• yirminci asır ülkemizin kurulduğu ve dünyanın köklü değişimler yaşadığı bir yüzyıl oldu. tarihsel birikim yirminci yüzyılın ve aynı zamanda ikinci binyılın sonundaki atmosferi belirlerken günümüz dünyasını ve türkiyesini de şekillendirdi. bu nedenle yirminci yüzyılın son on yılını hatırlamak, doksanlı yıllarda nasıl bir türkiye olduğunu anlamak, günümüzü ve geçmişi kavrayabilmek için ömemlidir. o yılları, yirminci yüzyılın son kısmı olduğu kadar, yakın türkiye tarihini özetleyen ve günümüzdeki gelişmeleri de temelden etkileyen bir dönem olarak görmek gerekir.

    doksanlı yıllarda nasıl bir günlük yaşam vardı, insanların gözünde dünya nasıldı, ne yenir, ne içilir, ne dinlenir, ne izlenir, ne okunur, nasıl düşünülür, nasıl hissedilir bunu anlayabilmek, bu konuda bir fikir edinebilmek için o yıllara bir göz atalım. günlük hayatı ilk etkileyen faktör ekonomi olduğundan ilk etapta özet olarak o dönemin ekonomisini mercek altına alalım. işte yirminci yüzyılın ve ikinci binyılın son yılında dünyanın en büyük 18'inci ekonomisi olan türkiye'nin genel tablosu:
    -gayri safi milli hasıla: 200,5 milyar usd (1998 dönemi nihaî verisi)
    -kişi başına gsmh: 3160 usd
    -büyüme oranı: %3,9
    *(http://www.unescoetxea.org/…conomic/gnp/databig.htm)

    -enflasyon oranı (1999 ortalaması): %64,7
    *(https://www.inflation.eu/…nflation-turkey-1999.aspx)

    doksanlı yıllar, turgut özal'ın öncülüğündeki hükümet döneminde, 1989 yılında dışa açık sermaye hareketlerinin serbest bırakılması sonucunda ekonominin sıcak para hareketlerinden yoğun şekilde etkilendiği, tansu çiller'in başbakan olduğu dönemde alınan 5 nisan 1994 kararları sonrasında büyük bir ekonomik krizin patlak verdiği, mart 1995'te aet ile gümrük birliği anlaşması'nın yapıldığı, ekonominin yüksek enflasyon ve orta gelir tuzağı sarmalından bir türlü kurtulamadığı, büyümeyi finanse etmek için yoğun şekilde kaynak arayışının söz konusu olduğu, bunun için sık sık imf'nin kapısının çalındığı, kayıt dışı ekonominin etkisiyle devletin vergi gelirlerini arttırmakta sorun yaşadığı bir dönem oldu.

    seksenli yılların sonunda kendini yeniden hissettirmeye başlayan yüksek enflasyon sorunu bu dönemde de devam etmiş, özellikle 1996 yılında erbakan'ın liderliğinde kurulan refahyol hükümetinin uyguladığı para ve maliye politikaları enflasyonist eğilimi güçlendirmiş, 1997 yılında kurulan mesut yılmaz liderliğindeki anasol hükümeti'nin enflasyonu frenleme çabaları ve maliye bakanı zekeriya temizel'in vergi denetimini arttırmaya yönelik olarak 1998 yılında aldığı yasal önlemler ise piyasalarda olumlu karşılanmamıştı. böylece 1999 yılının ikinci çeyreğinde bülent ecevit liderliğinde yeni kurulan dsp-mhp-anap koalisyonunda görev alan maliye bakanı sümer oral, bütçe kanunları yoluyla piyasayı rahatlatıcı politikalara yöneldi, ancak bu durum kamusal açıkları arttırdığından kamu borç krizine neden oldu ve böylece yeni bir durgunluk döneminin de önünü açtı. vergi yasalarının bütçe kanunları ile yürürlükten kaldırılmasına yönelik çalışmalar anayasaya aykırı olduğundan, yargı erki ile yürütme erki arasında sürtüşmeler ortaya çıktı.

