nba

• askıya alınan 2019 - 2020 sezonunun devam edip etmeyeceği, devam ederse ne zaman ve ne şekilde geri döneceği merak edilen organizasyon.
  
  tabii ki bu yeniden başlama ihtimali pandemi sürecinin abd'de nasıl seyredeceği ile doğrudan bağlantılı. yani abd'de herhangi bir spor faaliyetinin devam etmesi için ilgili kurumların (cdc vs.) onay vermesi ve (nba özelinde) virüs riskinin en başta oyuncular olmak üzere, etkinlikte yer alacak insanların sağlığını tehdit etmeyecek boyuta indirgendiği konusunda nba yönetimi ile nbpa'in ikna olması gerekiyor.
  
  bununla beraber aslında her iki taraf da sezonun bir şekilde tamamlanmasını ve normal sezonda kalan maçlar ile playoff maçlarının olabildiğince çok sayıda ve olabildiğince seyircili oynanmasını çok istiyor. bunun sebepleri arasında sportif rekabet ve seyirciyi mutlu etme misyonunun yerine getirilmesi de vardır hiç şüphesiz, ancak hepinizin bildiği veya tahmin edebileceği asıl sebep tamamen duygusal: bir milyar dolar küsur bişeyler..
  
  ligi yakından takip edenler bilir: nba her şeyden önce bir (bkz: business)'tır!
  
  lig normal şartlarda devam etseydi, sezonun geriye kalanında 259 maç daha oynanacaktı ve ek olarak daha önemlisi playofflarda da (ilk turun da best-of-seven olduğu 2003’ten bu yana ortalama 84 maç oynanmış) yaklaşık olarak 80 - 90 arası maç oynanacağını düşünebiliriz.
  
  salonda seyirciye oynanan bir nba maçının normal sezonda ortalama geliri televizyon geliri hariç (bilet, yeme, içme, alışveriş, park vs) pazara göre değişmekle beraber yaklaşık 2 milyon dolar olarak hesaplanmakta. playofflarda ise ortalama bir maçtan elde edilen gelirin bunun bir buçuk ila iki katına yakın olacağı öngörülüyor. televizyon gelirleri konusuna gelirsek, hem ligin tüm yayın hakkını sattığı bir ulusal yayın paketi var hem de her takımın ayrı ayrı kendi bölgesinde (eyalet) yerel kanallarla tüm maçlarının yayını için yaptıkları ikinci bir anlaşmaları oluyor.
  
  bu televizyon anlaşmalarında yayınlanamayan maçlar için ne kadar gelir kaybı olduğuna dair bir veri bulamadım. ancak eğer lig bu sezon için tamamen iptal olursa tüm gelir kaybının 1,2 - 1,4 milyar dolar civarında olacağını tahminleyen bazı yorumlar okudum. ki bana da mantıklı geliyor bu değerler. hoş lig bu saatten sonra bir şekilde devam ederse bile, maç kaybı sayısına ve seyircisiz oynama olasılığına bağlı olarak yine de her durumda çok ciddi bir gelir kaybı olacağını söyleyebiliriz, aşağıda senaryolarda daha detaylı değinecem bu konuya.
  
  ligin bundan sonra devam etmesi en başta da dediğimiz gibi ilgili devlet kurumlarının onay vermesi ile mümkün olacaktır. bununla beraber ne zaman ve ne şekilde devam edeceğini etkileyen farklı faktörler var.
  
