emir kipi

• muharrem ergin'e ve hemen tüm türkoloji camiasına göre türkçedeki emir çekimi şu eklerle yapılır:
  t. 1. kşi: ayım, eyim
  t. 2. kişi: ø
  t. 3. kişi: sın, sin, sun, sün
  ç. 1. kişi: alım, elim
  ç. 2. kişi: ın. in un, ün; nız, niz, nuz, nüz
  ç. 3. kişi: sınlar, sinler, sunlar, sünler
  
  görüldüğü gibi tekil ve çoğul 1. kişili çekimleri vardır bu eklerin. 2. kişili çekimlerinde de ek vardır aslında ama eski anadolu türkçesine geçerken ek başı "g" seslerinin düşmesi temayülü sonucu eski türkçenin emir tekil 2. kişi çekimi eki olan ¦gıl, ¦gil eki kullanımdan düşmüştür. yani yat, gel gibi eksiz emir çekimlerinin aslında yatgıl, gelgil gibi düşünülmesi gerekir.
• dilbilgisinin yüz karası.
• üsttenci bir tarzı olduğundan şikayet ediyoruz ama çocuklarımızla olan iletişimimizde ne çok kullanıyoruz, farkında olmadan.
  
  annemin ana dili türkçe değil. okula başlayınca öğrenmiş türkçeyi. ama tabii ki daha sonra türkçe ile yola devam etmiş. bizi büyütürken de aslında kadıncağız kendince anadilini bize de öğretme girişiminde bulunmuş. tabii çabalar yetersiz kalmış. son tahlilde öğrenemedik.
  
  sonra günlerden bir gün ben bu dili öğrenme, en azından öğrenmeye çalışma kararı aldım. bu süreçte gördüm ki, zamanlar, ismin halleri, sıfatlar, fiil çekimleri filan hak getire..hiç bir şey bilmiyorum..emir kipi hariç. bütün fiillerin ikinci tekil şahıs emir kiplerini biliyormuşum. neden acaba? anne sen bizimle nasıl bir iletişim modeli geliştirdin? :)) yalnızca, getir, götür, bırak, ve yapma, etme…evet, emir kipinin olumsuz hallerini de biliyorum, bütün dillerde, türkçe hariç değil :))
• bu itici kip, ilk çağlar da insanların birbirleriyle iletişim kurmak için, buyurma niteliğin de kurdukları tek ve basit ünlemler olarak hayatımıza - mecburen- girmiştir. ilerleyen zamanlar da, ortak çalışmanın ve hançerenin gelişmesiyle yalnız kalan bu kip, sadece otoriter dillerin pelesenki olarak dominant, üst perdeden, belirleyici bir tonla hayatlarımız da salınıp, durmuştur.
• kipler içinde en uyuz tiptir. şart kipi de gıcıktır ama emir kipi kadar olamaz. şart kipi böle " bunu yapmalısın. " tarzı söylemlerdir. içinde saklı bi ukalâlık var yani. bi çok bilmişlik böyle bi yine can sıkıcı bi tarafı var. dilek kipi öyle mi hiç? cânım dilek kipi.. " ay keşke şunu bi yapsa.. " , " bize de gelse.. " ah keşke var bu kipte gizli bi yerlerde.. seviyorum o mazbut isteyişleri. gel gelelim itoluit emir kipine. gıcığım oğlum sana. " bunu yap! " yapmıyorum lan! ğötoğlanı! emrediyo köpek.. feodal yapıda mı yaşıyoruz lan?! adam mısın? kes! yürü git lan burdan.
• çağatay ulusoy'un adını feriha koydum dizisindeki kipidir.
• emir kusturica'nın adaşı.^*
• bir fiilin ba$kasina bir$ey yapmasini soyleyen hali.. ornek: ye, ic, sic, yat..
• yön veya yol gösterme amaçlı kullanıldığında emir değilidir. örnek: "doğru git! manavdan sağa dön"
  http://www.kongar.org/…yanotu/290_zaman_kipleri.php
• yalarım karşıtı türkçe.