disappearance

• yönetmeni ali asgari olan, 2017 yapımı iran filmi.
  
  türkçe'ye kaybolma adıyla çevrilen filmi 37. istanbul film festivali kapsamında, bugün rexx sinemasında izleme imkanı buldum. film başlamadan önce sürpriz bir duyuru ile yönetmenin de aramızda olduğu ve filmin sonunda soru cevap alacağı söylendi. film bitiminde konuşulanlarla beraber, bu filmin oldukça ilginç bir hikayesi olduğu ortaya çıktı.
  
  film, sara ve hamed adında iki iranlı gencin, bir gece boyunca iran'da hastane hastane acil gezmelerinin arkasındaki hikayeyi örüyor. film boyunca, kameralar aracılığıyla bu iki genci takip ediyor, onların çırpınışlarını izliyorsunuz. iran'daki molla rejimine ve kadınların üzerindeki ataerkil baskıya eleştiri olan bu film sade hikayesine rağmen, ülkemizdeki hassas noktalara da parmak bastığı için salondaki herkesin ilgisini çekti. zaten izlerken kafanızda bir soru işareti beliriyor; acaba türkiye'deki muhafazakar/islamcı yükseliş bizi de bu noktaya götürür mü?
  
  --- spoiler ---
  
  --- spoiler ---
  
  film, kırmızı ışığın ihlal edilmesi ile başlıyor. yönetmene göre, aslında bu, film boyunca bütün kuralları ve tabuları ihlal etmeye çalışan bu gençleri işaret ediyor. bu iki genç, rejimin gerici ideolojisini içselleştirmiş olan hemşire ve doktorların ilgisizliği ve kabalığı ile mücadele etmek zorunda kalıyorlar. nedeni ise, evlilik dışı ilk cinsel ilişkileri sonucu kadının kanamasının durmaması ve bunun ameliyatlık bir problem olması. gel gör ki, iran'da reşit bile olsanız bir kadın olarak bu konuda söz hakkınız yok, ya eşiniz ya da aileniz gelip imza atmak zorunda. bu nedenle, doktorlar bile tıbbi müdahalede bulunmaktan kaçınıyorlar. siz de bir seyirci olarak, bütün gece boyunca, hastane hastane gezen ve bu sıkıntıyı çözmeye çalışan gençlerin dramatik hikayesini izliyorsunuz.
  
  eleştirilebilecek tek nokta, filmin sonu. çözümsüz ve anlaşılması zor bir biçimde bitiyor. yönetmene göre, daha metaforik olması ve filmin bütünlüğü açısından bu son tercih edilmiş. yorumun ucunu açık bırakıyor.
  --- spoiler ---
  --- spoiler ---
  
  yönetmenin, filmin arkaplanı hakkında söyledikleri de oldukça ilginç;
  
  -film, rahatsız edici bir sahnesi veya eleştirisi olmamasına rağmen iran'da yasaklanmış.
  -film boyunca, ikilinin asla yakınlaşmamasının nedeni de, iran'daki kanunlar gereği, gerçekte akraba olmayan kadın ve erkeğin birbirine dokunduğu bir sahnenin bile yasak olmasıymış.
  -oyuncuların hiçbiri profesyonel değilmiş. filmin gerçekçiliğini kırmamak adına yönetmen uzun sekanslar çekerek, oyuncuların rolde kalmasını sağlamış. hatta, senaryoyu bile her gece çekimden önce parça parça verip, oyuncularda da bir gerilim ve merak uyandırmayı tercih etmiş.
  -son olaraksa, bir kadının başından geçen bu hikayeye, "kadın bakış açısı" kazandırmak adına yönetmenin yardımcı yazarının da bir kadın olması (bkz: farnoosh samadi). zaten hikaye de, filmin içindeki bir karakterin anlattığı, gerçek bir olaya dayanıyormuş.
  
  sonuç olarak, çığır açan bir film değil, yer yer tempo sorunu da var ama gerçekliği ve dozunda eleştirisi ile iran sinemasına hayran olanların kaçırmaması gereken bir yapım. 7/10 veriyorum.
• 89 dakikalık, 2017 yapımı film. 8 / 10.
  
  "çaresizsiniz, kız arkadaşınızla - koca bir ülkede - yalnızsınız, yanlışsınız ve gece daha yeni başlıyor..."
  
  ali asgari'nin ismini duyuyordum ama kendisinin ikinci uzun metrajı olan disappearance izlediğim ilk işi oldu. asgari'nin senaryo yazımına da katıldığı filminin oldukça gerçekçi ve doğal bir anlatımı var.
  
  filmdeki ana karakterlerin çaresizliğini ve dünyanın çoğu ülkesinde yaprak bile kıpırdatmayacak "sorunlarını" iyi bir şekilde hissediyoruz. yapım çekim olarak da özenli, bir gece filmi olmanın atmosferini de avantajlı şekilde kullanıyor. özellikle 44-48. dakikalar arası bu biçimsel anlatımda görsel olarak tepe noktalarından biri.
  
