richard sorge

• dünya tarihini belki de bir çok siyasetçiden çok daha fazla etkilemiş bir insandan bahsediyoruz. sağladığı istihbarat(birazdan ayrıntılı yazacağız) savaşın seyrini değiştirdi. üstelik ilk başta ciddiye alınmamasına rağmen.
  
  öncelikle sorge neyi nasıl başardı
  - sorge 1933 yılında önce almanya'ya gönderildi (kendisi de bir alman) ve tamamen sağ görüşlü bir nazi hayranı gazeteci sıfatıyla o çevrelere sızdı.
  - sonra tokyo'ya yine gazeteci sıfatıyla uçuş. o kadar iyi bir maske takmıştır ki kendisini uğurlamaya gelen nazi üst düzey yöneticileri var.
  - aynı yıl tokyo'da kendi casus ağını oluşturmaya başladı. ekibi kalabalık fakat bir kişi çok önemli, o da hotsumi ozaki. önemli çünkü dönemin başbakanı ve sağ görüşlü subaylarının arasına aynı sorge gibi sızmış biri. hatta başbakan'a ^* danışmanlık yapacak kadar güven kazanmış.
  - sorge ikinci harbin hemen öncsinde alman elçi "eugen ott" ile arkadaşlık kurmuştu. bununla yetinmez eşiyle biraz daha fazla arkadaşlık kurdu;). neyse ott'u sık sık içmeye çakırmaktaydı. kendi de sıkı içici bu arada. böyle bir akşam ott sorge'ye "aga ruslara dalıyoruz, petrolü alıyoruz, stalini öpüyoruz" babında kunuştu. sorge "ne diyon toprağım, ne zaman olcak bu" diye ağzını yoklayınca da elçi tarihi ağzından kaçırmış oldu.
  - bundan sonrası ilginç, sorge bunu büyük bir heyecanla moskova'ya bildirdi ama pos bıyıklı gürcü bu istihbarata çok kızdı. "bu fitneci ibneyi çağırın, onun da ailesinin de ebesine atlayın" babında bir not düşmüştür gelen rapora. (o notun fotoğrafı arşivimde vardı, silmişim, bulursam editlerim). ancak sovyet istihbaratı allem etti kallem etti bizimkini cezadan kurtardı. sorge kariyerine devam etti.
  - bu arada ozaki sayesinde japonlar'ın asıl savaşı abd ile yapacağını moskova'ya bildirir. işte bu istihbarat belki de dünya tarihini değiştirdi. çünkü bu sefer moskova ona inanmayı tercih etti (çünkü almanlar tam da onun yazdığı gibi saldırmışlardı), doğuda bekleyen kış savaşı yapmaya müsait kızaklı piyadeler moskova önüne çekildiler. alman ordusu açısından çok ciddi bir zafiyet yarattılar. bu birlikler daha sonra stalingrad'da hücuma kalkınca da kullanılacaktır.
  - velhasıl sorge kendi yakalanana ve ekibi dağılana kadar yapacağını yapmış oldu.
  
  peki sorge nasıl oldu da bu kadar önemli istihbaratları ele geçirebildi?
  - evvela (bkz: #73159819) nolu girdimde yazdığım gibi kendisi tam bir entelektüel. okuyan, yazan, ağzı laf yapan biri. yani dönemin hangi önemli adamı ile konuşsa onu etkileyebilmiş bir insan. karizmatik bir fiziği de var bu arada. buyurun japonya günlerinden bir fotoğrafı : https://www.economist.com/…on/20190420_bkp003_0.jpg
  - bu sebeple onlardan bilgi alması kolay. ayrıca hep kritik kişileri ekibine almayı başarabilmiş. çünkü daha önce çin ve abd'de ciddi bir tecrübesi var. düşünsenize ozaki doğrudan başbakanla sohbet edip fikir beyan ediyor.
  - sorge istihbarat dünyasında humint dediğimiz kavramın en mükemmel temsilcilerinden biri. öyle kuytularda belge değişen, gizli gizli kasa açan, kalemle adam öldüren biri değil. gayet masa başı işi yaparmış gibi görünen, ama aklı, sosyal becerileri ve adanmışlığı ile işi kotaran gerçek bir istihbaratçı.
  - ha elbette sonunda yakalandı ve ağı dağıtıldı. bu belki bir başarısızlık gibi görünebilir ama bu işlerde en iyi ajanların yakalanabildiği çok şaşırtıcı bir durum değil. en üst düzey riskler alarak büyük oynuyorsunuz, karşı tarafın eli armut toplamıyor. normaldir. ki ilginçtir, yakalandığı akşam japon sevgilisine veda etmeye gitmiştir. yani tehlikeyi sezmiyor değildi. ama vakti olmadı. onu saran ağ çoktan o harekete geçmeden kapatıldı.