4 entry daha
  • bolşevizmi reddeden, birinci dünya savaşı sonrası ukrayna'da beliren harekettir.

    makhnovshchinayı anlayabilmek için rus devrimi'nin dinamiklerini doğru irdelemek gerekir. dekabristleri (bkz: dekabrist ayaklanması/@highpriestess) rusya'daki devrimci hareketin erken örneklerinden olarak tanımlamakta beis yoktur. haliyle, rus devrimci hareketinin reel anlamda bir işçi hareketi ile başladığını iddia etmek pek doğru olmayacaktır.

    bunu en iyi açıklayan rus sosyalist hareketini eleştiren pyotr arşinov'dur. sosyalist entelektüellerin ideolojilerinin halkı temsil ettiğinin büyük bir yalan olduğunu söyler. dekabristler her ne kadar hezimete uğramış olsalar da, fikirleri daha sonraki dönemlerde devlet sisteminin mükemmelleştirilmesinde ve sosyalist devlet anlayışının yüceltilmesinde rol oynayacaklardır.

    arşinov ekim devrimi'ni yorumlarken de devrimin sonuçlarının “fabrika işçinin, toprak köylünün” sloganı ile uyuşmadığını hatırlatır. (aslında almanya'daki larping faciası bu tür olaylar için çok daha rezil bir örnek olabilir: (bkz: alman devrimi/@highpriestess) ) devrime giden yolda sosyalistler marksist propogandayı kendi çıkarları için kullanmışlardır fakat ekim devrimi'nden sonra kapitalizm pratikte yıkılmamıştır.

    arşinov'a göre ukrayna'da bolşevik diktasının kolay kolay kabul görmemesinde ukrayna halkına bağımsızlık ruhunu aşılayan vol'nitsa geleneği etkilidir. brest-litovsk antlaşması ise ukrayna için iç açıcı sonuçlar vermemiştir. ukrayna, bu antlaşmadan sonra almanlar ve avusturyalılar tarafından ekonomik olarak sömürülmeye başlamıştır. bu süreçte ise otokratik hetman rejimi halkını koruma hususunda başarılı olamamıştır.

    dolayısıyla köylü hareketi ukrayna'da kısa bir sürede yayılmıştır. bu hareketin örgütlenmesi de nestor mahno komutasında gerçekleştiğinden, hareket makhnovshchina adını almıştır.

    bu dönemde makhnovshchina dışında ukrayna'da güç sahibi olan iki önemli hareket daha mevcuttur:

    - petlurizm
    - bolşevizm

    üç hareket birbiri ile çatışma halindedir. petlurizmin dayandığı sınıfsal temel oldukça farklıdır zira petlurizm ukrayna'nın milli burjuvazisine ait bir akımdır. arkasında liberal entelijansiya olan petlurizm bolşevizme ciddi darbeler vurmuş olsa da ukrayna'da iktidarını uzun süre koruyamamıştır.

    ne var ki, makhnovshchina sahadaki tüm başarılarına rağmen diğer akımların aksine konvansiyonel devlet kurgusuna karşı geldiği için kaybetmeye en başından mahkum olmuştur.

    * * *
    ps: arşinov'un eseri libcom'da mevcuttur, detaylı okumak isteyenler için link.
hesabın var mı? giriş yap