    siyasi partilerin birbirleriyle mücadele ettiği ortam tam anlamıyla tam rekabet piyasası gibiydi. seksenli yıllarda pek çok parti özel reklamcı ve danışmanlardan fikir alarak logolarını oluşturmuştu. anap'ın logosunda türkiye bir bal peteği olarak resmedilmiş, üzerinde bir arı çalışmaktaydı. dyp 60'lı yıllardaki adalet partisi'nin kırat sembolünü, şaha kalkmış at olarak güncellemişti. dsp ise barış güvercini logosu ile hem barış ve demokrasiye atıfta bulunarak sol seçmeni çekmekte, hem de kıbrıs barış harekatı'na gönderme yaparak milliyetçi reflekslerden de oy toplamaktaydı. ancak bütün o partiler bir yana, türk silahlı kuvvetleri bu dönemde ülke gündemini etkileyen, siyaseti perde arkasından yönlendiren, kemalist devlet yapısını ve laik düzeni koruyan bir güç olarak varlığını sürdürdü. özellikle 12 eylül dönemi yasalarıyla ihdas edilen yetkilerden aldığı güçle, milli güvenlik kurulu adlı organ üzerinden hükümetlerin kararlarına yasal yollardan yönlendirmelerde bulunabilen ordu, hem uluslararası alanda hem de iç politikada en önemli aktörlerin başında gelmekteydi.

    türkiye'nin askeri varlığı onu nato ülkeleri içerisinde abd'den sonra en büyük orduya sahip güç haline getirmişti. aralık 1998 itibariyle türkiye'nin savunma harcamaları 7,2 milyar usd (yaklaşık 1,8 katrilyon tl) idi. milli gelirin %3,6'sı, devlet bütçesi'nin %12,1'i savunma harcamalarına aktarılıyordu. ordu düzenli olarak modernize ediliyor, gerek yerli imkanlarla, gerekse ithalat yoluyla yeni silahlarla teçhiz ediliyordu.
    *(https://1997-2001.state.gov/…al/arms/98_amiex3.html)

    konvansiyonel silahlarla donatılmış olmakla birlikte kara kuvvetleri mgm-140 gibi stratejik avantajlar sağlayan karadan karaya füzelere, çok sayıda taarruz helikopterine (bkz: ah-1 cobra), deniz kuvvetleri modern savaş gemilerine (bkz: perry sınıfı fırkateyn), hava kuvvetleri bazı bölümleri yerli imkanlarla lisanslı olarak üretilen modern savaş uçaklarına (bkz: f-16) sahipti. kara kuvvetleri nato'da us army'den sonraki en büyük kara ordusu idi, deniz kuvvetleri akdeniz'deki en büyük denizaltı filosuna sahipti, türk donanması akdeniz'de, somali'de ve adriyatik denizinde nato ve birleşmiş milletler'in kendisine verdiği görevleri başarıyla yerine getirmekteydi. kıbrıs'ta girne, arnavutluk'ta paşalimanı deniz üssü ve aksaz'da inşaatı tamamlanan yeni deniz üssü, yanı sıra büyük bir harp filosu ve lojistik destek gemilerine sahip olan deniz kuvvetleri komutanlığı ege'de, kıbrıs'ta ve doğu akdeniz'de türkiye'yi önemli bir denge unsuru haline getirmekteydi. deniz kuvvetleri'nin envanterinde harpoon, sea skua gibi güdümlü mermiler bulunmaktaydı. hava kuvvetleri israil ile yapılan anlaşma kapsamında f-4 uçaklarını popeye füzeleri ile donatmıştı. aselsan termal kameralar, radarlar vb. pek çok askeri ekipmanı üretmekteydi. o dönemde bir iç güvenlik tehdidi olan pkk ile onu dışarıdan destekleyen suriye ve yunanistan türkiye için temel güvenlik tehditlerini teşkil etmekte olduğundan, ordu ülkenin en önemli varlığı olarak algılanmaktaydı.