  öncelikle, oyuncular için sars-cov-2 kaynaklı sağlık riskinin de minimize edildiğini ve oyuncuların oynamaya gönüllü olduklarını varsayalım. bu durumda takvim açısından birinci faktör oyuncuların maç formuna yeniden gelebilmesi için yeterli bir hazırlık süreci vermek. oyuncuların çoğu evlerinde spor aletleri ve özellikle de basketbol parkesi anlamında yeterli çalışma imkânlarına sahip değiller. bir kısmı büyük bir disiplin ile kendi formlarını olabildiğince iyi tutmaya çalışabilirler, ancak gerçekçi olmak gerekirse oyuncuların yarısından çoğu karantinadan dönüşte biraz hamlamış ve kilo almış olarak döneceklerdir. kaldı ki oyuncu bireysel olarak çok iyi durumda olsa bile, takım olarak forma ve maç ritmine girmek yine belli bir antrenman ve hazırlık maçları süreci gerektiriyor. hepsinin yanında her oyuncunun kendi şut formunu yakalaması da ayrı bir süreç ve sorun..
  
  tüm bunları hesaplayınca bazı oyunculardan yeniden maçlara başlamadan önce iki hafta bireysel antrenmanlar (fizik, kondisyon, şut vs.) iki hafta takım çalışması ve birkaç hazırlık maçı ile minimum bir aylık bir süre olması gerektiğine dair yorumlar vardı. bununla beraber nba yönetimi geçen gün yeniden başlamadan önceki hazırlık kampı sürecinin 25 gün olabileceğini açıkladı.
  
  tabii burada oyuncuların maç ve şut formu da ayrı bir sıkıntı ama esasında temel tehlike fiziksel olarak yeterince hazırlanamayan oyuncuların sakatlık risklerinin yüksek olması. yani tanrı esirgesin, maçlar başladıktan sonra hemen her gün birkaç oyuncunun sezonu kapattığı, bağlarının, tendonlarının yırtıldığı, koptuğu türü haberler görebiliriz.
  
  pandemi riskinin konuşulan hiçbir senaryoda bu yaz tamamen bitmeyeceği göz önünde bulundurulursa, ikinci faktör maçların seyircili mi yoksa seyircisiz mi oynanacağı? buradaki genel eğilimin seyircisiz olmaya doğru gittiğini belirtelim. seyircili olasılıkta ise salonların uygunluk sorunu ortaya çıkabilir. ancak bunu bu entryde göz ardı ediyorum.
  
  üçüncü faktör, sürekli seyahat yapmanın ne kadar risk taşıyacağı. eğer maçlar seyircili oynanacak kadar risk oranı düşmüşse zaten seyahat etmede de bir sıkıntı olmayacaktır. ancak maçların seyircisiz oynanacak olması durumunda, seyahatlerden kaynaklanacak risk faktörünü ve zaman kaybını minimize etmek için takımların tarafsız şehirlerde toplanıp, maçların nispeten izole edilmiş tek bir bölgede oynanması seçenekleri düşünülebilir.
  
  dördüncü faktör: mekân. eğer seyircili oynanacak kadar risk düzeyi düşerse mekânlar zaten belli. diğer olasılıklar -seyahat kısıtı yoksa- maçların ev sahibi takımın şehrinde yapılması veya tüm takımların belli birkaç şehirde toplanması olabilir.
  
  burada şunu vurgulamak gerekiyor sanırım: seyahat kısıtlamasına bağlı olarak tüm takımların belli bir veya birkaç şehirde toplanması olasılığı, normal sezonun tamamlanmadan doğrudan playofflara geçilmesini ve 16 takımın ilgili şehirlerde toplanması durumunu gerektirecektir.
  
  beşinci faktör: yukarıdaki faktörlerle beraber iç içe değerlendirilmesi gereken en önemli konu olan (bkz: takvim). normal şartlarda sezon devam etseydi normal sezonun tamamlanması için 35 gün ardından birkaç günlük boşluk ve derken playoffların tamamı için yaklaşık 50 günlük bir süreç gerekecekti. yani en iyi senaryoda tüm maçların tamamlanması istenirse yaklaşık 90 güne ihtiyaç olacaktı. ancak normal sezonun kaldığı yerden devam edip 259 maçın tamamlanması olasılığı artık neredeyse hiç konuşulmuyor.
  
