bitcoin'in karşılığı olmadığı gerçeği

• bitcoine değinmeden önce fazlasıyla yanlış bilinen "amerikan dolarının da karşılığı yoktur" konusuna açıklık getirip en son bitcoine bağlayalım.
  
  "amerikan dolarının karşılığı vardır." amerikan dolarının karşılığı amerikan dolarıyla bütün dünyada alabileceğin değerli varlıklardır. bugün türkiye helikopter motorlarını aldığı italya'ya amerikan dolarıyla borçlandığında, yarın batsa veya satacak katma değerli bir ürünü olmasa bile italya amerikan dolarıyla dünyanın herhangi bir yerinde alışveriş yapabilir. tüm dünyadan dolarla silah, teknoloji, petrol, ağır sanayi, hammadde veya tüketim ürünü alabilir.
  
  ama türkiye italya'ya türk lirasıyla borçlansaydı, hem italyanın sattığı motor karşılığında aldığı tl'leri harcayabilecek kadar domates alışverişi olmadığı, hem de kötü bir senaryoda tüm tl'ler elinde çöp olacağı için bunun karşılığında bir güvence isterdi. o yüzden ülkeler bastıkları paranın karşılığında merkez bankalarının altın rezervlerini gösterir. her yerde geçtiği için majör dövizler (usd, euro, gbp, yen) ve petrol rezervleri de ülkelerin varlıklarıdır. buna ilave olarak türkiye, "benim dünya genelinde değerli büyük şirketlerim var" diyerek varlık fonu oluşturdu ve bunları da brüt varlıklarına ekledi. işte çok yanlış bilinen usd'nin karşılığının olmadığı argümanı dünyada ilk defa amerikanın varlık olarak altın rezervlerine ilave olarak katma değerli ürünlerini göstermesinden doğma.
  
  şimdi bu karşılığın neden olması gerektiğini açıklayıp bitcoine bağlayalım. para bir "takas" aracıdır. gerçek ürünler arasında yapılan takası kolaylaştırmaktır amacı. diyelim ki bizim 100 nüfuslu ahmetli köyü tavuk yetiştiriyor, 50 nüfuslu reyhanlı köyü de domates. iki köy arasına kurulan ortak pazara gelen ürün haftalık 100 tavuk ve 500 kg domates olsun. 1 tavuk da 5kg domatese eş değer diyelim. reyhanlı köyü 50 tavuk karşılığında 250 kg domates vermek zorunda. ama ahmetli köyünün o kadar domatese ihtiyacı yok. 50 tavuk satmak istiyor, ama sadece 100kg domates almak istiyor. işte bu noktada ahmetli köyü sattığı tavukların tamamıyla domates almak yerine diğer köylerden de ihtiyaçlarını karşılamak isteyeceği için dünyada en çok alıcı bulan ve talep edilen kolay işlenebilir madenleri aralarında takas aracı olarak kullanıyorlar. en kolay işlenen, en ışıltılı olan ve en nadir bulunan da en değerlisi.
  
  bu takas binlerce yıl bu şekilde devam ettikten sonra sanayi devrimi ve dünyanın globalleşmesiyle birlikte altının kolay kullanılabilir bir takas aracı olması zorlaşıyor. bir makine almak için kasa kasa altın taşımak, yolda altın çuvallarıyla gezmek işlevsel değil. bu noktada diyolar ki, bu altınlar bizim devletlerimizin kasalarında dursun, bunun karşılığında transferi daha kolay olan kağıtlar kullanalım. ahmetli köyü 4 ton, reyhanlı da 2 ton altını karşılığında 2000 ahmetli lirası ve 2000 reyhanlı riyali basıyor. bakınız ahmetli lirası reyhanlı riyalinden 2 kat daha değerli :). eğer reyhanlı kurnazlık yapıp bir 2000 riyal daha bassaydı, bu defa ahmetli 4 kat değerli olurdu. çünkü ne kadar basıp o parayla alışveriş yapmaya çalışırsa çalışsın, bütün köyler reyhanlının kasasındaki altını ve alabileceği maksimum domates miktarını biliyor. reyhanlı bir tavuk için 10 riyal öderken, 2000 riyal daha para bastığında, piyasadaki riyal 2 kat çoğaldığı fakat reyhanlının altın ve domates varlıkları aynı kaldığı için tavuk artık 20 riyal olacaktır. yani riyalin değerini reyhanlının varlıkları belirliyor.
  