    hakkari dağ ve komando tugayı'nın 1994 yılında trt'deki tanıtımı:
    https://www.youtube.com/watch?v=r2z42ey5_eu

    türk deniz kuvvetleri harp filosu komutanlığı ve denizaltı filosu konutanlığı'nın tanıtımını yapan yıldızlar adlı programın mart 1999'da atv'deki yayını:
    https://www.youtube.com/watch?v=vv7bbi85z0y

    1998 istanbul vatan caddesi'nde kara kuvvetleri komutanlığı'nın askeri geçit töreni:
    https://www.youtube.com/watch?v=prt4uawudjy

    yabancı ülkelerden temin edilen silahların yanında yerli imkanlarla da pek çok modernizasyon projesi gerçekleştirildi:
    155mm'lik m52t kundağı motorlu obüs savunma havacılık dergisi temmuz 1999 sayısı
    https://eksiup.com/p/bv399989azm2

    ah1p cobra taarruz helikopteri modernizasyonu 1998 savunma havacılık dergisi 5.sayı:
    https://eksiup.com/p/qg3999938aj3

    1998 yılında türk silahlı kuvvetleri'ni mercek altına alan bir yabancı tv programı:
    https://www.youtube.com/watch?v=gycsqw6retq

    türkiye "hazır ol cenge sulh-u salah istiyorsan" atasözünü doğrularcasına, ordusunu güçlü tutmakta, her zaman savaşa hazır kalmakta ancak o savaş tehdidi hiçbir şekilde gerçekleşmiyor gibi algılanmaktaydı. gerçekte türkiye sık sık kuzey ırak'a yönelik olarak icra ettiği sınır ötesi operasyonlarla, hem görünürde barış, hem de fiili anlamda düşük yoğunluklu savaş koşullarını yaşamaktaydı. bu da türkiye'de ordunun ülke içinde politik pazarlık gücünü kuvvetlendirmekte ve yüksek askeri harcamaların kamuoyunda doğal karşılanmasına yol açmaktaydı. bu da 90'lı yılların politik atmosferini, kırılgan bir ekonomi, zayıf koalisyon hükümetleri ve güçlü bir ordu şeklinde resmetmekteydi. yunanistan ege'de istediği gibi egemenliği tartışmalı adaları işgal edememekte, suriye gerektiğinde masaya oturtulabilmekteydi. diğer yandan, arnavutluk, makedonya ve kosova'daki türk askeri varlığı da yunanistan açısından ek bir baskı unsuru olarak algılanmaktaydı. diğer yandan kıbrıs'ta kolordu seviyesindeki türk kara ordusu unsurları, yanı sıra türk hava kuvvetleri'nin anadolu'ya yakın olması neticesinde ada üzerindeki tartışmasız hava sahası hakimiyeti, ege'de meydana gelebilecek bir çatışmada kıbrıs rum kesimini bir rehine konumuna getirmekteydi. türkiye'nin bosna, kosova, arnavutluk ve makedonya'daki askeri varlığı yunanistan'ı sardığı gibi, rusya ve bağlaşığı yugoslavya'yı da tehdit ettiği için, o dönemde abd'nin elini rahatlatan bu durum, yunanistan'ın tarihsel düşmanı türkiye'ye karşı, suriye, ermenistan ve rusya ile stratejik açıdan çıkarlarını ortak hale getirmekteydi. türkiye kendisini sarmaya çalışan yunanistan'a karşı makedonya ve suriye'ye karşı da israil ile askeri açıdan ortaklıklar kurma yoluna gitti.

