rashid nezhmetdinov

• gelmiş geçmiş en saldırgan satranç oyuncusu.yetenekleri ve yaptıkları ile popülaritesi en ters olan satranç üstadıdır.inanılmaz kariyerine ve dünya satranç şampiyonlarına birebir skorlarda sağladığı üstünlüğe rağmen kendisi yalnızca uluslararası usta(bkz: im) olarak kalabilmiş büyükusta (bkz: gm) ünvanı kendisine hiçbir zaman verilmemiştir.tabi o yıllarda günümüzdeki gibi objektif kurallara bağlanmış büyükusta normları yoktu.necmettinov (biz ismini böyle yazacağız) 15 aralık 1912 de tataristanın küçük bir şehri olan aktubinsk te doğdu.tam adı rashid gibyatovich nezhmetdinov dur.çiftçi bir ailenin çocuğuydu.ailesi o çok küçük yaşlardayken öbür dünyaya göç edince kardeşleriyle birlikte volga kıyısındaki kazan şehrine taşındılar.ekim devrimi sonrası rusya tam bir sefalet içindeydi.necmettinov ailesi çok fakirdi ve bir şekilde hayatta kaldılar. necmettinov un satranç ve damaya müthiş bir doğal yeteneği vardı.küçük necmettinov kazan şehrinde satranç klüplerine giderek ve ustaların maçlarını izleyerek kendini geliştirdi. bir gün klüpteki ustalardan birine maç teklif etti.burun kıvırarak bu teklifi kabul eden ustayı evire çevire yendi.sonra başka bir usta geldi ve onu da yendi.bundan sonra 15 yaşındayken kazan gençler satranç turnuvasına katıldı toplam 15 maç yaptı ve tek bir beraberlik bile vermeden hapsini kazanarak şampiyon oldu.tam bu zamanlarda damaya da ilgi duymaya başladı.mucizevi bir şekilde dama oynamayı öğrendiği ay içinde kazan dama şampiyonasında ikinci oldu ve aynı yıl katıldığı sscb dama birinciliğinde altıncı oldu.bu sonuç küçük bir sansasyondu.bu turnuvadan sonra necmettinov damaya devam ettiysede aslı kariyerini satrançta yaptı.sonra ikinci dünya savaşı başladı necmettinov askere alındı cephede savaştı ve terhis edildiği 1946 senesine kadar satranç taşlarına elini sürmedi. terhis olduğu zaman 34 yaşındaydı.1949 da enteresan bir olay oldu.tesadüf eseri rusya dama şampiyonası yarı finalleri kazan şehrindeydi.necmettinov 15 yıldır dama oynamıyordu zaten bu turnuvada da sadece seyirciydi.fakat katılımcılardan birinin gelemeyeceği anlaşıldı.necmettinov onun yerine oynamayı teklif etti.kabul edildi. necmettinov oynadığı bütün oyunları kazanarak finallere çıktı.fakat o yıl sscb satranç şampiyonasında da oynayacaktı ve dama şampiyonası bu turnuvanın bittiği gün başlıyordu. satrançta kimsenin doğru dürüst tanımadığı necmettinov o yıl sscb şampiyonu oldu.ki bu unvanı kazanmak çok zordur zira dünyanın en kuvvettli ustaları rusyadadır.şampiyon olur olmaz dama turnuvasına da katıldı ve orada kıl payı sscb ikincisi oldu.necmettinov daha sonra dört kez daha sscb satranç şampiyonu olcaktı.tatar ve müslüman olması yüzünden sscb dışına çıkmasına istisnalar dışında izin verilmemiştir.dönmeyeceğinden korkuluyordu.katıldığı tek büyük uluslarası turnuvada (bkz: bükreş 1954 ustalar turnuvası)kortschnoi nin yarım puan gerisinde ikinci oldu.
  daha sonra tal ,bronstein,spassky,polugavesky,geller gibi oyuncuları yenerek büyüklüğünü kanıtladı.dünya şampiyonu tal le oynadığı 4 oyunun 3 ünü kazanmıştır.bu yüzden daha sonra tal in hocası oldu ve tal taktik zekasının önemli bir bölümünü necmettinov a borçludur.
  necmettinov un stili hiç kimseye benzemez. romantik dönemin ünlü saldırgan oyuncuları anderssen chigorin ve blacburne bile onun saldırgan üslubuna asla yaklaşamazlar. tarihte hiçbir satranç oyununda 1962 nezmettinov chernikovmaçındaki gibi bir vezir fedasına rastlayamazsınız. sakin bir konumda daha oyunun 12 hamlesinde yapılan vezir fedasını anlamak hatta daha sonraki hamleleri takip bile etmek mümkün değildir zaten maç vezir fedasından 21 hamle sonra kazançla biter ,inanması zor insiyatif için vezir feda edilir mi? .botwinnik necmettinov hakkında "hayatımda necmettinov gibi keskin hamle hesabı yapabilen birini görmedim"demiştir.bazı satranç otoriteleri 1958 polugaevsky nezhmetdinovmaçını dünya satranç tarihinde oynanmış en iyi oyun kabul ederler. bu oyunu chessmaster 10th editonda analiz ettirdim.programcısına göre ratingi 2900 ün üzerinde olan bu canavar necmettinov un vezir fedasının oyunu kazandırdığını fedadan ancak dokuz hamle sonra farkedebildi.
  necmettinov istikrarsız bir turnuva oyuncusuydu.dünya şampiyonlarını şaşkına çevirerek yendiği gibi çok zayıf oyunculara da kaybedebiliyordu. bu stiliyle ilgili olabileceği gibi hayatı boyunca terketmediği alkol alışkanlığı ile de ilgili olabilir.zaten yaptığı fedaların çoğu ayık kafayla yapılabilecek cinsten değil:).necmettinov 1974 yılında öldü.bugün batı da neredeyse hiç tanınmamaktadır. genç satranççıların çoğu ismini bile duymamıştır.meraklısı için bir kaç link:
  http://www.chessgames.com/…rl/chessplayer?pid=37199
  http://db.chessmetrics.com/…09111000000000020310100
  http://nezhmetdinov.homestead.com/rgn.html