nietzsche'nin sokrates sorunu

• sokrates kahramandır, ama düşmandır aynı zamanda nietzche için. başlık, sorunu ifade ettiğine göre bu ikincisinin bir boyutunu özetleyelim.
  
  şimdi, nietzche'nin üzerinde durduğu konulardan birisi yaşamın "kendisinin" değeridir, yani varoluşçu^* anlamda tutkularla birlikte bir yaşamın değeri. nietzche'ye göre sokrates tutkuları felsefe dışına itti; tamam, bilimi dinin, hurafenin etkisinden kurtaran da buydu ama bu duruş aynı zamanda felsefeyi aklın zorbalığına hapsetti. sokrates, bunu, bu dünyadan daha iyi başka bir dünyanın varlığını savunarak yaptı. nietzche'nin sokrates düşmanlığı bu bağlamda ortaya çıkıyor: "başka dünya" fikri sokrates tarafından keşfedildi diyor. buna bir gerekçe de bulur nietzche: sokrates çirkindir^*, yunanlıların güzel anlayışının çok dışındadır; sokrates mutsuz bir adamdır, hayattan nefret eder, "ruhunun felsefe yapmaya devam edeceği başka bir dünya" fikriyle çirkinliğinden kaçmaya çalışır, tutkularını ve kendisini gemler, herşeyi akla^* indirger, aklı zorbalıkla öne alır, tutkuları hep arka plandadır. oysa aklın kendisi, yani tutkulardan kaçmanın kendisi, nietzche'ye göre bu dünyadan kaçmaktır. bu bağlamda platon'u da sevmez nietzche, sokrates-platon-aristoteles üçlüsünde en çok aristoteles'e yakındır ama eski yunandaki asıl hayranlığı bu üçlüye değil, sokrates'ten öncekileredir, mesela yaşamı iyi ve acı yönlerinle birlikte gören ama "başka dünya" fikrine kaçmayan herakleitos'adır, homeros' adır, sophokles'edir.
  kaynak: robert solomon, nietzche on nihilism