halk hikayeleri

• pertev naili boratava göre: destanı meydana getiren sosyal şartlar zayıfladıktan sonra destanın bıraktığı boşluğu dolduran, hala birtakım destansı özellikler taşıyan bir türdür halk hikayeleri.
  
  detanla arasındaki benzerlikler:
  
  1. halk hikayesi de destan da sazla anlatılır. (destanlarda daha ziyade kopuz) ve bu sazın anlatılana uygun bir biçimde anlatılan şey olarak kullanımı devam etmektedir. mimik ve ses taklitleri de yine halk hikayelerinde de vardır.
  2. anlatı uzundur. kişiler birbirlerine seslenirken nazma başvururlar. destanlarda geçen "boy boyladı soy soyladı^*" yerine "aldı" kelimesi geçer. "kerem aldı şunu söyledi, aslı aldı bunu söyledi" gibi. bu uzunluk sadece eğlenmek için değil. ideal toplumsal tipin, ideal toplumsal düzenin nasıl olması gerektiğini de anlatabilmek için.
  3. anlatıcının yetkin olması. destanlarda da görüldüğü gibi ozana anlatabilme yeteneği tanrı tarafından verilmiş olmalı. ve bir ustanın yanında çıraklık yapmış olmalı.
  4. anlatılar yetişkin erkeklere yöneliktir. buradan ideal tipin erkek olduğunu anlamak mümkün.
  5. devamlılık önemlidir. destanlarda ve bazı halk hikayelerinde kahramanların başka hikayelerin içinde yer aldığı görülür.
  6. destanlar tarihi bir olaya dayanır halk hikayelerinde de "falanca padişahın devrinde" şeklinde tarih belli edilir.
  
  destanla arasındaki farklar:
  
  1. destanlarda çok fazla doğa tasviri yer almazken halk hikayelerinde (özellikle aşk hikayelerinde) çevre ve duygu tasvirleri artıyor.
  2. destanlar baştan sona nazımken, halk hikayelerinde sadecekonuşmalar nazımla yapılıyor. böyle olduğu için de destanlarda tek harften kafiye yapılabilir ya da 2-3 dizenin kafiyeli olması yeterken, halk hikayelerinde nazım azaldığı için daha çok mükemmellik bekleniyor.
  3. destanlarda düşman toplum dışından biri iken halk hikayelerinde bu artık değişmeye başlıyor. yerleşik hayatla beraber sosyal sınıf farklılıkları, statü farkları iyice belirginleşiyor ve artık bunların çatışması hikayelere giriyor. iç çatişma, iç düşman görülmeye başlanıyor.
  4. olağanüstü unsurlarda azalma oluyor. destanlarda kahramanlar tek başına 500 kişiyi telef edebilir, istediği peygamberle istediği zaman konuşabilirken, halk hikayelerinde bu en fazla hızır peygamberin yardıma gelmesi şeklinde oluyor.
  
  masalla arasındaki farklar ise şöyledir:
  
  1. masalda hızlı ve kısa bir anlatım tekniği vardır. anlatılanın da kurmaca olduğu başından söylenir "bir varmış bir yokmuş" diye. halk hikayesinde ise bir gerçeklik iddiası vardır. var olan padişahla ya da dönemle ilişkilendirilir.
  2. masalda olağanüstülükler vardır. gerçek hayat bir süstür. oysa halk hikayelerinde olağanüstülük bir süstür.
  
  meddahla arasındaki farklar da şu şekildedir:
  1.meddah hikayesi daha gerçekçidir. olağanüstülükler tamamen kaybolmuştur. meddah hikayesinin yanında halk hikayesi daha idealist kalır. daha ideal tipler daha ideal bir toplum.
  2. meddah hikayeleri daha çok ders verme ve güldürme amacı güder.