el-harezmi

• 0'ı bulan matematikçi; aslında "0" 'ı bulmak hiçi bulmak gibi dursa da, tüm rakam kalabalığının nedenidir bu adam...
  
  bu el harizmi bi gün "0'ı buldum" diye saldırmış ortalara, sonra daha üstün olmak isteyen dayı oğlu " o zaman ben de 1 'i buldum" diye artırmış, ardından gelen komşunun çocuu "2'yi buldum, bastım hepinize" diyerek tempoyu sağlamış, diğerleri de ardından gelmiş tabii, her niceliğin başı bu adam işte.
• bi de işin berbatı, adam "0" 'ı bularak tarihe geçiyor, "büyük matematikçi" oluyor, ben günde milyonlarca fikir, monoton hayata renq katacak değme projeler üretiyorum, yerimde sayıyorum, duwarlardan başka bişey beni tanımıyor... helal...
• ms. 770-840 yılları arasında horasan'da yaşamış cebir'in kurucusu bilim adamı, matematikçi. aynı zamanda astronomi ve coğrafya çalışmaları da sunmuştur. eserleri günümüz dünyasının üzerinde durduğu teknolojilerin temelini oluşturur.
  
  eğer her yüzyılda el-harezmi gibi insanlar yeryüzünde olsaydı şu an bilimde 2000 sene ileride olurduk.
  
  (bkz: el harizmi)
• özbek olduğu iddia edilen zat.
  eski bir kitapta algoritma kelimesinin bu zatın adından geldiği yazıyormuş. (al khvarizmi)
• abbasiler döneminde yaşamıştır harezmi.. 780 ila 850 sayıları arasında kalan bir yaşam eğrisi mevcuttur.. sayı sisteminin mucidi olarak anılan harezmi bey, bu ilhamı hindistan illerinde aldığını yazar.. zira hindistan'a gittiğinde, kentin (o zemanlar ülke fikri daha icat olunmamış tabii) tabelalarına, reklam panolarına, seyrüsefer direklerine, efendime söyleyeyim, otübüs duraklarının sallanan sarı levhalarına manalı manalı bakar durur; sonunda kafasına dank eder hadise elbet: hintliler, harfler ya da heceler kullanmak yerine semboller kullanmaktadır, vay anasınadır.. derhal, bu sistemi, kendi düşkün olduğu aritmetik ve cebir alemlerine uyarlayarak, "on tabanlı sayı sistemi"nin kurulmasına önayak olur harezmi bey..
  
  memleketine döndüğünde, anlattıklarını kimse anlamasa da, bunu pek sallamaz harezmi ve ilerde elbet biri yanlış da olsa anlar düsturuyla, sevgili kitabı "hesab-ül cebir vel-mukabele"yi kaleme alır ve bu arada logaritmayı da bir eşeler, dürtükler; kafasındaki bu yeni sistemi de kitabına katar.
  
  nitekim, ben bu eseri okuyunca bir şeyleri yanlış da olsa anladığımı düşündüydüm efendim, öngörü sahibiymiş rahmetli vesselam. (seneler sonra düzeltisi: kitabı okumadım tabii, maksat bilginin sözünü doğrulamak imiş o vakitler.)
• algoritma sözcüğünün etimolojik babasıdır.
• özbekistan’ın karizmi şehrinde (horasan) doğmuştur. bağdat’da (beytü’l hikme’de) matematik, astronomi ve coğrafya üzerine çalışmalar yaparak uzun süre yaşamıştır. iki önemli matematik kitabı vardır; "cebir" ve "hint hesabı".. bilginleri korumasıyla ismi duyulan abbasi halifesi mem'un harezminin bilim kabliyetten haberdar olunca onu eski mısır, mezopotamya, grek ve eski hint medeniyetlerine ait eserlerle dolu bağdat saray kütüphanesinin idaresinde görevlendirilir. daha sonra da bağdat saray kütüphanesindeki yabancı eserlerin tercümesini yapmak amacıyla kurulan bir tercüme akademisi olan beyt'ül hikme 'de görevlendirilir.
  harezmi 'nin latinceye çevrilen eserlerinden olan el-kitab 'ul muhtasar fi 'l hesab 'il cebri ve 'l mukabele adlı eserinde ikinci dereceden bir bilinmeyenli ve iki bilinmeyenli denklem sistemlerinin çözümlerini inceler.
  astronomik cetvellerle ilgili kitaplar yazmış ve bu eserler 12. y.y. da latince' ye çevrilmiştir. bunu yanısıra ptolemy'nin coğrafya kitabını düzeltmelerle yeniden yazmış, 70 tane bilim adamıyla birlikte çalışarak 830 yılında bir dünya haritası çizmiştir. dünyanın çevresini ve hacmini hesaplama çalışmalarında yer almıştır. güneş saatleri, usturlaplar ve saatler üzerine yazılmış eserleri de vardır.
  harezmi’nin cebirle ilgili konuları kapsayan kitabı onun aynı zamanda latinceye çevrilen 3 önemli eserinden biri,belkide en önemlisi olan 'el-kitabü’l muhtasar fi hesabi’l cebr ve’l mukabele' dir. bu eserde harezmi yeni teoremler ve problemlere sunduğu yeni çözüm yöntemleri ile avrupa matematiğine de ışık tutmuştur.(her ne kadar eser 300 yıl sonra latinceye çevrilmiş ve avrupa; cebiri ,doğudan 300 yıl geride takip edebilmişse de..)
  
  "sekiz diğer sekizden çıkınca geriye bir şey kalmaz.
  boş kalmaması için bir dairecik koy! "
  
  işte böyle diyor harezmi; hint hesabını anlatan ve latinceye tercümesi yapılan ikinci yapıtında.. yani 'kitab al-muhtasar fil hisap al hind 'de.bu eserin matematik tarihindeki iki önemli rolü daha bulunmaktadır. bunlardan ilki avrupalıların toplama ve çıkarmaya ait örnekleri ilk kez bu eserde bulması, diğeri ise rakamların birler basmağından başlanarak sağdan sola yazıldığını ilk kez bu eserle öğrenmeleri.
  şunu belirtmek de fayda var ki sıfırın varlığını ilk kez hintliler hissetmiş ve rakamları yazarken sıfır yerine boşluk kullanmışlardır.bu ise hiç de pratik değildir. ancak ona bir sembol veren ve kimlik kazandıran ve eserinde ‘ 9 rakam ve bu yeni sembol ile tüm işlemleri yapmak mümkündür’ diyen harezmi sıfırın gerçek kaşifidir.yani sıfırı diğer rakamlara ekleyerek onluk sistemi tamamlayan adamdır o. böylece hintlilerin sunya dediği sıfır, islam bilim dünyasında içi boş anlamına gelen es-sıfır ile gerçek kimliğine kavuşmuştur.
  
  www.turkmucit.com
• ameliyatlarda iplik yerine karınca ba$ı kullanmı$ bu zat.. sonradan bu 1995 yılında manchester'da ilk defa uygulanmı$..
• (bkz: muhammed bin musa el-harezmi)
• ebu abdullah muhammed bin musa al harizmi yada kısaca harizmi.