• çok sebep yazılabilir, tek bir sebebe asla indirilemez ama benim tarihten anladığım sebep şu oldu; almanların tekniği,zekası ve insan gücüyle coğrafyalarının uyumsuz olması.
  • savaşmak ve mücadele etmek, insanoğlu için fıtrî bir histir; kimi zaman şan, şöhret kazanmak için olur bu, kimi zaman hedef toprak ve arazidir, bazen uğruna can verilecek yüce bir ideal, din veya ideoloji; insanoğlu tarihin bir parçası olduğu her an bir kavganın içerisindedir zaten, doğayla birbiriyle.

    bugün yaşadığımız an da tarihin dışarısında değil, biz de bir parçasıyız bu dünyanın.
  • milliyetçiliktir. türkiye henüz bu konuyu derinlemesine konuşmaya hazır olmadığı için sömürgeler tarzı şeyler söylenir, bu bir sebeptir hatta buyuk bir sebeptir ama asıl sebep bu değildi. almanya'nın en büyük sömürgeci olan ingiltere'yle hiç sorunu yoktu. hatta 1. dünya savaşı öncesi olası bir savaşta ingiltere'nin tarafsız kalacağını düşünmüştü. alman milliyetçiliği fransız ve rus düşmanlığı üzerinden yürüyordu. zaten milliyetçilikler her zaman kendilerini tanımlayabilmek için ötekilere ihtiyaç duyar, her milliyetçilik bir düşman yaratır.

    almanya'nın 1. dünya savaşı'nda da hedefi önce fransa'yı işgal etmek sonra rusya'yı işgal etmekti, aynı 2.sindeki gibi. bu yüzdendir ki 1914'de rusya avusturya-macaristan'a savaş açtığında, almanya savaşla ilgisi olmayan fransa'ya savaş açmıştır.

    almanya ve italya her geç milliyetçileşen toplum gibi yayılmacı siyaset izlemekteydi. geç milliyetçileşen toplumlarda "lider" külürü de olur. koyun gibi lider takip etmek ister bu ülkelerin vatandaşları. almanya ve italya 2. dünya savaşından sonra bunu büyük ölçüde (özellikle almanya) atlattı. italya "mare nostrum" diyerek roma'nın hayalini kurarken almanya ise kutsal roma cermen imparatorluğunun topraklarını alma derdindeydi. bu iki ülkenin de milliyetçiliklerinin ne kadar ileri gidip faşizme dönüştüğünü söylemeyi bile gereksiz görüyorum. yöneticileri kuru milliyetçilik yapar mıydı? bunu mussolini ve hittler'e sormalı daha çok. bu iki manyağı takip eden zamanın medeni(!) toplumları şovenist duygularla 2. dünya savaşı'nı çıkardı zaten. bu arada zamanın büyük adamları gümbür gümbür gelen bir 1. dünya savaşı'nı önleyemedi. avrupa diplomasisinin yüz karalarından biridir bu da.

    türkiye'nin savaşa girme sebebi ise kaybettiği balkan topraklarını almaktır. çünkü osmanlı anadolu değildir, balkanlardır. balkan savaşları sonrası devlet adeta kimliğini kaybetmiştir. ittihat terakki o dönem ülkeyi en son yönetmesi gereken oluşumdu. çünkü duygusaldı, çoğu balkan doğumluydu ve çocukluk mekanlarını kaybetmişlerdi, bir daha asla göremeyeceklerdi. ülkeyi ne umutlarla yönetmeye başlayıp hemen ardından balkan savaşları sonrasında ülke ellerinde ölmüştü. ayrıca rusya osmanlı'ya vurdukça osmanlı bir şey yapamadı, hep allah onların belasını versin dedi ve ardından bir ülke (almanya) çıktı ve adeta bütün osmanlı düşmanlarına meydan okudu. işte o nesildeki alman sevdasının sebebi de budur.

    sonuç olarak milliyetçilik dünyamıza nur topu gibi iki dünya savaşı getirmiştir.
  • (bkz: para)
  • para ve daha fazla kaynağa sahip olarak daha rahat yaşama isteği... din, etnik faktörler, milliyetçilik vs. aslında halkları savaşa ikna etmek için kullanılan öğelerdir, hiç biri gerçek sebep değil.
  • avrupa'da geçmiş olmalarıdır. dünya üzerinde geniş kıtalara yayılmış pek çok savaş yapıldı ancak kimse adını "dünya savaşı" koymadı. eğer bir savaş avrupa'da geçmiyorsa dünya savaşı olamaz. bu da avrupalı iki yüzlülüğüdür.
  • büyüklerin “parayı” kendi aralarında döndürmek istemesi. işi vurdulu kırdılı hale getirilerek oyuna çevirip zevk alıyor pezevenkler.
  • milliyetçilikle alakası yoktur. öyle olsa koreyle çin savaşmazdı sonuçta ikisi de japon
  • yapılcak başka bir savaşta daha iyi konumda olabilmek içindir (bkz: george orwel 1984)
  • birilerinin bu kutsaldır bunun için savaşın diyerek bizleri kandırması. hepimiz ölünce ne bok yiyeceklerini bilmemeleri tek korkuları zaten.
hesabın var mı? giriş yap