2 entry daha
  • almancada "novemberrevolution" adı verilen, alman monarşisinin sonunu getiren, weimar cumhuriyeti'nin kuruluşu ile sonuçlanan, sosyalistlerin sosyalist sisteme geçiş fırsatını kendi elleriyle geri teptikleri devrimdir.

    sosyalist hareketin alman tarihinde oldukça kudretli bir konumu vardır. dünya genelinde marksizmin etkisi altında kalmış ilk partilerden biri olan sozialdemokratische partei deutschlands'ın tarihi 1800'lere dayanır. alman imparatorluğu'nun sonunun 1918'de gelmesinin sebebi ise diğer pek çok rejimin sonunun o dönemde gelmiş olmasından farklı değildir: birinci dünya savaşı.

    birinci dünya savaşı sırasında sozialdemokratische partei deutschlands içinde bölünmeler olmuştur. savaş karşıtı kanat, unabhängige sozialdemokratische partei deutschlands (almanya bağımsız sosyal demokrat partisi) çatısı altında spd'den ayrılmıştır. bu kanadın bir kısmı daha sonra komünist parti bünyesinde bir araya gelecektir.

    birinci dünya savaşı'nın sonuna yaklaşılırken almanya'daki başkaldırıyı tetikleyen önemli bir olay oberste heeresleitungdan (imparatorluğun en yetkili komuta kademesi) alman donanmasına gelen bir emirdir. neredeyse hiç kazanma olasılığı yokken, savaş sonlanmak üzereyken göz göre göre ölüme gönderilmeyi reddeden açık deniz filosu, savaşmak yerine kaiser 2. wilhelm'e karşı isyan başlatacaktır. (kaiser imparator anlamına gelir ve alman tarih kitaplarında imparatorluğun adı deutsches kaiserreich olarak da geçer.)

    yalnızca ordu içinde yayılmakla kalmayıp, almanya genelinde toplumun her kesiminden insanın katıldığı kiel isyanı'nın muhassalası da 2. wilhelm'in iktidarını kaybetmesi ve devrim olmuştur. güç artık spd'nin elindedir. bu dönemde almanya, sosyalist bir rejim olmaya tarihte hiç olmadığı kadar çok yaklaşmıştır. mamafih rusya'nın aksine sosyalistler almanya'da iktidarı ele geçirdiklerinde tam anlamıyla sosyalist bir devrim yapma yoluna gitmemişlerdir.

    neden gitmemişlerdir?

    caleb maupin'in bu absürt gelişme ile ilgili yorumu alman sosyalistlerinin weimar cumhuriyeti öncesi dönemde bolşeviklerin rus imparatorluğu'nda kazandığından çok daha fazla güç kazanmış olmalarının onları risk almaktan uzak tuttuğu yönündedir.

    rosa luxemburg ve karl liebknecht devrimin tamamlanması hedefi doğrultusunda eyleme geçmiştir. luxemburg ve liebknecht beraber spartakusbund hareketini organize edeceklerdir. amaç almanya'da işçi konseylerine dayalı bir yönetim sistemini oturtmaktır. hareketin adı daha sonra kommunistische partei deutschlands olarak değişecektir.

    kpd ve spd arasındaki güç savaşı ise pek uzun sürmeyecektir. spartakist ayaklanmalar kısa bir sürede ordu ve özgür kolordu kuvvetleri aracılığıyla (freikorps) bastırılacaktır. isyancılar makineli tüfeklerle taranacak, karl liebknecht ve rosa luxemburg yakalandıktan sonra katledilecektir. böylelikle weimar cumhuriyeti'nin reel anlamda sosyalist bir sistemle yönetilme olasılığı da tarihe karışacaktır.
hesabın var mı? giriş yap