leningrad kuşatması

• 8 eylül 1941'de başlayan ve sonunda, sovyet direnişi karşısında pes eden almanların, 27 ocak 1944'te kaldırmak zorunda kaldığı kuşatma.
  
  almanların, 872 gün süren bu kuşatma boyunca, şehrin ikmal yollarını tamamen kesmesi, şehirdeki birçok sivilin; açlık, susuzluk ve salgın hastalıktan hayatını kaybetmesine yolaçmıştır. bazı kaynaklara göre, kuşatma bittiğinde, bu şekilde ölen sivil sayısı bir milyonu bulmuştur.
  
  kuşatmanın dayanılmaz boyutlarını sergilemesi açısından şu örneklerden sözedilir: sokaklar, bir müddet sonra cesetten geçilmez bir hal almıştır. çünkü hayatta kalanlar, biraz daha fazla direnebilmek ve kalan enerjilerini daha tasarruflu harcamak adına, sokaklardaki insan cesetlerini taşımaktan bile geri durmaya başlamışlardır. sivillerin besin maddelerinden biri ise, zamktan yaptıkları çorbalar olmuştur. özellikle havanın ısındığı zamanlarda, susuzlukla başedebilmek için, insanlar idrarlarını bir kaba yaptıktan sonra tekrar içmeyi bile denemişlerdir.