osmanlı imparatorluğu'nun çöküş nedeni

• (bkz: çok ulusluluk)
  
  imparatorlukların bir ömrü vardır; makedonya, roma, bizans, abbasi, moğol, selçuklu vs vs hepsi tarihin tozlu raflarında kalmış.
  
  büyük topraklara hakimiyet kurmanın tek yolu azınlıkları asimile etmek ya da tek tip ırk yaratmaktır.
  
  şahsen ben imparator olsaydım en başında fethettiğim yerlerdeki ecnebi halk ile kendi halkımı akrabalığa mecbur kılar, birbirleri arasında kız alıp vermeyi zorunlu tutardım.
  
  100 sene sonrasını düşün, ortada azınlık diye bir halk kalmaz, kırma da olsa tek tür bir ırk açığa çıkardı.
  böylelikle isyanlar azalır, tek ulus zihniyeti sayesinde imparatorluğun ömrü artardı. (gerçi bunun adı imparatorluk olmuyor o zaman)
  
  osmanlı imparatorluğu malum islamiyet ile yönetiliyordu, dolayısı ile azınlıklara karşı merhametliydi.
  yani soykırım, toplu göç vs olması mümkün değildi. fethedilen yerlerdeki yerel halk çoğunlukla orada yaşamaya devam ediyor idi.
  
  gel gelelim ki büyük başın ağrısı da büyük oluyor, o kadar geniş topraklarda azınlıkları idare etmek kolay mı!
  hani bırak azınlıkları, yeri geliyor kendi valin kavalalı mehmet ali paşa bile sana karşı ayaklanıyor yani.
  
  devlet enerjisini böyle iç savaşlara harcayınca tabi eğitim ve gelişim ikinci plana düşüyor.
  rakiplerin avrupa'da rönesans, reform ayağına güçlendikçe güçleniyor, sen yerinde saymaya devam ediyorsun.
  
  sonuçta da ufak tefek savaşlar oluyor; azdan az, çoktan çok gider hesabı, yeri geliyor bir savaşta koskoca balkanları, koskoca mısır'ı kaybediyorsun.
  
  osmanlı eninde sonunda batacaktı, şansımız varmış ki mustafa kemal atatürk gibi bir liderin döneminde battı da elimizde kalanlar ile en azından bağımsız bir devlet kurduk.