duka altını

• gelmis gecmis en karizmatik para birimi. keske hala tedavulde olsa, maasim duka altini olarak yatsa, cekerken kalp olup olmadini isirarak kontrol etsem.
• esas adı dük altını. ama tarihçilerin daha çok venedik dükası olarak bildiği ve yüzyıllarca değerini geçerliliğini korumuş para birimidir.
  
  günümüz değeri ile 1 venedik dükası 428 tl eder. peki neden devletler savaş tazminatı ya da vergi öderken ödeme şeklini venedik parasıyla gerçekleştirmiştir?
  
  çünkü bu para birimi %99.47lik saf altından oluşmaktadır ve ağırlığı 3.5 gramdır. kısaca 13. yyda ilk kez basılan bu para sonraki yüzyıllarda aynı formülle basıldığından çağının en saf altın değerine sahiptir ki bu o dönem için metalurji biliminin en iyi örneği olmuştur.
  
  peki venedikliler neden böyle bir para basım işine girdi? asya'dan çin ve hint diyarından çok ucuza satın aldıkları porselen ipek baharat ve daha nice ticaret kalemlerini avrupa'ya fahiş fiyattan satmaya başladılar. lakin ödemeler florin üzerinden gerçekleşiyordu ve alaşımı karışıktı saf altın değildi. baktılar bu işte bok gibi para var o zaman kendi para birimimizi oluşturup anasını ağlatırız dediler ki nitekim öyle olmuştur.
  
  bunca yüklü malları deniz yolu ile taşıdıklarından denizcilikte en ileri teknolojiye sahip olmuşlardır ki barbaros haliç tersanesinin başına geçtiğinde en iyi gemi ustaları venedikli mühendislerden oluşmaktadır.
• cahiliye devrimde bu para biriminin cengiz üstün'ün uydurduğu bir terim olduğunu zannederdim. çocuklaaardııık, parlak yıldızlardık o zamaaaağğn...
• (bkz: osmanlı'da yaygın para biriminin gümüş olması)
• tarih kitaplarının vazgeçilmez para birimi. genelde osmanlı padişahı x, y savaşı'ndan sonra z ülkesiyle t anlaşmasını imzaladı. anlaşmaya göre z ülkesi osmanlı'ya her sene q bin duka altını haraç ödemeyi kabul etti diye geçer. kimse de anlatmaz nedir bu duka altını diye
  görsel
  
  duka altını venedik'in para birimidir. ve uzun yıllar boyunca panpası florin ile birlikte bölgenin doları, euro'su olmuştur.
  yaklaşık 3.5 gram ağırlığında 24 ayar saf altından yapılmaktadır. kafada canlanması için cumhuriyet altını 7.216 gram ve 22 ayardir. yani içinde 6.6 gram civarında 24 ayar altın vardır. yarım cumhuriyeti altını diyelim kabaca
  o dönem akdeniz ticareti venediklilerin elinde. bu abiler aslında uzun yıllar boyunca bizans para birimlerini kullanmışlardır. ancak bizans zor duruma girdikçe paranın ayarını dusurdugunden kendi altınlarını basmaya karar verirler
  
  burada şu soru sorulacaktır...madem akdeniz türk gölü haline geldi, osmanlı akçesi neden duka altının yerini almadı.
  bunun birkaç sebebi var..
  
  1) osmanlı akdeniz ticaretinin ticaret kısmıyla pek ilgili değil, o daha çok ticaretten haracımı alayım derdinde. bunda denizci bir millet olmamızın da etkisi var. osmanlı’da ingiltere ve hollanda gibi “denizciliğe kurumsal bir yatırım yapam, ticaret filosu kasam, savaş zamanında da kullanam” kafası yok.
  
  2) aynı bizans gibi osmanlı'da açık verdikçe parayı tağşiş ediyor. o dönemler paranın değerini içindeki metaller belirliyor. osmanlılar ilk başlarda 100 dirhemlik 90 ayar gümüşten 400 akçe kesiyorlardı. fatih sultan mehmet’ten itibaren her gelen padişah ya gümüşün ayarını düşürmüştür (yani içine bakır vs katmıştır) ya da aynı dirhemden daha çok akçe kesilmesini sağlamıştır. dolayısıyla 1477'de 1 duka 45 akçe ederken 100 sene sonra 120 akçe eder olmuştur.
  (bkz: buçuktepe olayı)
  
  ama işte venedik bunu yapmıyor. böyle yapmayınca da hem tüccarlar hem devletler duka altınına güven duyuyor.