaplamaya 45.000 üzerinden devam eder)

    a partisi : 66.666 (hesaplamaya 66.666 üzerinden devam eder)
    b partisi: 50.000 (hesaplamaya 75.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 30.000 (hesaplamaya 45.000 üzerinden devam eder)

    a partisi : 50.000 (hesaplamaya 66.666 üzerinden devam eder)
    b partisi: 37.500 (hesaplamaya 75.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 22.500 (hesaplamaya 45.000 üzerinden devam eder)

    a partisi : 40.000 (hesaplamaya 66.666 üzerinden devam eder)
    b partisi: 30.000 (hesaplamaya 75.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 18.000 (hesaplamaya 45.000 üzerinden devam eder)

    burada oylar karşılaştırıldığında en çok oya 75.000 ile b partisi sahip olduğundan b partisi 1 milletvekili daha çıkartır.

    6. tura geçilir ve oylar 6'ya bölünür. (her seferinde en baştaki toplam oy sayıları bölünüyor)

    a partisi : 33.333
    b partisi: 25.000
    c partisi: 15.000

    bu oylar önceki turlarda milletvekili çıkartamamış partilerin oyları ile karşılaştırılır.

    a partisi : 200.000 (çıkarttı bakılmaz)
    b partisi: 150.000 (çıkarttı bakılmaz)
    c partisi: 90.000 (çıkarttı bakılmaz)

    a partisi : 100.000 (çıkarttı bakılmaz)
    b partisi: 75.000 (çıkarttı bakılmaz)
    c partisi: 45.000 (hesaplamaya 45.000 üzerinden devam eder)

    a partisi : 66.666 (hesaplamaya 66.666 üzerinden devam eder)
    b partisi: 50.000 (hesaplamaya 50.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 30.000 (hesaplamaya 45.000 üzerinden devam eder)

    a partisi : 50.000 (hesaplamaya 66.666 üzerinden devam eder)
    b partisi: 37.500 (hesaplamaya 50.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 22.500 (hesaplamaya 45.000 üzerinden devam eder)

    a partisi : 40.000 (hesaplamaya 66.666 üzerinden devam eder)
    b partisi: 30.000 (hesaplamaya 50.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 18.000 (hesaplamaya 45.000 üzerinden devam eder)

    a partisi : 33.333 (hesaplamaya 66.666 üzerinden devam eder)
    b partisi: 25.000 (hesaplamaya 50.000 üzerinden devam eder)
    c partisi: 15.000 (hesaplamaya 45.000 üzerinden devam eder)

    burada oylar karşılaştırıldığında en çok oya 66.666 ile a partisi sahip olduğundan a partisi 1 milletvekili daha çıkartır.

    burada a partisi 3, b partisi 2, c partisi 1 milletvekili çıkartmış olarak gözüküyor. toplam 6 milletvekili sayısına ulaşıldı ve hesaplama durduruldu.

    eğer bu seçimlere bağımsız milletvekili adayı katılsaydı ve alacağı oy 66.667 olsaydı yani son turda seçilen milletvekilinden yalnızca 1 oy fazla alsaydı bağımsız milletvekili adayı seçilerek meclise girer ve toplamda en çok oy almış olan a partisi (muhtemelen iktidar partisi) 1 milletvekili daha az çıkartmış olurdu.

    yani a partisi 2, b partisi 2, c partisi 1 milletvekili çıkartmış, 1 tane de bağımsız milletvekili bu bölgeden seçilmiş olurdu.

    bu sistemde bağımsız adaylar avantajlıdır çünkü %10 barajına takılmazlar ve bölme işlemlerinin sonunda en çok oy alan partinin son milletvekili adayından 1 oy fazla aldıkları anda (50.000-70.000 arasına denk gelir yaklaşık) milletvekili seçilirler ve yüksek oy alan partinin 1 milletvekili daha az milletvekiline sahip olmasını yani mecliste 1 eksik sandalyeye sahip olmasını sağlarlar.

    kısaca bu sistemde bağımsız milletvekili adayına verilen oylar boşa gitmez..

    ancak çok önemli bir nokta var oy kullanılırken eğer ki bağımsız adaylardan birine oy vermek istiyorsanız yalnızca seçilmesini istediğiniz bağımsız milletvekili adayına mühür basmanız gerekir.

    hem bir partiye hem de bağımsız milletvekili adayına mühür basılırsa verilen oy geçersiz sayılır.
  • sistemin adı bile don't yapmayın yani diyor biz hala direniyoruz.
  • tip adlı patinin yöneticilerinin zerre kadar farkında olmadığı sistem.

    her konuşmada, bizim aldıgımız her oy ittifaka yazılacak, en cok oy böyle toplanır diyorlar.

    basit ilkokul matematiği bilseler olayı anlayacaklar ama tek bildikleri bagırıp slogan atarak haklı olduklarını ispat etmeye calışmak. ilkel sisaset yöntemleri.

    neyse konuya dönelim,

    mesela diyelim ki a şehrinde . mv secilmek için 70 bin oy gerekiyor.

    diyelim hdp 65 bin, tip 10 bin oy aldı.

    ittifak toplamı 75 bin ama 70 bin oy alan akp vekil cıkarır sen agzını ayırır bakarsın.

    aldığımız her oy ittifaka yazılacak demek buyuk bir cehalet yada yalan.
  • sistem iyi olabilir ama uygulandigi ulke yanlistir.

    turkiye tek sehirli bi ulke. istanbul.

    kalan 80 ilin 10 tanesi de yogun nufuslu. kalan 70 il ise istanbulun ilçesi hatta mahallesi standartlarinda.

    dhondt sistemi turkiye icin kulliyen adaletsizdir. boyle bi sistem + %10 baraj varken secim sadece bi tiyatro oluyor.
  • basitliği ile mantıklılığı arasında hiç bir ilişki olmayan seçim sistemi.

    çok basit ama mantıklı mı değil mi tartışılır. temsilde adaletsizlik yarattığı kesin ancak bunun dışında da bir temsil adaletsizliği var zaten. bir vekilin temsil ettiği vatandaş sayısı açısından iller arasında uçurum var.
hesabın var mı? giriş yap