öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler

• ataerkil toplumlar gibi anaerkil toplumların da olduğu. çin’de bulunan mosuo kabilesi bu toplumlardan biri. 40 bin nüfusa sahip olan bu küçük kasabada ailenin bütün sorumluluğu kadınların üzerinde. ayrıca mosuolarda soy babadan oğula değil anneden kıza geçiyor.
  
  mosuo kültürünün belki de en ilginç özelliği ise evliliğin olmaması. mosuo toplumunda bildiğimiz anlamda evlilikler olmuyor. onun yerine yürüyen evlilik denen ilginç bir gelenek var. yürüyen evliliklerde kadın ve erkek birlikte yaşamıyor. onun yerine çift kadının evinde bir araya gelip geceyi birlikte geçiriyor. bir sonraki gün ise erkek o evden ayrılıp kendi annesinin evine dönmek zorunda.
  
  mosuolar bu ilişki yapısının çin’deki başka toplumlar tarafından kötü karşılandığını söylüyorlar. çünkü geleneğe göre bir kadın isterse sık sık başka bir erkekle eş olabiliyor. ancak aslında insanlar dışarıdan gözüktüğü kadar çok eşli değiller. çoğu kadının normalde olduğu gibi sadece bir eşi oluyor. tek fark eşleriyle sürekli olarak aynı evde yaşamamaları.
  
  mosuoların aile yapısı da oldukça farklı. ailede en çok sözü geçen kişi anneanne. bir ailede sadece anneanne onun çocukları ve torunları bulunuyor. ailede erkek olarak sadece dayı ve erkek kardeşler bulunuyor. kadınların kocaları ve çocukların babaları da kendi annelerinin evinde yaşıyor. ayrıca bir çiftin çocuğu olduğu zaman çift beraber yaşamadığı için çocuklar anneleriyle birlikte yaşıyor. babaların çocuklara bakmak gibi bir sorumluluğu yok. çocukların sorumluluğu tamamen annelerinin üzerinde. ancak baba eğer isterse çocuklarıyla ilgilenebiliyor. ailedeki soy da babadan oğula geçmek yerine anneden kızına geçiyor. yani çocuklar annelerinin soyadını alıyorlar.
  
  mosuo erkekleri aslında bu toplum yapısından oldukça memnunlar. çünkü neredeyse bütün sorumluluk kadınların üzerinde. dışarıda çalışıp para kazanmak da evde çocuklara bakmak da kadınların görevi. bu yüzden erkekler kadın egemen toplumdan şikayetçi olmak yerine gayet memnunlar. kadınlar genelde tarım ve dokumacılıkla uğraşıyor. ayrıca aileleriyle de kadınlar ilgileniyor. erkekler ise genelde çobanlık ya da balıkçılık gibi işlerle uğraşıyor. bu toplum yapısı çin’in diğer bölgelerinde yaşayan insanların bile oldukça ilgisini çekmiş. son yıllarda bölgeye çin’den ve başka ülkelerden gelen turistler artmaya başlamış. ancak turizmin artması mosuo halkının o kadar da memnun olduğu bir şey değil. çünkü onlar bu kadar çok turistin toplumlarının yapısını bozabileceğinden korkuyorlar. ayrıca etrafa inşa edilmeye başlanan çok sayıda otel de bölgenin doğal yapısını tehdit etmeye başlamış.
  
  mosuo’lara göre kadınlar eşleriyle aynı evde yaşamadıkları için çiftler arasında çok daha az kavga oluyor. ayrıca şiddet ya da taciz gibi kavramların mosuo toplumunda yeri yok. hatta buradaki insanlar bu kavramların ne olduğundan bile habersizler. çocuklar ise evliliklerde yaşanan sorunlardan ya da ayrılıklardan etkilenmiyorlar.
  
  mosuolarda kadın ve erkeklerin tanışmaları da farklı oluyor. köyde zaman zaman dans törenleri düzenleniyor. bu törenlerde genç kız ve erkekler el ele dans ediyorlar. eğer bir erkek bir kızdan hoşlanırsa dans sırasında onun eline parmağıyla 3 kere dokunur. eğer kız da erkekten hoşlanırsa aynı şekilde parmağıyla eline 3 defa dokunarak karşılık verir. eğer çift birbirini daha iyi tanışıp anlaşabilirlerse yürüyen evlilik denilen evlilikleri başlamış olur. ayrıca mosuolarda evlilik teklifini de kadın yapıyor. bir süredir görüştüğü erkeği evine davet ederek ona evlilik teklifi yapmış oluyor.
  
  bir mosuo evinde birkaç kuşak nesil birlikte yaşıyor. evlerin ortasında genellikle büyük bir bahçe bulunur. bir evde büyükanne, onun kızları, oğulları ve torunları vardır. ayrıca evin büyükannesi evdeki en fazla sözü geçen kişidir. evin büyükannesine ah-mi denir ve ona danışmadan bir şey yapılmaz. mosuolar modern imkanlardan uzak bir yaşam sürüyorlar. bu yüzden paraya pek ihtiyaçları olmuyor. kadınlar evlerinin bahçelerine ektikleri bitkileri toplayarak yiyeceklerini sağlıyorlar. ayrıca yiyecek ve çeşitli ihtiyaçlar için hayvan da yetiştiriyorlar. mosuoların malları da kendilerin ait olmuyor. bir kişinin parası ve malları ailedeki herkese ait sayılıyor.
  
  ancak teknolojinin gelişmesiyle onların hayatları da yavaş yavaş değişmeye başlamış. akıllı telefonlar ve sosyal medyanın kullanımı gençler arasında oldukça yaygın. genç mosuolular artık köylerini bırakıp daha büyük şehirlerde yaşamak istiyor. ayrıca geleneğin aksine sadece kendi köylerinden biriyle evlenmek istemiyorlar. dünyadaki son anaerkil toplumlardan biri olan mosuolar ilginç gelenekleriyle dünyanın ilgisini çekmeye devam ediyor. ancak modernleşmeyle birlikte geleneklerini kaybedip kaybetmeyecekleri hala belirsiz.