belge fetişizmi

• velev ki böylesi bir fetişizme dûçar oldunuz, bari belgenin neyi anlattığı kadar neyi anlatmadığına da kulak verin. çünkü belgenin sustuğu, sessizliğe büründüğü anlar, en az konuştuğu anlar kadar değerli ve hatta belki de daha değerli. bu sessizlik anlarının çarpıcı bir örneğini vereyim:
  
  kavalalı mehmet ali paşa, 1830'larda mısır ordusunu modernize etmeye karar verir ve fransız ordusunun askeri nizamnamesini alıp türkçeye ve arapçaya çevirtip görev ve sorumluluklarını anlasınlar diye asker ve subaylara dağıtır. şimdi kütüphanede olduğunuzu ve bu nizamnamenin orijinali ile tercümelerinin önünüzde durduğunu varsayın. türkçe tercüme, fransızca orijinalinin birebir aynısı ama arapça tercümede ufakça bir sorun var. türkçe versiyonun birinci sayfası alay albayının görev ve sorumluluklarını anlatan 1. madde ile başlarken arapça versiyonda böyle bir madde yok! hatta arapça versiyon 147. maddeden başlıyor ki bu maddede de albay değil, binbaşı yardımcısının yapacağı işler anlatılıyor.
  
  evet sevgili belge fetişisti, eee ne diyorsun bu işe? 1-147 arasının arapçaya çevrilmesi unutulmuş mu dersin? yoksa başka bir numara mı dönüyor? şimdi yavaşça elindeki o belgeyi bırak ve 1830'lar mısır'ının toplumsal yapısına ve onun ordudaki yansımasına bir bak. mısır'ı, arnavut kökenli bir osmanlı paşası oğulları, yeğenleri, damadı, yani akraba-i taallukatıyla birlikte yönetiyor. devlet yönetiminin üst kademeleri ile ordu elitlerinin neredeyse tamamı türkçe konuşan osmanlı elitine ayrılmış durumda. anadili arapça olan bir mısırlının, bırak devletlü olmayı albay olması bile olası değil; olup olabileceği en fazla binbaşı yardımcısı!
  
  işte şimdi çaktın köfteyi, o nizamnamenin arapçasının 147. sayfadan başlamasının nedeni bu. hal böyleyken 1-147 arasındaki maddeleri arapçaya çevirmek hem gereksiz hem de israf! bu örnekten de görüldüğü üzere belgede yazılı olmayanın kulakları sağır eden o çığlığına bigane kalmamak gerekir. zira o yazılı olmayan şey, milyonlarca insanın ezilmişliği olabilir.