  bu noktada dolara bir parantez açalım. 2009 yılında kaddafi amerikayla sevişip daha yeni boeing sipariş ettikten sonra avrupadaki çadır partisinden "doların genişlemesini durdurma" kararı çıkınca, "bundan sonra petrolü dolarla değil altınla satıyorum" dedi, ve tam 1 ay içinde indirdiler. halbuki 2 ay öncesine kadar hem avrupa hem amerikayla sevgiliydi. bugün petrol tamamen dolara endeksli, o gün bunun önüne geçmeye çalışan avrupa da euro için halen kendine alan açmaya çalışıyor.
  
  artık paranın değerinin ülkelerin varlıklarına (ki buna ürettikleri katma değerli ürünler de dahildir) ve paralarının alım gücüne bağlı olduğunu öğrendiğimize göre bitcoine geçebiliriz. evet, bu noktada çoktan anladığınız üzere "bitcoinin karşılığı yok" arkadaşlar. bugün bitcoinle yapabileceğiniz alışveriş kaynağı belirsiz parayla yasadışı hizmetler almak sadece. bu talebi de karşılayacak dünyalar kadar bitcoin olduğunu düşünürsek bu kadar kıymetli olmaması gerekir. şu an bitcoin gerçek bir alışverişin takas aracı olduğu için değil insanlar almak istediği için değerli. talep var. ben çokomel satıyorum ve çokomel dünyanın en değerli ürünü olacak diyorum, herkes benden çokomel almaya çalışıyor gibi düşünün. e piyasada 1000 tane çokomel, karşılığında da 1 milyon dolarlık talep varsa, ben elimdeki 1 çokomeli 1000 dolara satarım. talep artarak devam ediyorsa, 1000'e alan 2000'e satar. bu yükseliş alış talebi satıştan fazla olduğu sürece, "karşıda bir alıcı olduğu" sürece devam edecektir.
  
  bakın şu kısım farklı, dünyanın geleceği kripto para olabilir, aynı altından kağıda geçmek gibi dijital paraya geçilebilir. ama bu ülkelerin kendi kontrollerinde olan ve karşılığında değerini yine kendi varlıklarının belirleyeceği şekilde olur. şu an olan şey bu değil, şu an satılan şey ekran kartlarıyla üretilen yazılımsal şifreler. kesinlikle haliç köprüsünü satmaktan veya beylikdüzünde boğaz manzaralı rezidans satmaktan daha yaratıcı, ama herkes birbirine sattığı ve alıcısı olduğu sürece değerli, bu alışveriş bittiği anda ekrandaki kodlardan başka bir karşılığı olmayan kocaman bir ponzinin içindesiniz.
  
  edit: tabi şunu da eklemekte fayda var, bugün borsadaki 100 şirketin 90'ının hisse değerleri gerçek değerlerini yansıtmıyor. hatta 20 tanesi tamamen absürt değerdeler. çünkü değerlerini gerçek varlıkları değil hisselerine olan talep belirliyor. yani bitcoini de hayali bir şirketin hisse senedi gibi düşünebilirsiniz. fazlasıyla manipülatif ve tamamen insanın hayal gücüne bağlı olarak kıymetlenen bir değer. biri yükselecek diyor, herkes yükseleceğini düşünüp zengin olma hayalleriyle girip alıyor ve yükseliyor. (bkz: gamestop/@titelheld) bu sırada birileri zengin oluyor birileri batıyor. mesela bitcoin 3bin usdyken trene binip 20bin usd olduğunda satanlar tekrar 3bine düştüğünde o arada girenlerin 17bin usdsini almış oldular. olay tamamen bundan ibaret. şu an da aynısı oluyor, elon her yükselişte ufak ufak yükselişin hızını kesmeden satıyor, yeni alıcılar satıcılardan daha fazla oldukça yükselmeye devam ediyor. sistem yeni müşteriler bulabildiği sürece eski müşterileri zengin ediyor. adeta ponzinin en net tanımı. ve sonunda yine birileri lamborghiniye binerken birileri çiftliklerin önünde jandarma bekleyecek. bu kadar insan aptal olamaz çünkü.
  