  maçların yeniden ne zaman başlayacağı kadar, ne zamana kadar bitmesi gerektiği de ayrı bir soru işareti. nitekim sezon tamamlandıktan sonra sırasıyla draft, free agency, (yapılırsa) yaz ligine benzer bir süreç, yeni sezon öncesi hazırlık kampı derken yeni sezonun da çok geç olmadan başlaması gerekiyor. nba 2020-2021 sezonu için lig yönetimin düşüncesi en geç noel döneminde maçları başlatmak.
  
  lig yönetiminin playoffların en geç eylülün ilk iki haftasında bitecek şekilde bir takvim istediğini okudum bir yerlerde, ancak diyelim ki ekim ayına sarkması gerekirse nereye kadar esneyeceklerini bilemiyorum. bana göre zorunda kalırlarsa ekime sarkabilirler. tabii bu sezonun yeniden başlama tarihi çok uzarsa ve sonraki sezonun başlangıcı için küçük bir aralık kalacaksa bu sezonun sonu için kısaltılmış bir playoff uygulaması da düşünülebilir.
  
  ---
  
  çok karışık oldu biliyorum, yukarıda yazdıklarımı iyiden kötüye giden senaryolarla toparlamaya çalışayım:
  
  not: senaryoların hepsini okuduklarım, algıladıklarım ve en çok da kendi düşüncelerim doğrultusunda yazıyorum. olası (bkz: gelir kaybı) üzerine tahminlerim seyircisiz oynanacak veya oynanmayacak maçları da göz önünde bulundurmaya çalışarak biraz da göz kararı verilmiştir.
  
  ---
  
  2019-2020 sezonunun kalan kısmı için senaryolar:
  
  senaryo 1
  (çok çok çok düşük olasılık)
  salgın konusunda çok hızlı bir toparlanma olur, haziran başında antrenmanlara start verilir, temmuz başı gibi tüm maçlar kaldığı yerden seyircili olarak devam eder. playoff takvimi biraz sıkıştırılırsa eylülün 20'lerinde şampiyon belli olur. hızlı bir offseason süreciyle beraber aralık başında yeni sezon başlar. toplam gelir kaybı 100 - 200 milyon dolar civarı..
  
  senaryo 2a
  (çok çok düşük olasılık)
  salgın konusunda gelişmeler üstteki senaryoda olduğu gibi çok olumludur. yine seyircili oynanacaktır. ancak normal sezonun kalan kısmı 1-2 hafta daha maç yaparak (ortalama beşer maç) tamamlanır. ilk maçın oynanması temmuz’un sonlarına kadar mümkün olabilir. toplam gelir kaybı 300 - 450 milyon dolar civarı..
  
  senaryo 2b
  (çok düşük olasılık)
  salgın konusunda gelişmeler üstteki senaryoda olduğu gibi olumludur. ancak normal sezon maçları seyircisiz, playoff maçları seyircili oynanacaktır. diğer detaylar yukarı senaryodaki gibi. toplam gelir kaybı ise 450 - 600 milyon dolar civarı..
  
  senaryo 2c
  (düşük olasılık)
  salgın konusunda gelişmeler çok olumlu değilse de lig seyircisiz olarak devam edebilir ve tamamlanabilir. normal sezonun kalan kısmı 1-2 hafta daha maç yaparak (ortalama beşer maç) tamamlanır. playofflar tüm program üzerinden yine seyircisiz oynanır. toplam gelir kaybı ise 700 - 800 milyon dolar civarı..
  
  senaryo 3 a-b-c
  (normal olasılık)
  salgının kontrol altına alınması uzar ancak lig geç de olsa devam edebilir. normal sezon bir hafta - on gün daha maç yaparak tamamlanır.
  
  normal sezonu tamamlamanın birkaç amacı var:
  - her takımın sezonu kapatmadan birkaç daha yapmasını ve böylece seyircisine (tvden de olsa) birkaç maç izletmesini sağlamak,
  - sıralamaları belirlemek ve playoffa son kalacak takım için takımlara minik de olsa şans vermek
  - ve hepsinden önemlisi playoff öncesi takımların nispeten biraz daha hazır ve formda olmasına olanak vermek.
  
