fumetti

• kısa tarihi hakkında bilgiler verelim. kendisi, genel toplama baktığımızda türkiye'de açık ara en çok okunan çizgi roman formatıdır. zamanında baby boomer kuşağının akıllı telefonu olan bu italyan çizgi roman ekolü, ii. dünya savaşı'nın ertesinde bildiğimiz şeklini almışsa da, kökenleri 19. yüzyıl'a dayanacak kadar eski. ilk resimli hiciv yayını 1848'de, l'arlecchino gazetesinde basıldı. abd'de the yellow kid bant serisi yayınlandıktan birkaç yıl sonra, italya'da 1908 yılında il corriere dei piccoli çocuk dergisi yayınlandı. iki ekol de benzer dönemde başladı diyebiliriz. hatta ikisi de çizgi romanı bugünkü gibi özgün bir sanat dalı değil, bir çocuk işi olarak görüyordu. ve replikler ile açıklamalar, konuşma balonları yerine kareler içine yazılıyordu. aralıklı olarak çizgi roman girişimleri italya'da devam ettti. mussolini döneminde devletin propaganda aracı olarak da kullanıldı. ikinci dünya savaşı'nın ertesinde çizgi roman yayını hız kazandı ve bu süre içinde italyan ekolü kendi rengini buldu. 1940'ta büyülü rüzgar, zagor ve martin mysteré gibi bildiğimiz pek çok italyan kahramanını yayınlayacak olan bonelli comics kuruldu. essegesse isimli başka bir yayıncı tarafından captain miki -bizim bildiğimiz adıyla tommiks- 1951'de, teksas olarak bildiğimiz il grande blek ise 1954'te yayınlanmaya başladı.
  
  kağıt kıtlığı yaşanan bir dönemde, daha az sayfalı şeyler basmak zorunda kalan bonelli, tex'in maceralarını her sayfaya altı kare sığacak şekilde basmaya başladı. bu zamanla standart hale geldi ve bildiğimiz 96 sayfalı, renksiz fumetti formatının temelini oluşturdu. 80'lerde tv'nin yükselişiyle düşüşe geçen dönemde sergio bonelli, martin mysteré, mister no, dylan dog gibi karakterlerle bu tehlikeyi atlattı, zagor ve tex'e de yeniden hayat verdi. sergio bonelli'yi maalesef 2011'de kaybettik ancak fumetti ekolü günümüzde hala tam gaz devam ediyor ve diğer akımlardan bunalan okurlara rahat bir nefes aldırmaya devam ediyor diyebiliriz. benim de en sevdiğim çizgi roman serisi olan büyülü rüzgar (magico vento) bu ekolün bir ürünüdür, tüm sayılarını topladım ancak hemen bitmesin diye azar azar okumaya devam ediyorum.^* günümüzde türkiye'deki popülerliği eskide kalmış ve yerini amerikan ana akım ve biraz da amerikan bağımsız ekolüne bırakmışsa da, gönüllerde ayrı bir yeri olacaktır her zaman.
  
  edit: teksas ve tommiks'in yayıncısına bonelli demişim, allah çarpar valla. düzelttim.