  edit2: peki bitcoin nedir derseniz, napsterdır, torrenttir, anarşidir :)) ^* devletlerin kontrolünde ve güvencesinde olmayan, doğrudan kişiler arasında ^* kullanılmak üzere icat edilmiş dijital bir takas aracıdır aslında. (tabi ki şu an için takas amacıyla kullanılmadığı ve karşılıksız olduğu gerçeği değişmiyor) farzedin ki biz artık devletin vergi yükümlülükleri ve para ile ilgili regülasyonlarından ve değer kayıplarından usanmış tarımcılar kooperatifiyiz. tarım işleri için tüm çiftçiler aramızda kendimize ait bir para birimi kullanmak istiyoruz, ve bütün dünyadaki tarımcılar da bunu kullansın diyoruz. (gel gör ki ülkeler arasındaki swap anlaşmalarının da majör dövizlere karşı mantığı aynı)
  
  tabi ki bu paranın bir kaynağı ve düzenleyici kuralları olmadığı için sürekli önceki işlemlerin doğruluğunu teyit eden ve sonraki işleme devam edecek kendi kendine çalışan bir sistem gerekli. ve herhangi biri bir işlem yaptığında bundan herkesin haberi olması ve piyasada kimin ne kadar parası olduğunun listesini güncellemesi gerek. bunu bizim adımıza bir kuruluş yapmıyor çünkü. yani ben ahmet'e 5 bitcoin gönderdiğimde, bütün bitcoin sahiplerine ahmet'e 5 coin gönderdiğime dair önceki tüm işlemleri de kapsayan bir liste gidiyor, ve herkes teyit ettiğinde işlem tamamlanıyor. neden önceki bütün işlemlerin de teyit edilmesi gerekli, çünkü piyasada dolaşan coin ondan ona şeklinde ilerliyor. bu teyit her defasında en başından itibaren yapılmazsa, ben listeye farklı girdiler sokup kendime kazanç sağlayabilirim. örneğin bir sonraki işlemde, ahmete gönderdiğimi silip cüzdanımdan para eksilmeden bir başkasına tekrar gönderebilirim. işte dünya üzerinde yapılan her bir işlem her defasında ilk işlemden başlayacak şekilde bloklar halinde şifrelenip herkese gönderiliyor, ve sonrasında yine herkes güncel listeleri geri gönderiyor. tabi ki bu teyit işlemi çok fazla işlemci çalışması gerektiriyor. evet doğru bildiniz, mining :) siz bir bloğun şifresini kırıp tüm bilgiyi teyit edip diğerlerine gönderdiğinizde sistem size ödül olarak bitcoin veriyor. tabi bu işlem hem güvenli olsun hem de biraz zaman alsın ki sistemin üretebileceği maksimum bitcoine hemen ulaşılamasın diye blokların şifrelerini kırmanız gerekiyor. aynı zamanda her transfler işleminin birbirinden farklı olmasını güvence altına almak için bütün transflerler arasındaki kullanılmamış sayıları da arıyorsunuz. işte sonundaki ödül için havyanlar gibi işlemci gerektiren güvenlik ve teyit işlemlerini yapan gönüllülere madenci deniyor. transferler çoğaldıkça liseteler uzadığı için de bir block'u kırıp bir öncekini teyit ederek bir sonrakine geçmek eskisinden daha çok zaman alıyor.
  
  yani yatırım tavsiyesi gibi olmasın ama, nvidia'nın hash işlemleri için gpu'sunu yarı yarıya düşüreceğini söylemesi bitcoin'in işlevselliğini düşürecek için bir regülasyon aslında. elon musk'ın hem gamestop hem bitcoinde yaptığı ise bariz kapitalizm karşıtı/anarşi desteği. bitcoinin yaygınlaşıp değerli kalması şu an bir günde yok edilmesinin önündeki tek engel. gerçek bir takas aracı olmasının önündeki engel ise devlet otoritesinden hiç bir zaman vazgeçmeyecek olan bizleriz.