• ikincisinin, birincisi ile benzerligi olmayacagi hatta genel bir ekonomik krizden bagimsiz olarak ayrica bir kriz olmayacagi konusunda fikirler var.

    bu tezin en guclu destekleyicilerinden biri ise daha onceki dot com krizinin aksine herkes yuksek bir "kriz olabilir" bilinci olmasi.
  • olup olmayacagi, olsa bile yikiciligi dot com balonu kadar olup olmayacagi belirsiz olan balondur. sebepleri de su sekilde siralanabilir: dot com balonu patladiginda tek kurus cirosu olmayan ama onlarca milyar dolar deger bicilen pek cok sirket vardi. internet ve yazilim sektoru henuz yeni yeni olusmaya baslamisti ve insanlar 'pyramid scheme' misali akin etmislerdi. gunumuzde ise boyle bir durum soz konusu degil, yazilim sektoru belli bir olgunluga ulasmis durumda ve yuz milyarlarca dolar deger bicilen sirketlerin cirosu da oldukca fazla. ha ama su da bir gercek ki ortada fazladan bir deger bicme, yani gavurun deyimiyle overvaluation var. bunu da warren buffet ustadin market cap/gdp ratio parametresiyle aciklayabiliriz. bu parametre, ulkedeki halka acilmis sirketlerinin toplam hisse degerlerinin gdp'ye oranidir ve 1'den fazla olmasi balon olustuguna dair bir gostergedir. dot com balonu patladiginda bu oran abd'de 1.6'ya ulasmisti ve 2008'deki emlak krizi oncesinde de 1.35'e ulasmisti. bildigim kadariyla bu oran su an 1.25 civarlarinda, yani ekonominin biraz sistigi sinyalleri veriyor. netflix, facebook, linkedin, salesforce gibi sirketlere yillik cirolarinin neredeyse 20 kati kadar deger biciliyor. bu ne demek, yatirimcilar bu gibi sirketlerin onumuzdeki 5-10 senede yaklasik 5 kat buyuyecegini dusunup hisse aliyor demek. bu sirketler beklentileri karsilayazsa da piyasa degerlerinde ciddi bir dusme yasanacak demek. ha bu dot com balonunun patlamasi benzeri bir duruma sebep olur mu bunu kestirmek zor, zira yillarca finans analistligi yapan insanlar bile size bunun kesin bir cevabini veremez. ben duz muhendis kafamla isime gucume bakar, elime gecen net paranin ucte birini tasarruf icin kenara koyarim.
  • son haftalardaki nasdaq rekorlarından sonra konuşulan hadise. ilk balonda şirketlerin bilanço değerlerinin çok üzerinde değerlemeler bir anda geldiği için balon da bir anda patlamıştı. son zamanda nasdaq'daki şirketler de aynı şekilde benzerlik gösteriyor. birkaç şirket dışında bilançoları bu kadar iyi olmamasına rağmen yatırımcılar tarafından deli gibi satın alınıyor. şu grafikte 1998 temmuz'da başlayan ralli 99 aralığındaki tarihi zirveye kadar devam ediyor. tabii o dönem milenyum çılgınlığı da olduğunu eklemek lazım. ama yine de 1.5 sene sonra zirve görüyor ve ufak bir düzeltmenin ardından tekrar yükselmeye çalışsa da temmuz 2000'de balon patlıyor ve panik satışlarıyla ayı piyasası hakim oluyor. %400 civarında değer kaybetttikten sonra tekrar 4 binleri görmesi için 5 sene beklemek zorunda kalıyordu.

    yeni balon için grafiğe baktığımızda benzer bir yükseliş var ama o zaman ki gibi bir bilinmezlik olmasa da önemli değer kazanan şirketlerin bilançoları başka şeyler söylüyor. örneğin tesla, zarar etmesine rağmen bu kadar değerlenmesindeki tek faktör musk'ın popüleritesi. üstelik gm, ford gibi şirketlerin elektrikli otonom araçları benzer yatırımları yapmasına rağmen. keza nvidia, bitcoin'in yükselmesiyle madencilik kartları sayesinde inanılmaz bir değerlemeye girdi. apple'a gelecek olursak oradaki hikaye başka, zaten endeksi çoğunlukla amazon'la beraber taşıyan şirketlerin başında geliyor.

    eğer bir balon varsa, bir tetikleyici ile patlayacağı kesin. olası 2018-2020 global krizinde paranın nereye gideceğiyle de doğru orantılı. hep beraber izleyeceğiz.
  • bakalım haziran başında bahsettiğim katalizör facebook mu olacak hep beraber göreceğiz. russell 1000 büyüme endeksi ve russell 1000 değerleme endeksi tablolarını karşılaştırınca bir cismin yaklaştığını görebiliyoruz.
  • ilk dot com balonundan (bkz: dot com bubble) ve 2008 abd bankacılık krizi'den sonra bile akıllanmaya insanların el birliği ile hazırladığı balon. her geçen gün biraz daha yaklaşmaktayız kendisine. sorulması gereken soru böyle bir balonun olup olmadığı ya da patlayıp patlamayacağı değil, bu balonun ne zaman patlayacağıdır.

    http://time.com/…d-about-a-destructive-tech-bubble/

    (bkz: whatsapp'ın 19 milyar dolara satın alınması)
    (bkz: facebook'un instagram'ı satın alması)
  • bitcoin ve türevi sanal paralar yüzünde olacaktır.
  • özellikle nasdaq'ta covid pandemisi ile birlikte yatırımcı şuursuzluğu tavan yaptı. nasdaq 100/sp500 oranı 2000 yılındaki dot com balonu'ndaki seviyesine geldi. iflas eden şirkete yatırım yapmalar, yatırım yapılacak hissenin borsa kodunu bile bilmeden penny stocklara yapılan yatırımlar, kısaltmaları hisse adı zannedenler, tesla tutunca nikola'sını halka açıp parayı vuranlar... olan her şey 2000'leri çok andırıyor.
  • fed eliyle halen sisirilmeye devam eden balondur.

    1.sinden kimse ders cikarmamis olmali ki artik balonu sirketler borc, yatirimci parasi ve karlariyla kendi hisselerini geri alip sisirmeye devam etmektedirler.

    feci bir sekilde patlayacak ve sirketlerin borclarini yine kamu ustune yikmaya calisacaklar ama bu sefer kamu kendi borcunu odeyebilecek mi ondan bile emin degilim.(usa hazinesi hersene 1 trilyon$ borc stokunu arttiriyor)
  • o dönemki hisse senetlerinin bu günkü karşılığı kripto paralar, hiç bir maddi karşılığı yok havadan dağıtılan neye göre değer kazandığı belli olmayan keriz silkeleme yöntemi
hesabın var mı? giriş yap