fevzi çakmak

• kendisi 12 ocak 1944'de emekli edilir. rivayetlere göre, alman yanlısı olduğu bahanesiyle ama yaşa haddi gerekçesiyle yapılır bu işlem. 1945 yılında, harbiye'nin 100. kuruluş yıldönümü törenlerine, bütün emekli subaylar çağrıldığı halde en yüksek rütbeli emekli subay çağrılmaz. bunda bir kasıt vardır çünkü ertesi gün gazeteleri görünce okuldan yetişenler arasında adı bile zikredilmemiştir. nişantaşı sağlık yurdu'nda ölüm döşeğindeyken kendisini ziyarete gelen ismet inönü'yü kabul etmez. büyük taarruz'un savaş planlarını hazırlayan bu ünlü kumandan, o gönül kırıklığı ile ölür. ayrıca mustafa kemal'i enver paşa'nın onu kurşuna dizme kararına karşı savunmuş ve kurtarmış, ismet paşa'nın sakarya savaşı'nda hatalı davranması sebebiyle tbmm'de yapılan bir konuşmada ismet inönü'yü yüce divan'a vermeye, hatta idama göndermeye bile çalışmışlar ve yine bunu fevzi çakmak paşa önlemiştir.
  10 nisan 1950'de ölmüştür. atatürk'ün bir vasiyetinde kendisinden sonra fevzi çakmak'ın cumhurbaşkanı olmasını istemiştir. bu inönü'yü sevmemesinden değil, inönü'nün riski sevmeyen, mücadeleden kaçan bir kişilik olmasından kaynaklanmaktadır. buna mukabil, sözlük yazarlarından r7'nin bildirdiği üzere ise, yukarda vermiş olduğum bilgiye istinaden, "evet, ataturk kendisinden sonra fevzi cakmak'ın cumhurbaskani olmasini istemektedir ancak bunun nedeni inonu'nun riskten kacan yapisi degil diplomatik yetenegine ragmen ulkede ileri gelen pek cok sivil yonetici ve burokratla surtusme yasamis olmasidir. iddia odur ki ataturk un mali prensi celal bayar la olan mucadelesinde, bizzat gazi tarafindan kalemi kirilmistir zaten.."