ibn rüşd

• seckin bir ailenin evladı, endülüslü meşşai filozofu. aynı isimli dedesinden ayırt etmek için (hafıd) torun namıylada anılmıştır. aristoyu şerh ettiği için şarih, latin dunyasında commentetor, batıda averroes, yahudilerde aben rosd ismiyle şöhret bulmuştur. yine kendisi gibi meşşai filozofu olan ibni bacce den ders almış. ibn i tufeyl ile arkadaşlık yapmış onun tavassutu ile muvahhidler nezdinde hekim ve fakih gbi yüksek mevkilerde görevler edinmiştir. kurtuba camii (ki endülüsün en büyük ve ünlü camiisidir) imamı idi.
  döneminde gözde bir sima olarak öne çıkan bu cevval akıl kısa zamanda haset ve cehaletin muhatabı olur. onu çekemeyenler tarafından felsefeyle uğraştığı, sapıttığı gibi ithamlarla halifeye şikayet edilir. gözden düşer ve sürgün edilir. eserleri yakılır. halifeye karşı aşagılayıcı ifadeler kullandığı ("melikul berreyn" gibi), ad kavmini inkar ettiği, venus (zuhal) yıldızını tanrılaştırdığı gibi, ithamlarla haksızlıklara maruz kalır.
  melikul berreyn iki kıtanın (afrika ve avrupa)hakimi demek iken, muhalifleri bunu berberilerin sultanı şeklinde ifade edip burada aşağılama var diyerek müzevirlik yapmışlardır. gezegenlerle ilgili açıklamalarında tanrı bunları yaratıp ruhundan üflemiştir. dediği için cahillerin bahsi gecen şikayetlerine sebeb olmuştur.oysa allah ademe de ruhundan üfledi diyoruz bu ademe tanrı dediğimiz anlamına gelmez. aynı şekilde şiddetli bir fırtına esecek ad kavmi gibi yokolacagız diyenlere bu mumkun değil hem ole bir kavmin yaşayıp yasamadığını dahi bilmiyoruz dediği içinde suçlanmıştır.
  özetle kendisini anlayamayan bir toplumun çıkarları zedelendiğinden olsa gerek eziyet ile karşılaşmıştır.
  aynı kişi batıda reform rönesans çabalarının tetikleyicisi olmuştur. hatta bugunku batı medeniyetinin temel taşlarından biridir dersek abartmış olmayız. zira batı aristoyu, mantık ı aklı ibni rusdun acıklamalarıyla yeniden kesfetmiş ve bunu ileri noktalara taşımıştır.