özlü söz

• özlü söz genel bir kavram aslında. ancak ben bu kavramın hakikat ehline temas eden yönünü ele alacağım.
  
  bir meseleyi anlatırken uzattıkça uzatan, lafı dolandıran, bir cümleyle anlatılacak şeyi bir paragrafta hatta bir sayfada anlatan şahısları bilirsiniz. (nihat genç mesela...bu konuda sembol bir şahıstır kendileri nazarımda)
  
  lafı uzatan adamda soyutlama gücü yok demektir. zira zihin, denizin derinlerine doğru daldıkça kelimelerden tasarruf etmeye başlar. az ama öz konuşmaya, yazmaya eğilimli olur. az konuşur yazar ama o sözler dolu doludur. az kelime ile çok şeyler anlatır.
  
  söz gelimi şarabın alkol oranı %10'lar civarındadır. eğer o şarabı imbikten geçirirsek, alkol oranı %30'lara ulaşır. bir kez daha imbikten geçirirsek alkol oranı çok daha artacaktır. tıpkı şarap misalindeki gibi tefekkür dahi derinlere indikçe, söz nicelik olarak azalmaya başlar ama nitelik olarak yükselir.
  
  ancak bu noktada sıkıntılar baş göstermeye başlar. zira o sözlerin hikmet yükü, özlü olması gittikçe daha az kimse tarafından anlaşılmasına yol açar. malum olduğu üzere bir şey aşırı giderse zıttına dönüşür. hikmet ve marifet yüklü sınırlı sayıda kelime insanlara anlaşılmaz, anlamsız ve basit sözler olarak görünebilir.
  
  evliyanın sözlerini bile anlayamayan kimseler, peygamberin sözlerini anlayamaz. peygamberin sözlerini anlayacak seviyesi olmayanlar ise kuran'ı hiç anlayamaz. kuran bu yazıda anlatılan inceliğin zirvesindedir. onun basit gibi görülen her kelimesinde hatta her harfinde bir mana okyanusu gizlidir. kuran'ı deşifre edecek seviyede bir ilim sahibi belki üç-beş asırda bir tane ya gelir ya gelmez.
  
  herkes kendi seviyesinin bir üstü kelam ile muhatap olmalıdır. bizim seviyemizde bize faydalı olacak ve bizi geliştirecek kelam, kuran veya hadis değil evliya sözüdür. o yüzden herkese kuran değil mesnevi okumayı öneriyoruz. kendi seviyesinin çok ötesinde kelamla uğraşanlar gelişemezler. hep ilkel halleri ile kalırlar. daha da kötüsü yüksek kelamı kendi ilkel seviyelerine düşürüp sayısız fitneye neden olurlar.