enformel sektör

• - 300
  - 300
  - 100
  - hepsi bu kadar mı gurban?
  - evet
  - benimki niye ötekilerden eskik?
  - onlar sendikalı
  - ben de harranlıyam..
  - git ulan işine!
  - patron da sendikalı herhal, hemşerisini kolliyi..
  
  seklinde diyaloglar yasanmasına sebebiyet veren sektör
• kayıtdısı ekonominin olusumuna sebep olan iki sektörden biri. digeri icin;
  
  (bkz: yer altı ekonomisi)
  
  enformel sektör devlet denetimine tabi tutulmayan, vergilendirilmemis, sosyal güvenlik kavramının da gecersiz oldugu üretim alanıdır. calısanlar, üreticiler, formel sektörde varlıgını sürdüren fakat kayıt altına alınmamıs yanı vergilendirmemis calısanlardan olusur.
  
  sosyal guvenlık olanaklarından mahrumiyet, bu sektorde calısan kesımın formel sektörde calısanlara karsılık bircok haktan mahrum oldugu anlamına gelmektedir. devlet ve yasalar tarafından korunamayan bu sektör calısanları düsük ücretlerle zor kosullar altında fazla calısma saatlerine razı olmakta, sigortasız bir bicimde güvencesiz bir ortamda calısmak durumunda bırakılmıstır. sendikal haklardan dolayısıyla ücret konusunda pazarlık yapmaktan da mahrumdurlar.
  
  en yogun olustugu sektörler insaat, tarım, perakende ticaret, hizmet sektörü gibi sektörlerdir. enformel sektörün ortaya cıkıs sebeplerinin basında hızlı nufus artısına baglı olarak göc, issizlik, yüksek vergiler, yüksek isgücü maliyetleri gelmektedir.
  
  devletin bu sektörü ortadan kaldırmak icin elinden geleni yapması hem toplum hem de devlet acısından oldukca önem tasımaktadır.
• şöyle de bir özeti var enformelleşme kavramının oluşumunun:
  -----------------------------------
  yasal sözleşmeye dayalı olmayan istihdam şekillerinin yaygınlaşması olgusunu tanımlayan enformelleşme kavramının ortaya çıkışı da 1970’lerin başlarına dayanır. kavramı sosyal bilimlerde kullanan ilk araştırmacı keith hart, daha önceki dönemde yaygın biçimde kullanılan “marjinal sektör” terimi yerine “enformel ekonomi” terimini kullanmayı önermiştir. özellikle dünya çalışma örgütü tarafından geç kapitalistleşmiş ülkelerde emek gücü üzerine yapılan araştırmalarda kullanılmaya başlayan bu kavramın gönderme yaptığı olgu, ilk etapta bir tür geleneksel toplum tortusu ya da mübeccel kıray’ın kavramıyla bir tür “tampon mekanizma” olarak değerlendirilmiş, ancak ilerleyen yıllarda enformel ekonominin, “kapitalist üretim ilişkilerinin özgül bir formu” olduğu üzerinde mutabık kalınmıştır. ancak ekonominin enformelleşmesi yalnızca ücretlilerin çalışma koşullarını dönüştüren bir süreç olarak da nitelenemez. ortak paydası yasal düzenlemeler dışında gelir elde etmek olan, seyyar satıcılardan, kaçakçılara, kaydı olmayan işyeri sahiplerinden, evlerinden üretime katılanlara ve belirli bir işyerinde sigortasız çalışanlara kadar geniş bir kesim gelirini enformel ekonomiden temin etmektedir. adı geçen kesimlerin yaygınlaşması enformelleşme sürecinin farklı biçimlerine işaret eder.
  ------------------------------------
  cem özatalay, "neoliberalleşen türkiye'de işçi sınıfının parçalanması"
  https://www.academia.edu/…çi_sınıfının_parçalanması
• dünya kentlerinde^* hizmetler sektörü yükseldikçe iki farklı sosyal grup ortaya çıkar. ilki finans ve uluslararası kurumların varlığı nedeniyle bu kentlerde yükselen yüksek ücretli kesim, ikincisi ise hizmet sektörünün niteliksiz alanlarında çalışan düşük gelir düzeyi olan gruplar. kentsel mekanda gelir farklılaşmasının sosyal ayrışmayı derinleştirdiğinin açık örneğidir. yüksek ücretli kesime göre dezavantajlı olan düşük gelir düzeyine sahip gruplar sosyal mobilizasyon amacıyla enformel sektörlerde kazançelde etmeye çalışırlar.