"ki" nin nerede ayrı nerede bitişik yazılacağını kolayca anlayabilmek için çoğul eki (-ler -lar) kullanılabilir.
örneğin;
-.. evdeki (evle ilgili bir şeyi belirtiyor)
bu kelimeye çoğul eki ekleyelim;
-.. evdekiler
bu haliyle "ki"
ilgi zamiri olan kidir. bu noktada kelimenin şöyle yazılması yanlıştır;
-.. evde ki
-.. evde kiler
haliyle anlamsız oldu.
bağlaç olan ki ile kullanarak bir örnek vermek gerekirse;
-.. yapmaz ki
burada çoğul eki, bağlacın bağladığı kelimeye eklendiği için "ki" tek başına kalarak yine ayrı yazılmaktadır
-.. yapmazlar ki (ek olarak kullanılan kelimeyi bir başka kelimeye bağlıyor)
şöyle yazılınca yanlış oluyor tabi;
-.. yapmazlarki
yani buradan çoğul eki taşıyan kelimelerde, çoğul eki kelimeyle tümleşikse ve "ki" çoğul ekinden sonra geliyorsa anlıyoruz ki
bağlaç olan kidir.
eğer "ki" eki çoğul ekinden önce geliyorsa kelimeyle bitişik yazılarak çoğul ekinin vurgusunu bozmaz.
bazı durumlarda kelime çoğul eki almayabilir;
örneğin
-.. eğer ki
-.. oysa ki
(şimdilik "eğer" ve "oysa" dışında aklıma gelen bir kelime olmadı)
bununla beraber bahsettiğim durum "
dahi anlamina gelen de" eki için de geçerlidir.
*