    böylece türkiye'nin güvenlik politikalarında bulunduğu konum açısından ordusu gerek iç, gerekse dış politikada kamuoyu nezdinde en çok saygı gören, en çok güvenilen kurumlardan biri olarak algılanmakta ve ülkenin varlığının teminatı olarak görülmekteydi. pek çok kişiye göre "ülke batsa bile ordu onu zaten kurtarır"dı. bütün bunlarla birlikte, politik belirsizlikler ve yüksek enflasyon, doksanlı yılların karakterini temelden etkiledi. ama hiçbir zaman ülke iç savaş noktasına gelmedi, hiçbir zaman "işgal" tehlikesi yaşamadı. devlet yasalar çerçevesinde kendisine karşı gördüğü her tehdidi içte polis ve jandarma araclığıyla, dışta ordusu aracılığıyla bertaraf etmekteydi. bununla birlikte yasaların yetersiz kaldığı noktada işin içine derin devlet girmekteydi. 90'lı yılların bu bağlamda karanlık bir yönü de vardı, faili meçhul cinayetler olağan bir hal almıştı. yani aslında öyle çok da parlak bir dönem değildi. ancak yine de insanlar günümüzdekinden daha mutluydu. bir kere şimdi olan çoğu şey o zamanlarda da vardı. o zamanlara bir göz atalım. mesela geçenlerde birileri o dönemde ankara'da havaalanı olmadığını, derme çatma biryer olduğunu iddia etmişti. ankara esenboğa havalimanı'nın 1999 yılından görüntüleri:
    görsel
    görsel
    görsel
    görsel
    görsel

    insanların evinde fırın, buzdolabı, televizyon olmadığını iddia ettiler, ancak insanlar bunları gazetelerden kupon biriktirerek bile temin edebilmekteydi, 1997 yılında gazeteden biriktirdiği kuponlarla televizyon alan vatandaşlar:
    görsel

    yine o dönemde gazetelerden kuponla verilen
    roadstar walkman 2 ağustos 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/pv399931pwbe

    roadstar müzik seti 2 ağustos 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/t93999545d3e

    kumtel setüstü fırın 4 ağustos 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ix4000235a4o

    herşey yerli olarak üretilebiliyordu ve petrol rafinerileri, köprüler, limanlar, barajlar yabancı şirketlere değil devlete aitti,

    aliağa petrol rafinerisi ve petkim tesisleri 1997:
    https://eksiup.com/p/tc3999952ntc

    atatürk barajı gap 18 nisan 1996
    https://eksiup.com/p/xd399958ahvb

    tofaş fabrikası bursa 4 temmuz 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/4z400017px48

    o403 fatih sultan mehmet köprüsü'nden geçiyor 1998:
    https://eksiup.com/p/zi3999974wu7

    turizm en önemli döviz kaynaklarından biriydi

    dedeman otel antalya milliyet gazetesi 30 mayıs 1999:
    https://eksiup.com/p/9z39998269zd

    kuşadası 1998:
    https://www.youtube.com/watch?v=wvbuh_52pnm

    t.c. kültür ve turizmbakanlığı'nın 1999 tükiye tanıtım filmi:
    https://www.youtube.com/watch?v=k0z84eyoqyi

    bu dönemde türkiye kültürünü dünyaya daha çok tanıtmak için yoğun çabalar harcadı. şebnem paker'in ülkemiz adına seslendirdiği "dinle" adlı türkçe şarkıyla eurovision şarkı yarışmasında 1997 yılında ilk defa dereceye girilmesi coşkuyla karşılandı:
    https://www.youtube.com/watch?v=laynvkpwp1m

    yerli fastfood döner ülke sınırlarını aştı ve küreselleşmeye başladı. almanya'daki bir döner lokantası 29 eylül 1998 milliyet
    https://eksiup.com/p/mx4000383nyp

    yerli lastik markamız vardı, yabancı şirketlerin elinde değildi. petlas 18 mart 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/7e399955u4xd

