dien bien phu

• <ukte>dien bien phu</ukte>
  kuzey vietnam'da, cangilin orta yerinde bulunan bir kasaba. tarihe gecmesi, 1953'de meydana gelmis, o donem bolgeye hakim olan fransizlar ile ho chi minh'e bagli vietnam kuvvetleri arasindaki kanli catismalara mekan olmasi sayesindedir. yaklasik 1 yil suren carpisma ve kusatmadan sonra, vietnamlilar kasabayi ele gecirmeyi basarmislar. bu surec icinde binlerce vietnamli ve lejyoner fransiz olmustur. fransizlarin, vietnam'daki varliklarinin da sona ermesini saglamistir bu savas.
  billy joel'in tarih dersi niteligindeki we didnt start the fire sarkisinda da, zikredilir...
• 7 mayis 1954'de (bugünden tam 50 yil önce), toplam 8000 fransiz askerinin ölmesi, yaralanmasi, esir edilmesiyle son bulan dien bien phu muhaberesi fransiz dekolonizasyonunun naslangici olmustur. indochine'i bu vesileyle kaybeden fransizlar daha sonra cezayir'i ellerine yüzlerine bulastirmislardir.
• 20 kasım 1953 saat 10:30 sıralarında sabah sisi henüz dağılmış ve vietnam kuzeybatısında, laos sınırı yakınındaki muong thanh köyünü ortaya çıkarmıştı. köy, nam yum nehrini ikiye böldüğü, 18 kilometre uzunluğunda ve 8 kilometre genişliğindeki bir vadide yer alıyordu. dört bir yanda, 1008 metre yüksekliğe erişen yemyeşil dağlar vardı. bu dağların yamaçlarında yaşayan meo kabilesi afyon elde etmek amacıyla haşhaş yetiştiriyordu. vadinin tabanında ise etnik taylar bulunuyordu. bu köylüler direkler üzerine yerleştirilmiş, tepesi bambu bitkisiyle ve kalın yapraklarla korunmuş kulübelerde yaşıyordu. köylüler günlük işlerine yoğunlaşmış, pirinç hasadı yapıyorlardı. köyde konuşlu viethminh askerleri güne arazi eğitimiyle başlamıştı. toprak bir pistin etrafına havan ve makineli tüfek pozisyonu kuruyorlardı. o sırada tepelerinde iki motorlu bir uçağın gürültüsünü fark ettiler. daha sonra bir köylü o anı anlatırken uçağın ''pamuk yumaklarına benzeyen beyaz benekler saçtığını'' söylemişti. "fakat bu benekler bir süre sonra büyüdü ve devamında asılı askerlerin havadan indiğini gördük."
  dien bien phu muharebesi
• (bkz: dien bien phu çarpışması)
• fransızların kuzey vietnam'daki varlığının tamamen, güney vietnam'daki varlığının kademeli olarak bitmesine nihayetinde hindiçin'deki fransız kolonizasyonunun sonlanmasına sebep olan muharebe.
  
  1953 sonbaharında fransa, 7 yıldır süregelen 1. hindiçin savaşını sonlandırmak için barış konuşmalarına başlamaya hazır olduğunu belli eder, ho chi minh liderliğindeki viet minh barış görüşmelerine sıcak bakar ama delegeler cenevre'de toplanamadan önce her iki taraf savaş alanındaki konumunu iyileştirmeye çalışır.
  
  vietnam'daki fransız ordusunun başında olan general navarre, vietnam'ın kuzeydoğusundaki dien bien phu adlı ücra bir köye surlar içinde bir karargah kurulmasını emreder. amacı viet minh'e laos'tan gelen lojistik desteği kesmek ve viet minh'i oraya çekerek kesin olarak yenmektir.
  
  navarre, üstün fransız ateş gücünün ve hava desteğinin viet minh askerlerini ezip geçeceğinden emindir. o ve kumandanları vadi zeminine konuşlanmış 11.000 fransız askerine tepeden bakan, ormanlarla kaplı tepeler konusunda endişelenmeye gerek görmez.
  
  viet minh'in ikinci lideri olan general giap buradaki stratejik fırsatı görür ve propaganda filmlerinde yeniden canlandırılıp yıllarca kutlanılacak planını yapar. neredeyse hepsi kadın olan 250.000 sivil, pirinç çuvallarından ağır top parçalarına kadar kuşatma için gereken her şeyi yaya olarak ormanlarla kaplı tepelere taşır.
  
  general giap, vadinin etrafına 50.000 asker ve 250 parça ağır top yerleştirir. viet minh askerleri o kadar iyi saklanıp kamufle olmuştur ki fransız keşif uçakları bu birlikleri fark edemez. 13 mart 1954'de viet minh'in tepelerdeki havan topları vadide konuşlanmış fransız askerlerinin üzerine yağmur gibi yağmaya başlar.
  
  viet minh'in karadan da fransız karargahını kuşatması ile buradaki birlikler ancak paraşütle atılan ekipman ve erzakla desteklenebilir hale gelir. havan topları karargahtaki iniş pistini mahveder ve fransızlar çok güvendikleri hava desteğinden de mahrum kalırlar.
  
  55 günlük kuşatmanın ardından 7 mayıs 1954'de bitkin düşen fransız kuvvetleri teslim olur.8000 adamları ölmüş, yaralanmış veya kaybolmuştur. general giap üç kat fazla asker kaybetmiş ama büyük bir zafer kazanmıştır. bu zafer, komünist viet minh'e işgalci fransızların vietnam'dan tümüyle atılabileceği inancını aşılar.
  
  dien bien phu örneğindeki gibi batılı modern bir ordunun azim ve kararlılıkla yenilebileceği düşüncesi 1955'de patlak veren vietnam savaşında amerikalıların beklediklerinden çok farklı bir düşmanla karşılaşmasına sebep olur. vietnamlılara göre yankee'ler de fransızlar gibi ülkeden atılması gereken yabancı işgalcilerdir.
• fransız yazar ve yönetmen pierre schoendoerffer'in 1992 tarihli filmi. filmin senaryosunu da dien bien phu savaşında çarpışmış olan schoendoerffer yazmıştır.
  
  imdb linki
• (bkz: general giap)^*
  
  fransızlar, vietnam'ın tahribat gücünü hafife alması sonucu ortalık yere kurduğu üs ile akıllıca yerleştirilmiş vietnam güçleri ve sürpriz atakları sonucu yenilmiştir.
  
  general giap, fransızların öngöremediği ve atladığı her noktayı görüp faydalanmıştır. kendisi zaten amerikalılara karşı da kendini göstermiştir.
  
  bugün de tarihten ders alalım o zaman, düşmanınızı hafife almayın. daha da açıklamak gerekirse, sizin gözden kaçırdığınız her şeyi karşı tarafın görebilme ihtimalini düşününüz.