mikail aslan

• dersim kültürüne ve onun değerler bütününe tam manası ile hizmet eden,dersim kırmanc kültürünün inançsal rituellerini batı müziği ile çok iyi bir şekilde sentezleyen zamane dervişidir mikail aslan.
  müzikal eserlerinde dersim zaza dilinin aynı zamanda bir inanç dili olması sebebiyle barındırdığı yoğun etimolojik yapıyı felsefi öğelerle de desteklemiştir.bu durum onun sanatsal içeriği oldukça kaliteli olan çalışmalarının evrensel sanat değerleri açısından üst noktalarda olmasını sağlamaktadır. aynı zamanda onun eserleri dünya kültür mirasına iz bırakmış olan kavimlerden biri olan zaza alevilerinin müzik ve inançla yoğrulmuş yaşamlarının iyi bir yansımasıdır.
  
  şimdiye kadar yayınlanmış dört adet albümü vardır.
  
  -agerayis (geri dönüş) albümü:kurgu itibarı ile eski dersim yöresi kılamlarının derlenmesi ile kendinden sonra gelen iki albümle ortak özellikler taşımaktadır.mikail aslan bu albümü yaptığı dönemlerde almanyada müzik eğitimine yeni başlamış ve kendi ülkesinden kalma gocebe acıları hala çok yenidir.hatta şiye isimli kılamı yazmasına sebep olan bir aşk hikayesi bile vardır. bu albümde ahmet aslan ın yanısıra beser şahin de şiye isimli kılam da solist olarak mikail aslan a eşlik etmiştir.
  
  albümdeki kılamlar diskografik olarak;
  1-movete alamuti- söz,müzik:mikail aslan
  2-gimgimize(vartolu)- söz:kamer söylemez,müzik:mikail aslan
  3-waştiye re(sevgiliye)- söz,müzik:mikail aslan
  4-barkirin- söz,müzik:mikail aslan
  5-hal yamano(hal yamandır)- anonim (dersim ovacık)
  6-şiye(gitti)- söz,müzik:mikail aslan
  7-kewraniye - enstrumantal
  8-nînnaye- söz: anonim (erzurum -palu),müzik:mikail aslan
  9-ganfiday dêrsimî- söz: malmîsanij,müzik: mikail aslan
  10-qisawete(tasa)- söz:cengiz aslan,müzik:mikail aslan
  11-ni adiri- söz: ahmet aslan ve n. kaygusuz,müzik:ahmet aslan
  12-agerayis(geridönüş)- söz,müzik:mikail aslan
  
  - kilite kou (dağların anahtarı) albümü: demanan aşireti nin liderlerinden birinin,1938 de aldıkları ağır yenilgi açıklamak üzerine söylediği sözü şu sözü ‘mı kilıtê kou kerde vındi’ ‘ben dağların anahtarını kaybettim’ albümün oluşumu ve ismi için bir referans noktası olarak kabul edip albümdeki genel kurguyu 1938 dersim katliamı sonrası çekilen acılar üzerine oluşturulmuştur.vokaller de ve de be wayiro kılamında kuzeni olan ahmet aslan solist olarak eşlik etmiştir.
  
  albümdeki kılamlar diskografik olarak;
  1-tewt (alevi cemin'de zikir törenine verilen isim)- söz:kamer söylemez,müzik:mikail aslan
  2-saya sure (kırmızı elma)- söz,müzik:mikail aslan
  3-ya xızır (ya hızır)- söz,müzik:mikail aslan
  4-heştire ararati (araratın gözyaşları)- söz,müzik:mikail aslan
  5-tew lé - söz,müzik:mahmut baran
  6- dilbera dersimi (dersimin dilberi)- söz,müzik:hüseyin doğanay
  7- kilite kou (dağların anahtarı)- söz,müzik:mikail aslan
  8- heq şi (tanrı gitti)- söz:hawar tornecengi,müzik:mikail aslan
  9- kırmanciye (kırmanclık)- söz,müzik:mikail aslan
  10- remayise munzuri (munzurun kaçışı)- müzik:mikail aslan
  11- de bé wayiro(gel artık sahip)- söz:kamer söylemez,müzik:mikail aslan
  
  -miraz (maya) albümü: zazaca da maya anlamına gelen miraz bu albümde dersim alevi inanç kültürünün ve insan-ı kamil olma yolunda ilerleyen erdem sahibi insanların serüveninin işlendiği bir albüm olma özelliğini taşıyan bir sözcük olarak kullanılmıştır.bu albümde konuk sanatçılar olan aynur doğan ve zelemele vokallerde mikail aslan a eşlik etmiştir.
  
  albümdeki kılamlar diskografik olarak;
  1- xatune (hatun)- söz,müzik:mikail aslan
  2- elqajiye (elgazi)- söz,müzik:anonim
  3- aşkın şarabı- söz,müzik:alişer efendi ,solist:aynur doğan
  4- miraz (maya)beyit 1
  5- miraz (maya)beyit 2
  6- miraz (maya)beyit 3-4
  7- le dezawo(kuzen)-söz:anonim
  8- zeré mı(yüreğim)-söz,müzik:hüseyin ayrılmaz
  9- canım efendim- söz,müzik:firik dede
  10- mı ré çıke (bana ne)- söz:kamer söylemez,müzik:mikail aslan
  11- dara goze (ceviz ağacı)- söz:doğan munzuroğlu,müzik:mikail aslan
  12- connections- remayise munzuri(enstrümantal)
  
  edit: zernkut albümü hakkında eksik kalan bilgileri güncelleme yapmak ve dolayısı ile paylaşmak gereksinimi duydum.
  
