onluk sistem

• roma'da sayılar romen rakamlarıyla ifade edilir, onluk taban kullanılmazdı. etrüsklerden kalan bu ifade biçiminde, hesaplama yapmak için abaküs kullanılırdı. avrupa'da hala saatler ya da tarihteki imparator isimleri için geleneksel roma rakamları kullanılsa da, 11. yy'dan itibaren bugün hala kullanılan onluk sistem dünya geneline yayılmış.
  
  (bkz: hint arap rakam sistemi)
  
  sistem, 10 parmakla saymaya yaradığı için alışverişi kolaylaştırmış, ama başparmağı hesaba katmayarak 4'e kadar sayan da birçok uygarlık var. hatta üzerinden 1000 yıl geçmesine rağmen, fransızca'da 80 için quatre-vingts, yani 4x20 deniliyor.
  
  fenikeliler ve geç dönem romalılar görece olarak ilkel sayı formları kullanırken, eski mısır’da sayılar resimliymiş. daha karışık matematik işlemleri için, alfabenin harflerinin de sayıları temsil ettiği başka sayma sistemlerinin daha pratik olduğu tartışılmış. bu yöntem yunanistan’ın ilk dönemlerinde kullanılmış olup, ibranice ve arapça'da halen mevcut.
  
  daha da gelişmiş olanı hayli soyut sümer ve babil sayı sistemleridir. eski mezopotamya ilk zamanlarda astronomi ve matematiğin geliştirildiği yer ve bugün kullanageldiğimiz belli sayıların anlamlarının çoğunu mezopotamyalılara borçluyuz. ama sayıların en gelişmişi, çok büyük sayılar gerektiren astronomik hesaplamaların hatasız yapılabildiği maya sistemidir. venüs gezegeninin güneş çevresindeki 65 synodik dönüşünü esas alan çok eski takvimleri, diğer takvim sistemlerine göre daha hatasızdır.
  
  (bkz: annemarie schimmel)
  (bkz: the mystery of numbers)