    internetin ne olduğunu çok az insan anlayabiliyordu, bu yüzden internet nedir, web nedir bunları anlatan tv programları yayımlanıyordu. 19 temmuz 1998 tarihli trt 2 internet tv programı:
    https://www.youtube.com/watch?v=pc5kvizdd1a

    herkesin evinde bilgisayar ve internet yoktu. ancak herkesin evinde televizyon vardı. pek çok evdeki televizyon alıcısında teletekst üzerinden güncel ve anlık bilgiler alınabilmekteydi. 23 aralık 1994 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ne400057ziqm

    internete dial up ile bağlanıldığından çok pahalı ve yavaş bir hizmet olarak görülüyordu. bu yüzden araştırma yapmak için en popüler araç gazetelerin verdiği alfabetik ve tematik ansiklopedilerdi...

    junior larousse 28 ekim 1993 milliyet:
    https://eksiup.com/p/wr400061kwvd

    memo larousse 9 mayıs 1991 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ts400062ovzw

    thema larousse 28 ekim 1993 milliyet:
    https://eksiup.com/p/j9400063bzw9

    iki tane gsm operatörü vardı, cep telefonu alanlar ikisinden birini seçiyordu...

    turkcell 19 şubat 1994 milliyet:
    https://eksiup.com/p/sh399956gyja

    telsim 3 ağustos 1994 milliyet:
    https://eksiup.com/p/jc399957yk6s

    insanların elinde nokia, ericsson gibi telefonlar vardı ama, yerli olarak aselsan da cep telefonu üretimi yapıyordu. 18 mart 1999 tarihli milliyet gazetesi aselsan 1919 cep telefonu reklamı:
    https://eksiup.com/p/br4000529fan

    ama çoğu insan aselsan'ın değil nokia'nın telefonlarını tercih ederdi. özellikle nokia 6110 o dönemin en lüks telefonuydu. bu telefonun sahipleri boş vakitlerinde yılan adlı efsane oyunu oynardı. 11 nisan 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/93400065p85o

    cep telefonu dışında bütün telekomünikasyon ağı türk telekom'un elindeydi, sabit hat abonelikleri türk telekom tekelindeydi. türk telekom ankesörlü telefon mayıs 1998-sıcağı sıcağına programı:
    https://eksiup.com/p/5s4000025evo

    sıcağı sıcağı'na adında bir televizyon programı vardı. türkiye'deki ilk reality show programıydı. sıcağı sıcağına final bölümü eylül 1998:
    https://www.youtube.com/watch?v=_5bofnut2_w

    şimdi olduğu gibi o zamanlarda da avm'ler mağazalar ve hipermarketler vardı...

    ilk hipermarket migros atrium istanbul, 19 mayıs 1991 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ci4000782jyk

    çarşı mağazası 10 mayıs 1999 milliyet
    https://eksiup.com/p/vn399833qwst

    afyon özdilek avm 23 haziran 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/8o399972iq86

    atakule avm 9 haziran 1996 milliyet:
    https://eksiup.com/p/j5399973iopk

    bilkent plaza 23 ekim 1994 milliyet:
    https://eksiup.com/p/qi399979pi6j

    capitol istanbul 20 eylül 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/3w399974jzb2

    galleria istanbul 18 mart 1990 milliyet:
    https://eksiup.com/p/4o399975daqm

    profilo avm istanbul 12 mayıs 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/vo3999773eaz

    medya şimdiki gibi tek bir elde toplanmamıştı ve biraz daha bağımsızdı. trt hükümetin görüşlerine uygun bir şekilde gündemi görürken, atv, kanal d, show tv ve inter star gibi kanallardan da gündem takip edilebiliyordu.