  -zernkut (simya) albümü:zazaca’da zern “altın”, “kut” ise dövmek manasına gelir. zernkut’u “altın döven” veya “altını işleyen” olarak tanımlanabilecek bir kelimedir. albümde bu ismin kullanılmasındaki temel neden mikail aslan tarafından şöyle özetlenmiştir; simyanın amacı yeniden bir şey yaratmak değil, o gizli olanı keşfetmek. gölgede kalanı veya kendi doğasına yabancılaşanı açığa çıkarıp onu en duru haline getirene kadar işler. halk mirası da gizli, köklü bir hammaddedir. sen peşine düşmezsen o “ben buradayım, gel beni keşfet” demez. bu albüm de keşfedilmeyi bekleyen hazinelere dikkat çekiyor, bu yönüyle tam da simya sanatına paralel bir anlayışı var.
  
  bu anlayış gereği beslendiği dersim ve dolayısı ile kürt kültürünün mirasını kendi öz değer ve motiflerini yitirmeden açığa çıkartmakta bu kültürel mirasın sonraki nesillere kendini yitirmeden ve herşeyden öte deforme etmeden geliştirerek ulaştırmayı amaçlamış ve bunu fazlsı ile başarmıştır.
  albümde dersim coğrafyasının farklı bölgelerinden eserler yer almakta ve özellikle çewlig(bingöl) yöresinin ünlü merhum ozanlarından biri olan rençber aziz'e ait zazaki qılamlar dikkat çekmektedir. ayrıca sevgili hrant dink anısına sözleri ve müziği mikail aslan a ait olan bir ezgide bulunmaktadır. bunun yanı sıra mikail aslan ın müzikal serüveninin şekillenmesinde zihninin derinliklerinde önemli izler bırakan yérévan(erivan) radyosundan duyduğu ve kendi kültürüne yabancı hissetmediği tınıların bir yansıması olarakta sözleri ve müziği paşayé efo ya ait olan kurmanci lehçesinde bir ezgide yer almaktadır.
  ayrıca diğer albümler gibi bu albümde kalan müzik etiketi ile dinleyicisine sununlmuş özellikle grafik tasarımda burcu kayalar yine kendinden başarılı cover tasarımlarıyla iyi söz ettirmiştir. albümde dersime ait eski fotoğraflar bulunmakla birlikte o süreçlerde dersim halkının yaşamındaki sefalet ve yoksulluk yine somut bir şekilde ortaya konmaktadır.özellikle dersime düzenlenen 1938 tedip ve tenkil harekatının özünde bir isyanı değil mazlum bir halkın asimilasyonunu nasıl amaçladığınında görsel belgeleri olarak zihinlerdeki yerini alamıştır.
  
  albümdeki kılamlar diskografik olarak;
  1- bimire esqé mi (ölsün benim aşkım)-qese: kamer söylemez. muzik:mikail aslan
  2- iqrardar (ikrar veren)- qese u muzik:mikail aslan
  3- bésebeb (sebepsiz)- qese u muzik:mikail aslan
  4- dayika delal (iyi anne)- gotin u muzik: paşayé efo (yérévan)
  5- gulizare - doğé kéwci (dersim)
  6- way way ninna - qese u muzik:rençber aziz (çewlig)
  7- berteng (eşik)- qese: kamer söylemez. muzik:mikail aslan
  8- mijdani (müjde)- qese: kamer söylemez. muzik:mikail aslan
  9- düri mendo (uzak kaldım) - qese u muzik:hüseyin ayrılmaz
  10- yara mı (sevdiğim,yarim) - qese:hıdır çelik(xıdıré muska-gımgım(varto)), muzik:mikail aslan
  11- meleme (dermanım) - qese u muzik:anonim (qocgiri/sewas)
  12- dilo dilo (gönül gönül) - qese u muzik:rençber aziz (çewlig)
  13- sbidak badankov ağavnin (ak libaslı güvercin)- qese u muzik:mikail aslan solist:ilda simonian
  
  kısaca beslendiği kültürü yörsellikten evrenselliğie taşımakta önemli işler yapmakta ve dersim zaza kültürüne yeni açılımlar kazandırmaktadır.
  
  yitik bir kavimin kayıp işaretlerini arayan yalnız ozanıdır.