maya takvimi

• mayalılar hakkında bilinenin aksine mayalıların 3 takvimi vardır. bunlardan ilki haab; 18 ay 20 gün ile 5 terminal gününden olmak üzere, 365 günden oluşur. ikinci takvim tzolkin ise 260 günden oluşur ve mayalar tarafından kutsal olarak bilinirdi. üçüncüsü ise, çok uzun dönemli bir takvimdi ve mayalar’ın tarih sahnesine çıkışı olan m.ö. 3113 yılından başlatılıyordu ve bu takvimin sonu da ms.2011 de bitiyordu. zaten 2012’de kıyamet olacağı yalanı da sadece bu takvimin yenilenecek olmasından kaynaklanıyordu. takvimlerin yanı sıra, mayalılar uzun dönemleri içeren zaman hesaplı sistemlerden de yararlanmışlardır. zaman sisteminin başlangıç tarihi yine m.ö. 3113 yılıdır. ay, güneş ve venüs yıllarının katlarıyla oluşturdukları bu sistemde 7200 güne katun, 144.000 güne baktun, 2.880.000 güne pictun, en uzun dönem olan 23.040.000.000 güne de alautun adını vermişlerdir ve bütün bunları işlemlerini daha da hassaslaştırmak için yapmışlardır. mayalıların belki de en ilginç yanı onların bulduğu astronomik hesapların, 21. yüzyılın astronomik hesaplarına çok yakın olduğudur. örnek vermek gerekirse mayalar, dünya'nın güneş etrafındaki yörüngesini 365.2421 gün olarak hesaplamışlardır. uzay çalışmalarında bilgisayarlarla elde edilen sonuç ise 365.2422 dır. yani mayalar bundan 2000 yıl önce sadece on binde birlik bir hata yapmışlardır! hatta mayalar venüs yörünge verilerini o denli iyi tanıyorlarmış ki, 6000 yıl için sadece iki saatlik hata yapmışlar. aynı zamanda mayalar uranüs ve neptün’den de haberdardılar. fakat resmi olarak biri 1781, öteki 1846 yılında keşfedilmiştir çünkü bu iki gezegen hakkında herhangi bir şeyin söylenebilmesi için teleskop gibi bir optik cihaz gereklidir. zira, uranüs’ün çıplak gözle görülebilmesi için, çok özel ve nadir gözlem şartlarında güçlü gözlerle bakılması gerekir. neptün’ün ise optik cihazsız, dünya gözüyle görülmesine olanak yoktur. bazı bilim adamları bunları uzaylılarla bağlasalar da mayalıların optiği diğer uygarlıklardan daha önce bulmuş olmaları mantığa daha yatkın olduğundan çoğu bilim adamı bu olasılığı düşünmektedir. mayalıların daha da geliştiği söylenmektedir fakat yazılı delillerin yarısından fazlası ispanyolların bu halkı kolonileştirmesinden sonra ya yakılmış ya da ganimet olarak krallara sunulmuştur. yani tarihten silinmemek için yazdıklarını takvime kaydeden ve bu yüzden astronomlar yetiştiren bu halk daha sonradan bilime ve sanata ilgi gösterecek olan bir uygarlık tarafından katledilmiştir. bu da hayatın ne kadar da ilginç olduğunu bizlere bir kez daha göstermektedir!