    1999 yılı atv haber bülteni'nden görüntüler:
    https://www.youtube.com/watch?v=vc31lvzst_y

    kanal d haber bülteni mart 1999:
    https://www.youtube.com/watch?v=n-wimltg-em

    futbol şimdiki gibi endüstrileşmemişti. maçlar daha bir heyecanlıydı, şampiyonlar ligi'ni izlerken titreyenlerin sayısı az değildi. 30 eylül 1998 tarihli galatasaray athletic bilbao maçı (o dönemlerde şampiyonlar ligi maçları inter star'da ücretsiz izlenebiliyordu):
    https://www.youtube.com/watch?v=ygrk3bbjaoa

    reklamlar ayrı eğlenceliydi. interstar reklam arası 22 temmuz 1998:
    https://www.youtube.com/watch?v=pg-965jh6m4

    cine 5 adında paralı bir kanal, televizyonda reklam arasız ve yeni vizyona girmiş sinema filmlerini ve lig maçlarını veriyordu. yayınları şifreli olduğu için dekoderle izlenebiliyordu. mel gibson'ın 1999 payback filmi türkçe dublajlı:
    https://www.youtube.com/watch?v=0tf4d6itvgc

    cine 5 dekoderi şöyle birşeydi, 30 eylül 1994 milliyet:
    https://eksiup.com/p/j6400055nryk

    diziler de en az şimdiki kadar güzel ve heyecanlıydı:
    nisan 1994'te yayımlanan süper baba dizisinin 31'inci bölümü:
    https://www.youtube.com/watch?v=uunic9oxyl8

    mafya ve derin devlet temalı bir dizi olan deli yürek'in 5 ocak 1999 tarihli 13'üncü bölümü:
    https://www.youtube.com/watch?v=04x-x_mih4s

    şener şen'in oynadığı ikinci bahar dizisi'nin ilk olarak 29 ekim 1998 tarihinde yayımlanan birinci bölümü:
    https://www.youtube.com/watch?v=mkx39kedhqq

    şener şen 90'lı yıllarda türk sinemasının yeniden dirilişine de imza atmıştı. 1996 yılında gösterime giren eşkiya adlı film oscar'a aday gösterildi:
    https://www.youtube.com/watch?v=asa8bwjgndg

    90 yıllarda hayat sanki biraz daha eğlenceliydi, daha çok gülüyorduk, daha çok eğleniyorduk...
    cem yılmaz 1998 izmir gösterisinden görüntüler:
    https://www.youtube.com/watch?v=zf96xskpjxk
    https://www.youtube.com/watch?v=cxig_ezqdkk

    ayrıca cem yılmaz'ın mazhar alanson ile birlikte yollara düştüğü herşey çok güzel olacak adındaki filmi de 1998 yılında gösterime girmişti:
    https://www.youtube.com/watch?v=f-00cvnpn6k

    eskiden yol mu vardı diyenler oluyor, şu anda kullandığımız otobanların çoğu 90'lı yıllarda inşa edildi. mesela izmir-aydın otobanı, adana-tarsus otobanı 1998 yılında tamamlandı, ankara çevreyolu, bolu dağı tüneli hariç ankara-istanbul otobanı 90'lı yıllarda bitirilmişti.
    28 ekim 1992 tarihli milliyet gazetesi küpürü:
    görsel

    milliyet gazetesi'nin 2 temmuz 1998 tarihli izmir-aydın otoyolu'nun tamamlanmasına ilişkin haberi:
    https://web.archive.org/…8/07/02/siyaset/siy01.html

    erişim kontrollü yollarda otomatik geçiş sistemi o zamanlarda çıkmıştı, 29 haziran 1999 tarihli milliyet gazetesi küpürü:
    görsel

    halkın ödediği vergilerle maaşını alan cumhurbaşkanı'nın uçağı gap adlı küçük birbusiness jetti ve gayet de yeterliydi. cumhurbaşkanı demirel 4 mart 1999'da özel uçağından inerken
    https://eksiup.com/p/p4399960v2z6

