robert nozick
-
nozick'in ekonomik kaynaklarin bireyler arasinda dagiliminin adilligi konusunda verdigi wilt chamberlain ornegi, david ricardo'nun (ve digerlerinin) rant teorisi ile iliskilendirilebilir. rant teorisi ne iddia eder? ekonomik rantlar, arzi kit kaynaklara veya bu kit kaynaklari kontrollerinde bulunduranlara dogru akar. wilt chamberlain'in ustun sporculuk yetenegi de bir kit kaynaktir. dogustan gelen birtakim yetenekler insanlar arasinda esit dagilmamistir. toplumun diger bireyleri arasinda bu kit kaynagin kullanimi (seyiri) icin gonullu bir rekabet varsa, bu rekabetten nemalanacak olan kisi de yetenek sahibi wilt chamberlain'dir.
alan memnun, satan da memnunsa, yeni ekonomik dagilimin bir onceki daha esit dagilimdan daha az adilane oldugunu iddia etmek neye dayanacaktir?
not: kaynak kitliginin dogusunun ve kit kaynaklarin kontrolunun (mulkiyetinin) temelinde dogal veya suni nedenler olabilir (devlet eliyle yaratilan ve korunan ozel tekeller, patentler vesaire gibi). sunice yaratilmis kitliklarda bir adaletsizlik soz konusudur. o ayri bir tartisma konusudur. chamberlain orneginde ise dogal bir neden var. bazilari da verili dogal yeteneklerinin uzerine cok calisarak ve ureterek yeni bir seyler koyarlar, kendi rekabetci ustunluklerini (competitive edge, comparative advantage) yaratirlar ve bu ustunlukten kaynaklanan (cogunlukla gecici) kitlik rantini toplarlar. boyle durumlarda yaratilan deger karsiliginda kâr etmek neden adil degildir?
not 2: bir onceki notta neden parantez icinde cogunlukla gecici? arz tarafinda rekabetten oturu. wilt chamberlain bile nba'in rantini efsanevi rakiplerinden biri olan bill russell ve diger yetenekli oyuncular ile birlikte paylasmak durumunda degil miydi?
daily telegraph'da cikmis, robert nozick konulu bir obituary:
http://www.telegraph.co.uk/…ssor-robert-nozick.html
baska kaynaklar:
http://www.hno.harvard.edu/…02/01.17/99-nozick.html
http://www.iep.utm.edu/n/nozick.htm
http://en.wikipedia.org/…anarchy,_state,_and_utopia
http://web.missouri.edu/~johnsonrn/nozick.html (chamberlain argumaninin bir kritigi) (bkz: entitlement theory)
http://www.cato.org/…/policy_report/cpr-20n1-1.html (r. nozick, 1999, "why do intellectuals oppose capitalism?")
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap