duccio taşı

• sanatın en önemli taşıdır.
  1464 yılında madenden çıkartılmış o döneme kadar ki heykel amaçlı çıkarılan en muazzam taş olarak nitelendirilmiştir. boyu neredeyse 10 metreyi aşmaktadır.
  
  öyle ki böylesi muazzam bir kütleyi bir usta dışında kimse dokunmamalıdır. (taşın güzelliği sanatta da ilginç bir kırılmaya neden olmuştur.)
  
  bundan dolayı ilk olarak dönemin en önemli floransalı sanatçısı donatello'ya heybetli bir herkül yontması için verilmiştir. doğru düzgün taşa dokunamadan 1466'da donatello hakka yürümüş proje yarım kalmıştır.
  ardından projenin devamı için bernardo rossellino'ya iş verilmiş ancak rosselino'nun asıl olayı kabartmalı rölyef olduğundan, üç boyutlu bir figür yontmanın apayrı bir ustalık gerektirdiğinden, bir kaç çekiç darbesi dışında bu güzel taşa dokunamamıştır.
  
  yavaş yavaş taşın heybetli güzelliği unutulmaya başlamış ve bir yere atılarak çürümeye terk edilmiştir. devasa bir heykeli yontmak herşeyden önce fizik gerektirmektedir. taş bloğun uzun ve eni dar olmasından kaynaklı ayakta duran bir figür yapılması gerekmektedir. ancak en ufak bir ağırlık merkezi hatası hem taşı mahvedebilir, hemde bunu yapanı ömrü boyunca zor yıllar bekleyebilirdi.
  
  aradan geçen 40 yılın ardından büyük usta da vinci milano'dan dönmüştür. kafasında daha boyası yeni kurumasına rağmen, yanlış zemin astarı nedeniyle çoktan dökülmeye başlamış son akşam yemeği adlı eseri vardır. bir de dev boyutlarda kilden yaptığı, ancak bronza dökemediği yaşamında ki ilk büyük heykel projesi dolanmaktadır. heykel bronz döküm olacağı için aylarca kil üzerinde çalışmış, ancak milano işgal edildiğinden heykel için ayrılan bronz kılıç kalkana heba edilmiştir. savaşın ortasında kalan kil heykelde paramparça olmuştur.
  
  çok vakit geçmeden floransa, unutulmuş duccio taşını ve herkül projesini bu kez da vinci'ye taktim etmiştir. taşın yıllara yenik zavallı halini gören da vinci, bu projede yapacağı en ufak hatanın kariyerini mahvedebileceğini anlamış ancak gönülsüzce işi kabul etmiştir. duccio taşını neye dönüştüreceğine dair taslaklara da başlamıştır.
  aslanlı herkül - da vinci
  
  o sırada roma'dan yeni gelmiş bir genç, floransa'ya memleketine dönmüştür henüz yirmili yaşlarının ortalarındadır. roma'da vatikan'a ait bir yere pieta adında olağan dışı bir heykeli tamamlamış, floransa'nın haberi alacağını ve kendisini sevgiyle karşılayacaklarını düşünmüştür. ne yazık ki floransa'ya girer girmez bir yanlış anlaşılmadan dolayı üç gün göz altına alınıp işkence görmüştür. çok vakit geçmeden duccio taşının detaylarını öğrenmiş, sanatın en büyük ustası da vinci'yi karşısına alma haddini kendisinde görmüş ve taşı yontma işini kapmıştır.
  
  ancak bu sefer floransa herkülden vaz caymış, davud'un yontulması emrini vermiştir.
  sorun şu ki floransa'da zaten meşhur bir davud vardır. üstelik tarihin gelmiş geçmiş en iyi yontucularından donatello imzalıdır. da vinci'yi zaten karşısına almışken bir de donatello gibi bir üstadı karşısına almak son derece riskli bir durumdur.
  eğer donatello'dan daha iyi bir heykel yapmayı başarırsa adı sanat tarihine geçeceği kesindir.
  donatello'nun davud'u
  
  da vinci'ye karşı en ufak bir saygı yada sevgi beslemeyen bu kendisini bilmez genç adam, bir kaç defa da vinci ile ağız dalaşına bile girmiştir. adı da bir gariptir. mikail'in koruduğu anlamına gelen michelangelo'dur.
  
  duccio taşını o kadar güzel yontacaktır ki, da vinci'nin henüz tamamlama aşamasına girdiği mona lisa tablosu bile yanında sönük kalacak, floransa'nın ilgisini mona lisa'dan çabucak kaybetmesine neden olacaktır.
  
  gelmiş geçmiş en güzel davud
  
  kaynakçalar:
  wiki
  (leonardo da vinci - frank zöllner)
  (michelangelo: a tormented life - antonio forcellino)
  (genel olarak yukarıdaki olayı konu alan güzel bir romanda dilimize çevrilmiştir; yağ ve mermer stephanie storey)