    cumhurbaşkanı halkın vergileriyle inşa edilmiş lüks saraylarda değil, nispeten daha mütevazı bir konut olan çankaya köşkü'nde yaşardı, çankaya köşkü 1997 yılından bir fotoğraf:
    https://eksiup.com/p/xi400082w8v4

    halkın erişebildiği birinci basamak sağlık hizmetleri sunan modern sağlık ocakları vardı. 2 nisan 1997 tarihli sıcağı sıcağına programından bir sağlık ocağı görüntüsü:
    https://eksiup.com/p/fw3999657wkm

    ayrıca özel hastaneler de açılmaktaydı. bayındır hastanesi gazete reklamı 23 haziran 1992 milliyet:
    https://eksiup.com/p/gn399961sow8

    şans oyunlarında hile döndüğü, danışıklı dövüş yapıldığı iddiaları henüz gündemde değildi...

    sayısal loto- milliyet 13 haziran 1999:
    https://eksiup.com/p/i4399970qb2m

    iddaa yoktu ama spor toto vardı 4 mayıs 1993 tarihli milliyet gazetesi küpürü:
    https://eksiup.com/p/y5399971pzqe

    kredi kartı ödemeleri genellikle imprinter cihazları üzerinden manuel olarak yapılıyordu:
    iş bankası kredi kartı reklamı- milliyet gazetesi 6 mayıs 1995:
    https://eksiup.com/p/z7399964d8zr

    ama elektronik-online çalışan kartlı ödeme sistemleri de yaygınlaşmaktaydı, milliyet gazetesi'nin 19 kasım 1997 tarihli haberi:
    https://eksiup.com/p/8n3999668mtn

    marketlerdeki raflarda şimdi olan herşey ve çok daha fazlası yine vardı, o yılların unutulmaz ürünleri:

    ülker king top 26 eylül 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/zj33343458jr

    ipana floristat diş macunu 6 haziran 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/58333449vkrq

    tadelle gofret 25 ekim 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/5k3998294ab2

    arko traş köpüğü 7 şubat 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/8o3998308iz6

    permatik sistem ve arko tıraş kolonyası 9 ocak 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/6v3998323m49

    permatik banyo 22 kasım 1997 milliyet:
    https://eksiup.com/p/xf400043kgzm

    banvit 4 temmuz 1998 milliyet
    https://eksiup.com/p/vd399834wfx6

    billur tuz 30 mart 1997 milliyet
    https://eksiup.com/p/eo399837n4uq

    bonibon 4 temmuz 1998 milliyet
    https://eksiup.com/p/hs399838xvog

    pril limonlu bulaşık deterjanı 13 şubat 1999 milliyet
    https://eksiup.com/p/5y399843u84e

    ace limonlu çamaşır suyu 13 şubat 1999 milliyet
    https://eksiup.com/p/qp399844m4yj

    jet kimya lavabo açıcı 16 ağustos 1997 milliyet:
    https://eksiup.com/p/5k4000456j2g

    çaykur turist çayı 20 temmuz 1997 milliyet:
    https://eksiup.com/p/2v399845naog

    selen demlik poşet çay 13 şubat 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/sc3998483amx

    cif deterjan 13 şubat 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/iq3998462jwc

    yudum ayçiçek yağı 22 kasım 1997 milliyet
    https://eksiup.com/p/nb3998504f3y

    komili zeytinyağı 13 şubat1999 milliyet
    https://eksiup.com/p/wp399930uc7j

    altın kaymaklı tikveşli yoğurt 13 şubat 1999 milliyet
    https://eksiup.com/p/6z399852xu2v

