taksim meydanı tasarım yarışması

• meydan kavramını sorgulatan projelerin finale kaldığı yarışmadır.
  
  meydanın tanımı çok katmanlı ve kapsamlı olarak yapılabilir. ancak temelde meydan, şehirlilerin bir araya geldiği, buluştuğu, kutlamalarını yaptığı, protesto gösterilerini düzenlediği toplumsal bir mekândır. yani meydanların geniş kalabalıkların toplanmasına uygun biçimde kesintisiz mekânlar olması; havuzlarla, çukurlarla, ağaçlarla ya da dekoratif yeşilliklerle bölünmemiş olması gerekir. googla'a girip dünyanın büyük şehirlerindeki meydanların görsellerini bir aratınca bunu gözlemlemek zor değil.
  
  taksim bu bakımdan avantajlı bir meydan: hemen yanı başında gezi var, ister yürüyerek, ister merdiven tırmanarak ulaşılabilen yeşilliklerle örülmüş bir park. gezi orada dururken meydanı ağaçlandırmanın mantığını anlamak mümkün değil. keza meydanın şurasına burasına havuzlar ve obruklar oturtarak meydan niteliğinden uzaklaştırmanın da.
  
  işin garibi, bu memleketi yönetenlerin de çoğu şehrin içinde halkın bir araya geleceği meydanlardan çok hazzetmemişler. beyazıt'ın ortasına 1926'da bir havuz inşa edilip toplanma mekânı olmaktan çıkarılmış. aralarında yahya kemal beyatlı'nın, reşat ekrem koçu'nun bulunduğu pek çok aydın bu yapılana itiraz ettikleriyle kalmışlar. 1960'larda aksaray meydanı bir karayolu kavşağı gibi tasarlanarak şehrin ortasında bir mezbelelik olmaya mahkûm edilmiş. beyazıt aynı sıralarda -yarım yamalak da olsa- sakat halinden kurtulmuş (bkz: #49119435), ama bu projede 15 numaranın dışındakilerden biri kazanırsa bu filmi bir kere daha seyredeceğiz ve bu da gezi olaylarına sempatisiyle de oy toplayan bir belediye başkanının öncülüğünde yaşanmış olacak. obruk fikriyle meydana koca bir delik açarak meydanlıktan çıkaran ekibin, burada akm'nin aksine alternatif sanatın hayat bulacağını söylemesi çok ironik. meydandan yoksun bırakılmış bir yerde neyin alternatifi? dahası öyle bir yeraltı mekânın yaratacağı kullanım sorunlarıysa apayrı bir mesele.
  
  sağ olsun buraya yazan pek çok suser bu konulara bir şekilde değinmiş.
  
  15 numara mükemmel mi? elbette değil. köprü ve seyir kulesi fikirlerinin üzerinde daha fazla çalışmak ve revizyonlar gerekiyor. bu proje de meydanı yeşillendirerek küçültmüş -bunun şartnamede yer aldığından şüpheleniyorum, çünkü üç projede de meydanın aynı yeri yeşillendirilmiş. diğer pek çok ayrıntının özenle çalışıldığı belli. adını suların taksim edildiği yerden alan bu meydanın suyla ilişkisini, sarnıç binasına takılmadan, güncel teknolojiyle hoş biçimde yeniden kuruyor. başlangıçta heykeli çevreleyen bir daire olan meydanın genişletile genişletile kaybolan sınırlarının bir bölümünü, talimhane tarafında gayet yaratıcı ve anlamlı biçimde tekrar koyuyor. meydanın tarlabaşı bulvarı açılmadanki halini bilmeyenlere bu sınır hissini anlatmak çok güç. gezi ve taksim parkı için yeşil olayını da abartmadan ve özenle ele almış.
  
  belediye ancak uygulama aşamasında, yanı başında gezi'nin bulunduğu taksim meydanı'nı ağaçlandırma saplantısından kurtulabilirse ve meydan kısmını havuza, şuna buna feda etmeyerek hiç küçültmeden tasarlatıp uygulamayı becerebilirse bu yarışma anlamlı olacaktır. yoksa dostlar alışverişte görsün usulü, bakın yarışma yaptık, dedikleriyle kalacaklardır.