34351 entry daha
  • neptün'e dair

    neptüne dair aslında pek fazla şey bilmiyoruz. insanlığın genel olarak bütün fokusu şu anda mars üzerinde. ama aslında diğer gezegenler de gayet nevi şahsına münhasır. neptün'e buyrunuz efenim.*

    ismini roma mitolojisinden almış. deniz tanrısı. bildiğiniz poseidon yani aslında. bu ismi de mavi renginden dolayı uygun görmüş bilim insanları. neptüne o hoş mavi rengini veren şey ise atmosferindeki gazların kompozisyonu. atmosferi hidrojen, helyum ve metan karışımından oluşuyor.

    atmosferinden söz etmişken hava olaylarından söz etmesek olmaz. güneş sisteminin en rüzgarlı gezegeniymiş neptün. fırtınalar saatte 2000 km hızla esiyor. şöyle söyleyeyim new orleans’ı kasıp kavuran ida kasırgası 240 km hızındaydı. düşünün artık…

    neyse en belirgin özelliğine gelelim. güneş sisteminin güneşe en uzak gezegeni ünvanı neptünde. bu arada pluto merak etme sen gönüllerimizin şampiyonusun.* uzak, çok uzak. hem de öyle böyle değil. şöyle ki öğleyin güneş tam tepede diyebileceğimiz bir zamanda bile ortalık ancak alacakaranlık oluyor. güneşe uzaklığı, dünyanın güneşe uzaklığının 30 katı. güneşe en uzak gezegen olarak, yörüngesi çok uzun. e kolay değil tabi bu mesafeyi almak. dolayısıyla güneşin etrafındaki bir tam turu yaklaşık 165 dünya yılı sürüyor. ha bu arada dünyaya benzer bi şekilde ekseni de eğik. yaklaşık 28 derece. e hal böyle olunca bizdekine benzer şekilde dört mevsim görülüyor. ama işin asıl ilginç tarafı şu. dedik ya güneşin etrafındaki bir tam turu 165 dünya yılı sürüyor, e hal böyle olunca bir mevsim de aşağı yukarı 40 yıl sürüyor.*

    bu arada mevsimlerinin bu kadar uzun sürdüğüne bakmayın. günler kısa.* 16 saat kadar. bunun nedeni de neptünün gaz devi olması. eğer dünya gibi bir kaya gezegeni olsaydı çok çok daha uzun sürecekti kendi etrafındaki turu. örneğin mars hacimsel olarak çok daha küçük olmasına rağmen bir mars günü (sol olarak geçiyor) yaklaşık 25 saat sürüyor. büyüklük olarak dünyanın yaklaşık 4 katı. aşağı yukarı şöyle bir benzetme yapılıyor. dünya elma büyüklüğünde olsaydı, neptün de futbol topu büyüklüğünde olurdu diye. neyse efendim, şimdi bir gaz devi olduğundan mütevellit, yapısı bizim gezegen olarak algıladığımız konsepte göre biraz farklı. normalde gezegen deyince kayadan bir top ve etrafında da gazdan bir atmosferik yapı düşünürüz. neptün gaz devi olduğundan durum biraz farklı. gerçi düşününce buz devi de denilebilir aslında. neyse. kayadan bir çekirdeği var doğru. ama etrafında, su, amonyak ve metandan oluşan sıvı - katı karışımı katmanlar var bu çekirdeğin. bir nevi çorba gibi düşünebiliriz. buz çorbası.

    sonra, etrafında toz ve parçacıklardan oluşan 5 tane halkası var. ama satürn gibi belirgin değil. bir de 13 tane uydusu var. aslında 14 ama, sonuncusu onay bekliyormuş.* en büyük uydusunun adı triton. ilginç bir şekilde, tüm güneş sistemindeki uydular arasında, ana gezegenin dönüş yönünün tersi yönünde yörünge turu atan tek uydu bu triton. bu yüzden de önceden bağımsız bir obje olduğu ama bir şekilde neptünün yerçekimine yakalandığı düşünülüyor. neyse, triton dahil bütün bu uydular da geleneği takip ederek yunan mitolojisinden denizle alakalı tanrı ve yaratıklar kullanarak isimlendirilmiş.

    edit: uyaranlara teşekkürler. dünyaya en yakın gezegen mars değil venüs, yazıdaki "bize en yakın gezegen" ifadesi kaldırıldı. bilginize.
7267 entry daha
hesabın var mı? giriş yap