    ülker çikolata çeşitleri 19 aralık 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/8s399853g569

    pınar sucuk birtat yoğurt süperfresh ton 12 aralık 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/o73998557mhy

    dalin şampuan 21 haziran 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/pg399861pe2s

    bal küpü toz şeker 26 eylül 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/pm399862ady8

    uludağ gazoz 30 ağustos 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/pq3998646p4j

    axe deodorant çeşitleri 26 eylül 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/hv399865exib

    reward rollon15 haziran 1997 milliyet:
    https://eksiup.com/p/g839986652za

    diet bisküvi 4 temmuz 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ps399897r2oe

    eti kremalı bisküvi 6 haziran 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ej400047s5bk

    magnum dondurma 10 haziran 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/5i399900b5i9

    sarelle krokantlı fındık ezmesi 25 ekim 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/eq399945h8k9

    oba makarna 12 aralık 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/7w400151wajr

    süper fresh hazır pizza 13 şubat 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/9m400152hpvj

    orkid ultra 13 şubat 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/aj400153kfnt
    hunca ve rejoice şampuan, alomatik deterjan, jagler jöle 25 ekim 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/be399946f83j

    eker yayık ayran 6 haziran 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/3h3998985or7

    fasulye 6 haziran 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/hs39990147vp

    güral porselen tabak çanak 12 aralık 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ve3999029wrv

    özdilek havlu 23 ağustos 1995 milliyet:
    https://eksiup.com/p/o9399903dx5g

    ipana flouristat 6 haziran 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ro399905mac6

    dimes meyve suları 26 eylül 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/8y400149869q

    capri sun 15 ağustos 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ng400150ywst

    jacobs monarch kahve 13 şubat 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/2v399923h92j

    nescafe gold ve coffemate kahve kreması 26.09.1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/2n399927va8w

    powerbull enerji içeceği 13 şubat 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/mk399953dixy

    söke un 30 mart 1997 milliyet:
    https://eksiup.com/p/xw3999334dfa

    solo tuvalet kağıdı 15 ağustos 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/er399940ojsc

    solo kağıt havlu ve tuvalet kağıdı 6 haziran 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/fo3999424nf9

    selpak ıslak mendil 9 ocak 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/an3999445iyb

    kosla halı şampuanı 9 mayıs 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/w5399949crks

    komili banyo sabunu 22 kasım 1997 milliyet:
    https://eksiup.com/p/j9399952z24k

    duru kalıp sabun 4 ekim 1997 milliyet:
    https://eksiup.com/p/gh399948cm6t

    duru sıvı sabun 13 şubat 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/8q3999476pk9

    proteks antibakteriyel sıvı sabun 26 eylül 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/dt399943r6j3

    meyveli soda 9 ocak 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/4a399941kbgc

    erikli su 26 eylül 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/d5399858q4bf

    sütaş tereyağı 25 ekim 1998 milliyet:
    https://eksiup.com/p/4v399939xywm

    koroplast buzdolabı poşeti 13 şubat 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/ko3999243fed

    koroplast büzgülü çöp torbası 13 şubat 1999 milliyet:
    https://eksiup.com/p/kn3999259t4e

    paşabahçe sürahi 16 haziran 1995 milliyet:
    https://eksiup.com/p/xd399951n67h

    termos 28 nisan 1995 milliyet:
    https://eksiup.com/p/xg399938yap4

    mavi jeans 26 mart 1993 milliyet:
    https://eksiup.com/p/c93999299qfd

    akmen kundura ayakkabı 19 kasım 1998:
    https://eksiup.com/p/sm399968msxj

    fotoğraf makinesi 4 temmuz 1998:
    https://eksiup.com/p/a6399860xio8

    kumtel elektrikli ızgara 29 mayıs 1999:
    https://eksiup.com/p/x34000226he4

    beko şofben 3 aralık 1995 milliyet:
    https://eksiup.com/p/cb400019chwi

    tofaş doğan slx 27 ocak 1994 milliyet:
    https://eksiup.com/p/dr400018wid2

    (bkz: 1999 fiyat listesi)
    (bkz: eskiden kimlik belgeleri nasıldı?#109521452)
3 entry daha
hesabın var mı? giriş yap