drugstore cowboy

• requiem for a dream ve trainspotting'ten önce çekilmiş bir filmdir.
  
  --- spoiler ---
  
  film 1971 yılında geçmektedir. sonlara doğru bir sahnede burroughs abinin "ileride sağcılar uyuşturucuyu bahane ederek uluslararası bir polis birimi oluşturacaklar." demesiyle gus van sant'ın göz kırpmasını da gördük.
  
  --- spoiler ---
• '89 yılına ait bir gus van sant filmi. yine oregon, portland'ta geçen bir sant filmindeyiz ve mala noche ile birlikte my own private'in de içinde olduğu portland triology'nin bir parçası bu film. bu sefer matt dillon hem başrol hem de dış anlatıcı olarak karşımıza çıkıyor. onunla birlikte kelly lynch'ın güzelliğine de tanıklık ediyoruz.
  
  ani yakın çekimlerin kullanımı ve halisünasyon detaylarıyla etkili bir sinematografi çıkaran film, uyuşturucu bağımlısı bir genç ve onun çevresindeki bir takım kişilerin hayatını anlatan güzel bir bağımlılık filmi. dillon'ın canlandırdığı karaktere bir de dış ses vermesiyle birlikte esasında uyuşturucunun suni mutluluk yarattığı fikri çok güzel işleniyor. bob her seferinde reelde mutluyken, gelen dış ses onun yaşadığı derin ve pesimist travmaları açık biçimde izleyiciye sunuyor ve yaşanan sahte mutluluğu net biçimde tasvir ediyor.
  
  van sant özellikle hikayelerindeki basitlik; bu basitlikle birlikte toplumsal alt sınıfları ya da karşı kültürleri etkili biçimde yansıtabiliyor. özellikle portland filmlerindeki bu etkileri sinemasal anlamda oldukça çekici geliyor bana.
• genelde filmde tema uyuşturucu olunca kendinizi kahramanın yerine koyup orada yaşanan haz, acı, tiksinti ya da mide bulantısını hissetmek her ne yoldan olursa olsun, mümkündür.
  
  gus van sant'ın yönettiği bu film, o fazlaca karanlık ve iç kemiren detaylara yer vermemiş gibi.
  çünkü örneğin; gia, the basketball diaries, candy, veya da efsane olan wir kinder vom bahnhof zoo'daki gibi bir “uyuşturucu hayatınızı böyle siker” şeklindeki altyapı üzerinde temellendirilmemiş. ruhu emen o çekimler de yok.
  olaylar daha sıradan ilerlemiş.
  
  ama matt dillon çekiciliği de ayrı bir seviyede.
  
  hayatı uyuşturucu ile sürmekteyken “yanlış yapmak mümkün değildi, devam ettiği sürece hayat güzeldi.” diyor.
  sonra da vuruluyor ve ambulansın arkasında yatarken düşünüyor. “bu kahrolası hayat. ne olacağını asla bilemiyorsunuz.”
  
  sonra bir şey daha ekliyor, “mükemmel bir ironiydi. ödlek polisler beni şehrin en büyük eczanesine götürüyorlardı.” bu söz de bana eskiye geri döneceğini anımsattı.
• uyuşturucu bağımlıları arasında geçen dramaları konu alan filmler arasında, the panic in needle park'tan sonra izlediklerimin arasında en iyisi olabilmiş filmdir 1991 yapımı gus van sant filmidir.
  
  the panic in needle park ile aynı yıl olan 1971 yılında geçmesi de, filmin senaristi olan james fogle'ın the panic in needle park'tan esinlendiğini düşündürmüştür. bunun yanında, uyuşturucu bağımlısı partnerlerin hikayenin odağında olması da bu esinlenmeyi gözümde daha olası kılmıştır. ayrıca 1989 yılında çıkmış olan bu film, çıktığı yıldan 17 yıl öncesi gibi nostaljik sayılabilecek bir zamanda geçiyor olmasına rağmen nostaljiyi sömürmek yerine 70'ler temasını en minimal şekilde filme yedirip, 1971 yılını filmin tam olarak arka planına oturtmuştur. ön planda ise oldukça etkileyici, basit ve derin bir anlatımla dramayı aktarmıştır. ayrıca şunu da söylemek isterim ki, requiem for a dream'in esamesi okunmaz drugstore cowboy'un yanında.
• anthony bourdain'in mutfak sırları kitabında uyuşturucu ile olan ilişkini anlattığı bir bölümün sonunda tavsiye ettiği film.
  
  görsel
• başından sonuna kadar olaylar ihtiva etmesine bağlı olarak muhtelif mekan geçişleri olsa da karakterlerin ikamet noktalarının standart bir salaşlık ve kasveti barındırmasından ötürü olsa gerek belli bir yere saplanmış, algılanabilen mekanlar dışında bir uzamda konumlanmış gibi kendine ait bir boşlukta geçen film. filmin geneline yayılan uyuşturucu ile sıradan hayat karşılaştırması ve uyuşturucunun bir geleceğe muhtaç olmadığı fikri de filmin ayrı bir boşlukta duruşunu destekler nitelikte. konunun işlenişi bakımından klişelikten kurtulamasa da detaylarda farklılığı yakalamış görünüyor. fakat şöyle bir sıkıntı var ki, detaylar yeterli değil. bir fikir oluşturma bakımından kafi ancak ortaya bir olgu koyamıyor.
  örneğin bob'un tedavi için başvuru yaptığı sahne ilk bakışta standart görünse de gerçekten canavar bir sahne. filmin genelinde bu tandans yakalansa çok farklı bir yapıt ortaya çıkabilirmiş.
• uyuşturucu/uyarıcı maddeler filmi olma açısından fear and loathing in las vegas'ı akla getirse de alakası yoktur gus van sant sinematografik çekimleriyle fark atar ayrı yönlerde ilerlerler.zaten kurgu ve karakterler daha çok tatmin eder izleyiciyi.
  
  --- spoiler ---
  polis amcalar bob'u bir güzel benzetirken onun gözleri aileyle yapılan mutlu sabah kahvaltılarının,köpek gezdirmelerinin,pazar günleri kiliseye gitmelerin doldurduğu düzenli bir hayatın,kuralların,sorumlulukların düğümlendiği sıkıca bağlanmış kırmızı-beyaz çizgili polis kravatına takılır,kamera birkaç saniye odaklanır tekmelerin yumrukların arasında izleyici birden bu simgeyle başbaşa kalır,bir an bob'un karnına yediği tekmeler içini daraltır.
  --- spoiler ---
  
  sonra william s burroughs'u da kanlı canlı peder tom şeklinde felsefe yaparken görme şansını veren filmdir.
• 1989 new york film eleştirmenleri birliği: en iyi senaryo, 1990 abd ulusal film eleştirmenleri ödülleri: en iyi yönetmen; en iyi film; en iyi senaryo, 1990 abd bağımsız ruh ödülleri: en iyi görüntü; en iyi senaryo; en iyi erkek oyuncu (matt dillon); en iyi yardımcı erkek oyuncu^* ve 1990 berlin cicae ödüllerini alan film 26. uluslararası istanbul film festivali'nde gösterime girdi.
  
  edit: en kötü kopyayı istanbul'a yollamışlar...
• gus van amcanin adami germeyen filmlerinden biri , ayricada festivallerden de bolca odul almisti bu film . belki trainspotting , requem for a dream gibi filmlerle kıyaslanamaz (zaten gerekde yok biraz farkli sanki) ama spun' u 5 e katliyacagida bir gercek .
• sedye sahneleri ve bob'un akibetiyle carlito's way'a ilham kaynagi olan film.