kartallı kazım ın hikayesi

• kuvâyi milliye - altıncı bap
  
  inönü meydanı, yavrum,
  rüzgâr,
  soğuklar insanı arı gibi haşlıyor.
  zemheriler bitti diyelim,
  hamsin ya başladı, ya başlıyor.
  muharebe beş gün beş gece sürdü.
  kan gövdeyi götürdü.
  ve nihayetinde
  düşmanlar karın üstünde
  top arabaları, sandıklar dolusu konyak,
  altı kamyon bıraktılar.
  sonra, kaçarlarken, yavrum,
  köyleri, köprüleri yaktılar...
  
  bu, birinci inönü,
  sonra ikincisi :
  23 mart 1921 günü
  düşmanın bursa ve uşak grupları üstümüze yürüyor.
  onlarda, topçu ve piyade
  bizden üç kere fazla,
  bizim atlımız çok.
  atların makanizması,
  hartucu,
  namlusu yoktur
  ve kılıç
  çıplak, ucuz bir demirdir.
  26 mart :
  akşam.
  sağ cenah ilerimize yanaştılar.
  27 mart :
  bütün cephelerde temas.
  28, 29, 30 :
  kavgaya devam.
  ve martın 31'inci gecesinde,
  (ayışığı var mıydı bilmiyorum)
  inönü karanlığı sesler ve kıvılcımlarla doluydu.
  ve ertesi gün
  1 nisan :
  metristepe aydınlanıyor.
  saat altı otuz.
  bozöyük yanıyor.
  düşman muharebe meydanını silâhlarımıza terketmiştir.
  
  sonra, 8 nisandan 11 nisana kadar :
  dumlupınar.
  
  sonra, haziran.
  bir yaz gecesi.
  dünyada yalnız pırıltılar
  ve böceklerin sesi.
  sakarya'yı üç yerinden sallarla geçiyoruz.
  basarak aldık
  adapazarı'nı.
  ve dolaşıp sapanca gölü'nün sazlıklarını
  yanaştık izmit'in doğusunda çuha fabrikasına.
  düşman,
  kısmen gemilere binerek
  denizden
  ve kısmen
  karamürsel üzerinden
  bursa'ya çekilip
  boşalttı izmit şehrini gece yarısı.
  
  sonra 23 ağustos :
  sakarya melhamei kübrâsı ki
  devamı 13 eylül gününe kadardır.
  bizim kırk bin piyademiz,
  dört bin beş yüz atlımız,
  düşmanın seksen sekiz bin piyadesi,
  üç yüz topu vardır.
  harp meydanının kuzey yanı
  sakarya
  ve dağlardır :
  keskin
  ve dik yamaçlarıyla
  ve kireçli toprakları
  ve kayalarında tek başlarına birbirinden uzak
  haşin
  ve münzevi çam ağaçlarıyla
  abdülselâm-dağı,
  gökler-dağı,
  dağlar.
  
  ve sakarya'dan bu havalide
  yalnız, çatal tırnaklı karacalar su içmektedir.
  ankara suyunun döküldüğü yerden
  eskişehir kuzeybatısına kadar
  sakarya mecrası uçurumlar içinden geçmektedir.
  güneyde
  ve güneydoğuda
  yapraksız ve hazin
  geniş ve uzun
  ve insana bıraktığı hiçbir şeye acımadan
  ölmek arzusu veren
  cihanbeyli ovası :
  çöl...
  bu çölün,
  bu dağların,
  bu nehrin ve bizim önümüzde
  yirmi iki gün ve gece fasılasız dövüşüp
  düşman ordusu ric'ata mecbur kaldı.
  
  buna rağmen :
  sene 1922
  ve 15 vilâyet ve sancak
  ve 9 büyük şehir
  düşman elindedir.
  inanılmaz şeyler düşmandadır ki
  bunların arasında :
  7 göl, 11 nehir
  ve köklerinde baltamızın yarası
  ve yangınlarıyla bizim olan
  yüz kere yüz bin dönüm orman,
  bir tersane, iki silâh fabrikası,
  ve 19 körfez ve liman ki
  belki birçoğunun
  rıhtımı,
  mendireği,
  kırmızı, yeşil fenerleri yoktur
  ve belki sularında
  ateş kayıklarının ışıltısından başka ışık yanmadı,
  fakat onlar
  tahta iskeleleri ve kederli balıkçılarıyla bizimdiler.
  sonra, 3 deniz,
  6 kol tren hattı,
  sonra, göz alabildiğine yol :
  sılaya gittiğimiz,
  gurbette göründüğümüz
  ve neden
  ve niçin olduğunu sormadan
  çöle, çanakkale'ye,
  ölüme gittiğimiz yol
  ve sonra toprak
  ve o toprağın insanları :
  uşak tezgâhlarının halı dokuyanları,
  klaptan işlemeli eğerleriyle meşhur
  manisa'lı saraçlar,
  yol kıyılarında ve istasyonlarda açlar
  ve kurnaz
  ve cesur
  ve ağırbaşlı ve çapkın
  ve kütleleriyle delikanlı
  istanbul ve izmir işçileri
  ve zahire ve kantariye tâcirleriyle eşraf ve âyân,
  kıl çadırlı yürükleri aydın'ın,
  ve sonra, ırgat,
  ortakçı,
  maraba,
  davarlı ve davarsız,
  yarım meşin çizmeli
  ve ham çarıklı köylüler.
  15 vilâyet ve sancak
  ve 9 büyük şehir
  düşman elindedir.
  
