yıldızların örtüsü yoktur

• yıldızların örtüsü yoktur, marcus aurelius'un yapı kredi yayınlarından çıkan düşünceler eserinden bir “seçmeler” kitabı. yine yapı kredi yayınlarından yayımlanan bu eser için aslında iş bankası hasan ali yücel klasiklerinde yer alan kendime düşünceler^* kitabının sıkıştırılmış dosyası da diyebiliriz.
  
  milattan sonra 121-180 yılları arasında yaşayan ve filozof imparator olarak anılan roma imparatoru marcus aurelius, devleti her şeyin üzerinde tutan yunan anlayışının yerine aklı, ahlakı ve hukuku koyarak yönetim anlayışında kökten bir tavır farklılığı yaratmıştır. aurelius'a göre tanrı, öz, yasa, hakikat tektir, ortak us tektir, bu nedenle de bütün insanlar eşittir. evrende her şey birbirine bağlıdır. aurelius, ilkçağ filozofu herakleitos'un “her şey akar, değişir” sözünün etkisiyle, “tek sözcükle, bedenimize ait olan her şey akan bir ırmaktır, ruhumuza ait olan her şey de salt düş ve yanılsamadır; yaşamımız yabancı bir ülkede savaş zamanı ve yolculuktur, ölümden sonraki ünümüz ise unutuluştur. bize koruyacak ne kalıyor geriye? tek, biricik şey, felsefe” diyerek zamanın geçip gittiğine, insan ömrünün kısalığına ve gelgeçliğine sık sık vurgu yapmıştır.
  
  ünler, namlar, sahip olunan her şey de gelip geçicidir; bu sebeple insanın erdemli yaşaması, hayatını anlamlı kılan en önemli ölçüttür. bu yanıyla aurelius'un genelgeçer, zamanlarüstü bir özü olan düşünceleri yüzyıllar boyunca büyük ilgi görmüştür. ne de olsa vurguladığı, insanın kendisini tanıma sanatıdır. insanın olduğu ve olmak istediği üzerine, felsefe ve doğal güdüler, teori ve pratik üzerine bir bilgelik denemesidir. madalyonun iki yüzüne birden bakma arzusudur.
  
  yıldızların örtüsü yoktur, her kişinin kendisini seçerken, kurarken yaşadığı gelgitlere tutulmuş bir aynadır da… bir melankoli başyapıtıdır da aynı zamanda.
  
  96 sayfalık bir kitap. tek oturuşta bitirilebilir^* kitap gibi görünse de öyle olmayan üzerine düşünülmesi gereken altını çizmekten not almaktan duramayacağınız çok güzel bir derleme olmuş kısacası. daha önceden kendime düşünceleri ^* okuyan biri için bu kitap hafif kalabilir hâlâ okumayanlar içinse yazarın felsefesini anlamak için sıradaki kitabınız kendime düşünceler olmalı bence.
  
  yapı kredi yayınlarına yakışır bir derleme olmuş. stoacılığa giriş mahiyetinde içerisinde gayet güzel hayat dersleri olan bir kitap.
  
  --- kitaptan alıntılar ---
  
  — “iyi bir insanın nasıl olması gerektiğini tartışma artık, iyi bir insan ol!”
  
  — “mutluluğunun başkalarının ruhlarında olup bitenlere bağımlı olmasına izin verdiğin için mutsuzsun.”
  
  — “biri seni suçlar, senden nefret eder ya da birileri seni incitecek şeyler söylerse ruhlarına yakından bak, ne tür insanlar olduklarını gör.”
  
  — “yakında her şeyi unutacaksın; yakında herkes seni unutacak.”
  
  — “günün birinde seni verdiğin sözü tutmamaya, onurunu kırmaya, bir başkasından nefret etmeye ya da kuşku duymaya ya da onu lanetlemeye, gerçek duygularını gizlemeye yahut duvarların ve perdelerin arkasında kalması gereken şeyleri arzulamaya zorlayabilecek hiçbir şeyi hiçbir zaman kendine yararlı sayma."
  
  — "el, bir elin, ayak, bir ayağın işini gördüğü sürece, onların ağrıması doğaya aykırı değildir. insan içinde, acı, insana özgü bir çabadan kaynaklandığı sürece doğaya aykırı değildir.”
  
  — “varsın, dışarıdan, bedenimin organlarına zarar verebilecek her türlü kötülük başıma gelsin, organlarım isterlerse yakınsınlar. bana gelince, başıma gelenin bir kötülük olmadığını düşünürsem, ondan hiçbir zarar görmem, bunu düşünmemek bana bağlıdır.”
  
  — “kendi kendime acı vermek yaraşmaz bana , çünkü başkasına hiçbir zaman isteyerek acı vermedim.”
  
  — "nesnelere öfkelenme, çünkü bu onların umurunda bile değil.”
  
  — "insanlar birbirleri için dünyaya gelmişlerdir. bu nedenle onları eğit ya da katlan onlara."
  
  — “insanın çekilebileceği hiçbir yer kendi içinden daha dingin, daha erinçli olamaz.”
  
  — “kişi yalnızca yaptığından ötürü degil, yapmadığından ötürü de haksızlık eder.”
  
  — “hiç kimsenin başına doğası gereği katlanamayacağı bir şey gelmez.”
  
  — “insanın kendi kötülüğünden kaçınmaya çalışması - ki bu olanaklı bir şeydir - ama başkalarının kötülüğünden kaçınmaya çalışması - ki bu olanaksız bir şeydir - ne gülünç.”
  
  — “düşmanından öç almanın en iyi yolu, onun gibi davranmamaktır.”
  
  debe eklemesi:
  — “hemen hemen hiçbir şey insana yabancı değildir.”
  
  — “birbirlerini küçümsüyorlar, gene de birbirlerini pohpohluyorlar; birbirlerinden üstün olmak istiyorlar, gene de birbirlerinin önünde saygıyla eğiliyorlar.”
  
  — “bir insanın değerinin, ilgi duyduğu şeylerin değeriyle ölçüldüğünü aklından çıkarma.”