theranos

• şırınga ve damar yolu kullanmak yerine kan şekeri testi yapar gibi parmakta açılan küçük delikten minik bir kartuş yardımıyla minicik tüplere alınan azıcık kanla yapılabilen ve bu az numuneye rağmen içinde kanser tanı testlerininde olduğu 289 analizin "edison" isimli minyatür ve kompakt bir test cihazıyla hızlıca yerel eczanelerde ve hatta evlerde yapılabilinmesini amaçlayan şirkettir.
  
  bu teknolojiyle şirket şunları amaçlamışıtr:
  - şırınga kullanılmadığı ve damardan kan alınmadığından damarları zarar görmüş hastalar, yaşlılar veya küçük çocuklar için kan alımının bir problem olmasının önüne geçmek
  - testlerin normal makinelere kıyasla çok daha ucuza mal edilebilmesi ( 10da 1 gibi oranlardan bahsediliyor)
  - hızlı ve ucuz olup, kolay ulaşılabilir yerlerde olması, doktorun istemesine ihtiyaç duyulmaması yüzünden erken tanıda çok büyük artış.
  
  ne kadar kulağa hoş gelse de bazı soruları ve sorunları da beraberinde akla getirmiştir:
  - alınan örnek miktarının bütün bu testlere yetmesi pek mümkün değil
  - örnek alırken kişi kendisi alacaksa veya yeterli eğiitimi almayan kişiler örnek alırsa örneklerin kontamine olması durumu var.
  - "edison" isimli makine bir veya iki ayakkabı kutusu büyüklüğünde birşey. bütün bu ölçümler için kimyasal, biyolojik, spektrofotometrik bir sürü yöntem kullanılması gerekiyor. bu makineye bu ölçüm yöntemlerinin gerektirdiği düzeneklerin hepsini sığdırmak pek olası gözükmüyor. üstelik ölçüm yöntemlerinde kullanılan kimyasalların ve aletlerin birbirleriyle etkileşime girme durumu söz konusu.
  - doktor yönlendirmesine ihtiyaç duymadan yapılan testler sonuçlarıyla insanları yanıltabilir, paniğe sürükleyebilir ya da tam tersine olmaması gereken bir güven duygusu yaratabilir. örneğin; bazı semptomlarını internette aratan ve şu hastalık olup olmadığını anlamak için bu testler yapılmalıdır yazan bir yazı sonucu testleri yaptıran kişi sonuçları normal çıktığı durumda doktora gitmeyebilir ve hastalığının ilerlemesine sebep olabilir. üstelik sözde test sonuçlarının bile doğruluğunun çok tartışmalıydı.
  
  theranos walgreens'le anlaşmıştı. walgreens'ler gratis, watsons gibi dükkanlar aslında ama bünyesinde eczane de bulunduruyorlar. bu eczane kısmından reçetelerinizi yaptırıp, teslim alabiliyorsunuz. planlandığı gibi olsaydı bu kısımlarda "edison"'la kan testleri de yapılacaktı. theranos safeway isimli bir şirketle anlaştı ve onların bazı deneysel çalışmalarında ölçümler yaptılar. ölçüm sonuçları hatalı çıkıyordu, üstelik sonradan bu testlerin edisonla dahi yapılmadığı (nasıl yapılsın öyle bir makine yok ki daha) standart kullanılan cihazlarla geleneksel metotlara göre theranos'un laboratuvarlarında yapıldığı ortaya çıktı. sürekli çıkış tarihleri ileri bir tarihe erteleniyor, ortaya net bir şey çıkarılamıyordu. 2018'de hakemli olmayan bir dergide ilk ve tek yayınlarını yaptılar. yayında kendi cihazlarını bile kullanmamışlardı.
  
  şirket 2018 yılında iflasını açıkladı.