  mehtaplı bir gece,
  gümüş bir kutunun içindesin :
  ortalık öyle bir tuhaf aydınlık, öyle ıssız.
  ya çok seslidir
  ya hiç ses vermez mehtaplı gece zaten.
  
  yatıyor filintasının arkasında kartallı kâzım.
  kız gibi osmanlı filintası.
  parlıyor arpacık
  namlının ucunda :
  yüz yıllık yoldaymış gibi uzak
  ve bir damlacık.
  
  kâzım emir aldı merkezden :
  gebze'deki ingiliz'in tercümanı vurulacak.
  köylerde teşkilât kurmuş tercüman mansur :
  satıyor bizimkileri.
  
  kâzım iyi hesaplamış herifin geçeceği yeri.
  işte sökün etti mansur karşıdan :
  beygirin üzerinde.
  beygir yüksek,
  ingiliz kadanası.
  kendi halinde yürüyor hayvan
  ortasında demiryolunun
  sallana sallana,
  ağır ağır.
  tercüman herhalde bırakmış dizginleri,
  başı sallanıyor,
  belki de uyuyor üzerinde beygirin.
  
  yaklaştıkça büyüyor herif.
  zaten mehtapta heybetli görünür insan.
  
  arada kaldı kalmadı dört yüz adım,
  namlıyı kaldırdı birazcık kâzım,
  nişan aldı sallanan başına mansur'un.
  soldaki yamaçtan bir taş parçası düştü.
  bir kuş uçtu sağdaki ağaçtan,
  -ağaç çınar-.
  kuş ürkmüş olacak.
  çevrildi kâzım'ın başı kuşun uçtuğu yana,
  mehtapla yüz yüze geldiler.
  mehtap koskocaman,
  desdeğirmi,
  bembeyaz.
  ve kâzım'ın gözünü aldı âdeta.
  zaten bu yüzden,
  tekrar göz, gez, arpacık
  ve filintayı ateşlediği zaman
  ilk kurşun mansur'un başını delecek yerde
  galiba omuzuna girdi.
  herif «hınk» dedi bir,
  beygirin başını çevirdi
  dörtnal kaçıyor.
  yetiştirdi ikinci kurşunu kâzım.
  beygirin üstünde sola yıkıldı mansur.
  üçüncü kurşun.
  tercüman düştü beygirden.
  fakat bir ayağı üzengiye takılı kalmış,
  sürüklendi kaçan hayvanın peşinde biraz,
  sonra kurtuldu ki ayağı
  yıkılıp kaldı olduğu yerde.
  yamaca sardı beygir.
  kalktı kâzım,
  yürüdü mansur'a doğru,
  üzerinden kâatları alacak.
  arada dört telgraf direği yalnız,
  ellişerden iki yüz metre eder.
  mansur doğruldu ansızın,
  kaçıyor bayır aşağı.
  filintayı omuzladı kâzım.
  dördüncü kurşun.
  yıkıldı herif.
  koştu kâzım.
  doğruldu yine mansur.
  yürüyor sarhoş gibi sallanarak,
  kaçmıyor artık,
  yürüyor.
  kâzım da bıraktı koşmayı.
  deniz kıyısına indiler.
  orda boş bir fabrika var,
  bir de beyaz bir ev,
  tahta iskelesi iner denizin içine kadar.
  mansur suya giriyor,
  kâatlar ıslanacak.
  beşinci kurşunu yaktı kâzım.
  suya düşüp kaldı önde giden
  ve kâzım tazelerken şarjörü
  bir ışık yandı beyaz evde,
  bir pencere açıldı.
  galiba bir kadın baktı dışarıya..
  boğazlanıyormuş gibi bağırdı mansur.
  pencere kapandı,
  ışık söndü.
  tercüman attı kendini tahta iskeleye.
  art ayakları kırılmış bir hayvan gibi sürünüp tırmanıyor.
  hay anasını,
  ay da denize düşmüş
  toplanıp dağılıyor,
  dağılıp toplanıyor.
  velhasıl,
  lâfı uzatmıyalım,
  mansur'un işini bıçakla bitirdi kâzım.
  kâatlar kan içindeydi.
  fakat kan kapatmıyor yazıyı...
  
  namussuzun biriydi mansur,
  muhakkak.
  düşmana satılmıştı,
  orası öyle.
  kaç kişinin başını yedi,
  malûm.
  ama ne de olsa
  mehtapta herif beygirin üzerinde uyumuş geliyordu.
  demek istediğim,
  böyle günlerde bile, böyle bir adamı bile bu çeşit öldürüp
  ortalık duruldukta, yıllarca sonra mehtaba baktığın vakit
  üzüntü çekmemek için,
  ya insanlarda yürek dediğin taştan olacak,
  yahut da dehşetli namuslu olacak yüreğin,
  kâzım'ınki taştan değildi çok şükür,
  fakat namuslu.
  ne malûm? dersen :
  dövüştü pir aşkına,
  yaralandı birkaç kere
  ve saire.
  ve kavga bittiği zaman
  ne çiftlik sahibi oldu, ne apartıman.
  kavgadan önce kartal'da bahçıvandı,
  kavgadan sonra kartal'da bahçıvan...