  --- spoiler ---
  
  filmin son bölümünde karşımıza çıkan doktor ise, saçmasapan yasakların ve özgürlük kısıtlamalarının olduğu ülkelerde halkın kanını emerek "özgür ve zengin" hayatlar süren sırtlanları simgelemek adına iyi bir örnek. tarihte bu örnek; alkol yasağı ardından amerika'da doğan mafya, ya da türkiye'de tercih ve bölge gözetmeksizin gece 22.00 olarak belirlenmiş alkol satış yasağı sonrası 2 katı fiyatla vatandaşa alkol satan esnafla paralel okunabilir.
  
  --- spoiler ---
  
  sonuç olarak iran sinemasından görülmesi tavsiye edilebilecek, sözünü uzatmadan söylemiş bir film disappearance . ali asgari ise artık takip listemde, ayrıca...
• aşırı yavaş akan bir film. gene de değdi seyretmeye. film boyunca kız yaşayacak mı yoksa ölecek mi diye soruyor insan kendine.
• çok iyi bir film. 2013'te yayınlanan kısa film versiyonu (bkz: bishtar az do saat)'e çok benzer bir kurguda ilerliyor. uzun metraj halinin süre sıkıntısı olmadığından olaylar çok daha derinlikli anlatılmış ve bir temele oturtulmuş.
  
  yalnızca daha fazla diyalog bekleyebilirdik, karakterlerin motivasyonları ve kişiliklerine dair çok bir şey öğrenemiyoruz. bu yüzden de filmin sonunu bir anlama oturtmak güç hale geliyor. yönetmen böyle bir sonu tercih ettiyse karakterlerini de bu sonu mantıksal bir zemine yerleştirebilmemiz için bize daha fazla açmalıydı. onun dışında filmi eleştirebileceğim pek bir nokta yok açıkçası.
  
  iran sineması kaliteli bir yönetmen (bkz: ali asgari) daha kazanmış.
• "dünyanın çoğu ülkesinde yaprak bile kıpırdatmayacak sorunlarını iyi bir şekilde hissediyoruz"yazar öyle doğru belirtmiş ki söz söylemek yersiz olacak.
  bu kadar sakin bir filmde gerilmemin nedeni ülkemizde buna benzer durumların hala yaşanması kızın kaygılarını anlıyor olmamdır.
• güzel bir gerilim filmi: http://www.imdb.com/title/tt0311018/
• moonbeam'ın aşmış bir parçası.gece araba sürerken şehrin ışıklarına takılmak gibi birşey.mükemmel :(
• az önce bitirdiğim film 85 dakika boyunca aynı tempoda giden, çok fazla diyalog olmayan, sessiz, sakin bir arayış filmi(adının aksine). puanım 6.5
  
  --- spoiler ---
  
  giriş sahnesinde bu nasıl tecavüze uğramış bir kadın dedim kendi kendime. tecavüze uğramış bir sürü kadın gördüğüm aklıma geldi. bildiğim için ben utandım. yapanlar nasıl utanmaz?
  --- spoiler ---
• filmde hiç müzik kullanılmamış. filmi izleyeceklerden ricam son sahneyi ( çocuğun arabadan inerek kapıyı kapatmasının ardından ) lütfen ama lütfen şu müzik eşliğinde izleyin, lütfen...
  https://www.youtube.com/…&ab_channel=wind&wuthering
  edit: link güncellendi.
• tanım: ali asgari filmi...
  
  --- spoiler ---
  
  karanlık bir sokakta kenara çekilmiş bir arabayla başlıyor film..
  araç hareket etmiyor, sarsılmıyor, içinde hareket eden her hangi birşey de görmüyorsunuz. ama biliyorsunuz. bir şeyler oluyor. bu resim, bu açı bir şeyler anlatmaya çalışıyor size.. bu karanlık bir şey vaadediyor.
  
  karanlık alışageldiğimizin aksine daha güçlü. sokakların ıssızlığı daha güvenli.
  
  aydınlık ise sinsi. ışıkları yakan rejimi çırıl çıplak yaşatıyor. diyor ki, burası benim. ışık benim. gözün görebildiği her yerdeyim ve sen benden sadece benim aydınlatmadığım yerde gizlenebilirsin!
  
  -- spoiler ---
  
  basit bir öykü ile bütün sistemi, sistemin içinde kadının yerini öyle guzel, oyle sade anlatmış ki...
  listemdeydi uzun zamandır. keşke daha önce izleseydim diyorum şimdi..