çin halk cumhuriyeti

• uzakdoğu kültürüne ilgi duymaya ve 2007 senesinde çince öğrenmeye başladığımda çin'de tek çocuk politikası vardı. şimdi madde madde o günlerden günümüze, komünist parti'nin bu politikada yaptığı değişikliklere bakalım.
  
  - tek çocuk politikası 1979 senesinde kontrolsüz artan nüfusa karşı yürürlüğe sokulmuş.
  - kız çocukların katledilmesi ve nüfustaki erkek-kadın oranının değişmesinden dolayı 2007 senesinde çıkan bir izinle, ilk çocuğu kız olanlara ikinci bir çocuk yapma hakkı verildi.
  - 2013 senesinde özel bir izin daha çıktı. ebeveynlerden bir tanesi kendi ailesinin tek çocuğu ise, bu aileye ikinci bir çocuk yapma izni verildi.
  - 2016 senesinde tek çocuk politikası tamamen iptal edildi ve iki çocuk politikası başladı. yani herkesin iki çocuk yapma hakkı oldu.
  - fakat, gelişen ekonomi ve artan refah seviyesi ile birlikte insanlar çocuk yetiştirmektense hayatlarını yaşamak, gezmek istediler. bu sefer de çin komünist partisi bu sene 2021'de üç çocuk politikasına geçti. bu sadece üç çocuğa izin vermek değil, üçüncü çocuğu yapanlara yardımlar ve ödüller içeren bir paket oldu.
  
  2007'den 2021'e bu 14 senelik süreçte özetle çin, ikinci çocuk yasak noktasından üçüncü çocuğu teşvik etme noktasına geldi.
  
  edit büdüt: kız çocukların katledilmesi ile ilgili daha detaylı bilgi isteyen mesajlar aldım. bu, kız cinsiyetli yeni doğanların öldürülmesi ya da cinsiyet belli olduktan sonra kürtaj şeklinde yapılıyor. gerçi ikinci yöntem için katliam gibi ağır bir ifade kullanılmalı mı bundan emin değilim. kız bebeklerin öldürülmesi sadece çin'de değil tarih boyunca dünyanın birçok noktasında yaşanmıştır. kadın hakları ve feminizm yirminci yüzyıla ait değerler ve biz bu değerlerin içine doğduğumuz için bazı iyimserler, kadın tarih boyunca ikinci sınıf insan yerine konmamış gibi -hatta direkt insan yerine konmadıkları çağlar var - buna şaşırabilirler. ailenin soyunun devamı ve yaşlanınca ebeveynlere bakması amacıyla ailelerde erkek çocuk isteği olabiliyor. konu hakkında vikipedi'de direkt kız bebek katliamı adında bir madde var, dileyenler okuyabilir.
  
  ayrıca sözlükte çinlilere karşı ağız birliği edilmişcesine ayrımcı, ırkçı bir dil hakim ve hazır çin'den bahsediyorken bir noktaya değinmek isterim. avrupalı olsak sanırım türkler için de güzel sözler söylemezdik di mi? sebebi de islam dini diye arap kültürünü almış, araplaşarak türklüğünü kaybetmiş asimile bir millet olmamız. hak yemeyi marifet sayan, kişisel hak ve özgürlüklere saygı göstermeyen, milletin kızına sevgilisine sarkarken aynı zamanda ahlak bekçiliği yapan, muhafazakarlık kisvesi altında modern batılı değerleri reddeden, kadını bir eşyası gören, çalışmadan para kazanmasıyla, vergi kaçırmasıyla övünen kitlenin bu ülkeyi yaşanmaz hale getirdiğini bilsem de "araplar böyledir", "arap işte ne beklersin ki" tarzında ırkçı dili doğru bulmuyorum. aynı şekilde şehir eşkiyalığı yapan kürtler var diye bütün kürtlerin aynı kefeye konmasından, iç anadolu'da eşek sikme kültürü var diye hepsine iç anadolu çomarı denmesini ne kadar doğru bulmuyorsam, çin'in de kırsalında kalmış ve evrensel değerlerle henüz hiç tanışmamış bir kitlenin, yüzyıllar boyunca yerleşmiş beslenme alışkanlıklarından dolayı bu ırkçı söylemlere maruz kalmasına da karşıyım. kaldı ki vegan değilseniz herhangi bir hayvanın öldürülüp yenmesine de laf etme hakkınız bana sorarsanız yok. ve buna ek olarak, bu virüsün wuhan'daki yarasa tüketim alışkanlığından çıkıp insanlığa yayılması hikayesi de ne kadar doğru henüz bilemiyoruz. bunu da ayrıca hatırlatmak isterim. sırf bu suçlayıcı dil yüzünden geri zekalı bir kitle istanbul'da tuttuğu çinliyi dövmedi mi? bazen çinli sanıp koreli dövdükleri bile oldu. . bu örnekte konu hükümetin politikasından dolayı çinliler hedef gösterilmişti. salgın başlangıcında amerika'da american born chinese dediğimiz kendi vatandaşlarını linç ettiler hatta. toplum başına kötü bir olay geldiğinde günah keçisi bulup öfkesini topluca o günah keçisine kanalize etmeyi seviyor. işte ben de sırf bu tarz genelleyici dil yüzünden yurtdışında türk olduğum için bana tepeden bakıldığını hissettim. this is a private party denerek gece kulübüne alınmadım mesela. uzakdoğudayken fransızın birine sempatiklik olsun diye kendi dilinde teşekkür ettim merci boku dedim, bana de rien'i arapça nasıl söyleyebilirim diye sordu. arap babandır amk. neyse toparlıyorum, dünyada bir buçuk milyar çinli var ve hepsini aynı kefeye koyamayız. dünyada iyi insanlar var kötü insanlar var. iyi türkler de var kötü türkler de var. hatta inanır mısınız kötü almanlar kötü norveçliler bile var. benden duymuş olmayın ama iyi araplar bile var.