  bununla beraber takvim sıkıştığı için playofflarda daha kısa seriler oynanır. hazırda oynanan dörtte biter (best-of-seven) serileri yerine üçte veya ikide biter (best-of-five, best-of-three) seçenekleri de düşünülebilir. her tur için aynı olmayabilir...
  
  bu senaryolarda maç takvimi ağustos ayı içinde başlayabilir. seyircili veya seyircisiz olma olasılıklarını yukarıdaki senaryolar gibi düşünebilirsiniz ancak maç sayısı hem normal sezon hem playoffta daha az olacaktır. dolayısıyla toplam gelir kaybı da yukarıdaki 2a-2b-2c senaryolarına ek 100 - 200 milyon dolar civarı daha fazla olacaktır. şampiyonluk eylül sonlarında, en geç ekim başına kadar belli olur.
  
  senaryo 4
  (normal olasılık)
  salgının kontrol altına alınması uzar ancak lig çok geç de olsa devam edebilir. seyahat riskine ve takvim sıkışmasına bağlı olarak normal sezonun kalan kısmı iptal edilir. takımlar doğrudan playofflara geçerler. maçlar seyircisiz oynanır.
  
  takımlar kendi evlerinde oynayabilecekleri gibi (düşük olasılık) tüm takımlar tek bir şehirde (las vegas) veya birkaç şehirde (batı, doğu) toplanabilir. seyahat faktörü denklemden çıkacağı için playoff maçları daha hızlı bir takvimle tamamlanabilir. toplam gelir kaybı ise 900-950 milyon dolar civarı..
  
  senaryo 5
  (düşük olasılık)
  senaryo 4’e benzer, normal sezonun tamamlanmadığı, tarih olarak çok geç başlayan ve kısaltılmış bir playoff programı. muhtemelen tek bir şehirde veya en fazla iki şehirde yapılabilir (las vegas, orlando vs.). playofflar best-of-seven yerine best-of-three, best-of-five gibi iki veya üç galibiyete gelecek takımın tur atlayacağı şekilde dizayn edilir. yine seyahat faktörü olmadan daha hızlı bir takvimle playofflar için gerekli süre 30-40 gün arası olacaktır. toplam gelir kaybı bir milyar doları bulur, biraz geçebilir.
  
  senaryo 6
  (çok düşük olasılık)
  yeniden başlama takvimi çok uzar, en sonunda sadece ligi tamamlamış olmak için ncaa benzeri bir turnuva yapılır. çok geç bir tarihte çok az maç yapılarak lig tamamlanır. çok sürpriz bir şampiyon çıkabilir bu senaryoda ;)
  toplam gelir kaybı 1,2 milyar doları geçer.
  
  senaryo 7
  (çok çok çok düşük olasılık)
  sezon tamamen iptal edilir. ne şampiyonluk ne başka bişey. sonbaharda yeni sezona geçilir. toplam gelir kaybı 1,3 milyar doları geçer.
  
  senaryo 8
  (felâket senaryosu)
  pandemi süreci çok daha kötüye gidip gelecek sezonun da riske girmesi durumunda, bu sezonun tamamlanması belirsiz bir zamana bırakılır. draft ve offseason süreci yaşanmaz. yaklaşık bir yıllık aradan sonra 2021 baharında kaldıkları yerden devam ederler. arada bir yıl komple çöpe gider!
  
  ---
  
  başlarken bu kadar uzun yazacağımı düşünmemiştim. bu arada benim beklentim, haziran ortası gibi antrenmanlara start verilmesi normal sezonun temmuz ortası gibi iki hafta daha oynanarak tamamlanması ve ağustos gibi playoffların (best-of-seven) serileri şeklinde başlaması ve tamamlanması. takvime bağlı olarak en geç eylülün sonuna kadar ligin tamamlanması.
  
  gelecek sezona dair öngörülerimi ve özellikle de salary cap konusundaki düşüncelerimi bir başka entryde yazarım artık.