pellagra

• birinci dünya savaşı sırasında filistin cephesinde ingilizler'e esir düşen ve mısır'daki esir kamplarına götürülen osmanlı askerlerinde görülmüş hastalıktır. subay takımında görülmeyip, yalnızca erlerde görülmüştür. hastalıktan tahmini olarak 3000 osmanlı askerinin ölmüştür. ingilizler, hastalığın nedenlerini araştırmışlar ancak "oryantalist" kafa yapıları çaresini bulmalarına engel olmuştur. bu oryantalist kafa yapısı, hastalığın kesinlikle kendi esir kamplarında çıkmadığı ve erlerin esir düşmeden önce bu hastalığa yakalandığını ya da memleketlerinden getirildiği iddiasıyla kendisini göstermiştir. ne de olsa, osmanlı esirlerine, osmanlı ordusundan daha fazla kaloride günlük yemek dağıtıyorlardı. fakat bu düşünce, burma'dan ve hindistan'dan mısır'a getirilen sağlıklı osmanlı erlerinde de pellagraya rastlanması üzerine ingilizlerin elinde patlamıştır. ilginç olan bir başka durumda, osmanlı subaylarında ya da alman, avusturya'lı, macar ve bulgar esirlerde görülmeyip sadece türk erlerinde görülmesiydi.
  bunun sebebi türk usulü diyet denilen, kalorisi avrupalılara verilen yemekten daha yüksek olmasına karşın yetersiz niacin içeren diyetteydi. ingilizler zahmet edip türklere ne yer ne içersin sormamışlar, ne yiyip içileceğine kendileri karar vermişlerdir.
  bu diyetten osmanlı subayları
  verilen maaş sonucu kantinden alışveriş yaparak kurtulabiliyor ve niacin ihtiyaçlarını karşılayabiliyorlardı, aynı şekilde avrupalı esirlerinde diyetleri düşük kalori içermesine karşın
  çeşit açısından zengin olduğundan sorun taşımıyordu.
  fakat gariban memetçik öylemiydi ya, garibime mısır'da pişen hamur mayasız ekmeği dayamışlar, yanına kemikli konserve et vermişler, zahmet edip bulgur pilavı vermemişler.
  halbuki bir kilo niacinsiz ekmek vereceklerine, 300-400 gram bulgur pilavı verseler türk esirler bu hastalığa yakalanmayabilirlerdi. neticesinde de binlerce esir osmanlı askerinin ölümü ve kalıcı yaralara sahip olmasına neden olunmuştur.
  kaynak : toplumsal tarih
  araştırmacı: yücel yakındağ