medeniyet

• medeniyetin çöküşü üzerine yapılan simulasyonla ilgili bir video:
  
  https://www.youtube.com/watch?v=kvotpaxrrp4
  
  bu da baz aldığı çalışma: https://advisory.kpmg.us/…021/limits-to-growth.html
  
  senaryolara göre mevcut koşulların devamını baz alırsak şöyle oluyor:
  
  - inovasyon-teknolojik gelişim yavaşlıyor (bu çok bariz bir trend, batı'nın avaşlaması ve geri kalan dünyanın batı'yı yakalamasındaki en önemli faktörlerden biri bu. bu durumun jeopolitik sonuçları da var ki, bunun sonucunda açık liberal düzen yerini yeniden devletlerin rekabet ettiği "realist" perspektife bırakıyor.
  
  - çevre kirliliği exponential olarak artmaya devam ediyor ve geri-dönüşüm asla bunu dengeleyecek seviyede dönüşmüyor.
  
  - endüstriyel üretim büyümeye devam ediyor ve pikine daha yolu var (evet, büyümenin bir sınırı var arkadaşlar, say's law dünyanın sonsuz bir tüketen nüfusa sahip olduğunu pek hesaba katmıyor tabi).
  
  - gıda üretimindeki azalış gelişmiş ülkelerde nüfusun düşmesine sebebiyet verirken gelişmekte olan ve nüfusu patlayan ülkelerde kıtlıkların önünü açıyor.
  
  - genel olarak genç çalışan nüfusun azalması (ve yaşlanan dünya) üretimi azaltarak bireyin üstüne yüklenen yükü (vergi, aile bakımı, stres, psikolojik stabilite, huzursuzluk, bunun sebebiyet vereceği siyasi radikalleşme istikrar bozulmaları vsvs) artırıyor. ayrıca üretim azalmaya başlıyor, böylece tüketime erişim azalıyor, hayat kalitesi paçal/aggregate olarak azalıyor.
  
  - erişimi kolay kaynaklar hızla tüketiliyor ve yerine yeni alternatif kaynaklar bulunamıyor, böylece yaşam standartları ve üretim gerilemeye devamke
  
  bu gidişata göre medeniyetimiz çöküşe gidiyor.
  
  elbette bir simulasyon hayatın her aşamasındaki her dönüşüme sebep olacak değişkeni hesaba katamaz. ama yine de düşündürücü. dünyanın gidişatını bir "civilizational collapse" bağlamında düşünmek çok uçuk geliyor dimi? ama belki de 3000 yıllık mısır medeniyetinin insanları, 1500 yıllık roma'nın insanları da günlük hayatında böyle düşünüyordu. kurumsal işleyiş öylesine oturmuştu ki çevrelerindeki düzen yıkılıyorken farkında olmadan onlarca yıl yaşamaya devam ettiler. düşünsenize, roma medeniyetinin çöküşü yüzyıllar sürdü.
  
  insanoğlunun kurduğu son kapitalist dünya medeniyetinin kolay kolay yıkılacağını sanmıyorum elbette. bunun en büyük sebebi ise mevcut kapitalist sistemin elastisitesi ve adaptasyon gücünün yüksekliği. ancak var olan dünyamızın bir medeniyet inşası olduğu ve dikkat etmezsek insanlığın çoğunun yaşamını geliştirmiş bu düzenin sonunun gelebileceğini de düşünmemiz gerek. böyle bir ihtimal yokmuşçasına yaşayacak lüksümüz yok. hele ki iklim değişikliğinin hesap edilemeyen bir sürü etkisinin aniden bütün projeksiyonları ne kadar hızlı değiştirdiğini gördükten sonra....
  
  mesela bugün dünyada hayatı kitleyebilen bir pandemi, küresel enflasyon sorunu, kurumların erozyonu, artan jeopolitik riskler ve supply-chainlerin çökmesini izliyoruz. kanıksadığımız bir sürü şeyin hayatımızdan çıkıp gitmesi birbirini tetikleyebilecek bir kaç faktöre bakabiliyor yani. ayık olun.