corto maltese

• corto maltese, hugo pratt'ın hayalinde, malta'nın la valetta kentinde 10 temmuz 1887'de doğar. babası cornouailles asıllı bir ingiliz denizcidir, annesi ise sevilla doğumlu, "cebelitarıklı liña" lakaplı bir çingene. bu durumda, corto maltese babası gibi ingiliz uyrukludur. resmi ikametgâhı da antiller'in antigua kentidir. oysa onundur denebilecek tek adres hong kong'dadır.
  
  bir tuz denizi şarkısı'nın roman versiyonu sayesinde (corto maltese, una ballata del mare salato, einaudi, 1995) corto'nun gençliği hakkında daha çok şey öğreniriz; özellikle de 10 yaşındayken yaşadığı cordoba'nın yahudi mahallesindeki günleri üzerine. romanın ilk sayfalarında şu olaylar anlatılır: annesinin amalia adlı bir arkadaşı çocuğun avucundan geleceğini okurken talih çizgisinin olmadığını farkeder. bunda genç corto'yu üzecek bir yan yoktur. hemen babasının usturasını alıp eline "derin ve uzun bir çizgi çeker."(bkz: corto maltese/2) bundan böyle güzel bir talih çizgisi olacaktır.
  
  corto maltese, çin'de ilk kez 1900 yazında, ülke boxerlar savaşı ile (haziran - ağustos 1900) çalkalanırken bulunur. ilk savaş başarısını bir topu kullanamaz hale getirerek gösterir. 13 yaşındadır 1904 yılının sonuna doğru, mançurya'da şubat 1904 'le eylül 1905 arasında yapılan rus - japon savaşı sırasında onunla yine karşılaşırız. o sırada savaş muhabirliği yapan jack london ile dostluk kurar. çarlık ordusundan kaçmış olan rasputin'le de ilk kez karşılaşır. onunla birlikte afrika'ya gitmek üzere gemiye biner, etiyopya'da altın arayacaklardır.
  
  ama gemide bir ayaklanma meydana gelir. iki gencin varabildiği yer arjantin olur. 1905 yılında patagonya'dayızdır. corto'yla rasputin birleşik devletler 'de aranan ünlü kanun kaçakları bucth cassidy, sundance kid ve etta place ile tanışırlar.
  
  1907'de corto italya'da, ancôna'dadır. orada cugaşvili adlı biriyle tanışır. adı geçen o zamanlar bir otelde geceleri bekçilik yapmakta olan geleceğin stalin'dir. bu dostluk sayesinde corto, 14 yıl sonra semerkand'ın altın evinde bir belayı ucuz atlatacaktır.
  
  1908'de arjantin'e dönüşünde tekrar jack london'la buluşur. corto 1908 - 1913 arasında marsilya'da, tunus'ta, antiller'de new orleans'da, hindistan'da ve yeniden çin'de ortaya çıkar. bir hugo pratt uzmanı olan joan antonio blas'a göre corto, 1910 yılında boston'daki liverpool'a giden bir gemide ikinci subaylık yapmaktadır. gemide corto, ileride kominist enternasyonal başkanı olacak john reed'i savunur john reed o sırada muço'dur ve kaptan tarafından başka bir muçonun öldürülmesiyle suçlanmaktadır. corto mahkemede de reed'i suçsuz çıkarmaya uğraşır. o andan itibaren de kaptanların "kara listesi"ne girer.
  
  sonunda korsan olmuştur. 1913 'te esrarengiz keşiş'in hesabına çalışmakta, güney pasifik'te dolaşmaktadır. 31 ekim'de corto'nun tayfaları ayaklanır (tayfalardan yana kesinlikle şansı yoktur). çarmıha gerilerek denizin ortasına bırakılır. ertesi gün 1 kasım 'da, kendisi de keşiş'in gizli örgütünün bir üyesi olan rasputin tarafından kurtarılır. bu "bir tuz denizi şarkısı"nın başlangıcı ve hugo pratt'ın yapıtlarında corto maltese'nin ortaya ilk çıkışıdır.
  
  corto maltese ve kader arkadaşları, avrupa'da savaşın başladığını, 169 derece batı enlemi, 19 derece güney boylamında bulunan düşsel ada escondida'da keşiş'in ağzından öğrenirler. almanya çıkarına karanlık bir kaçakçılık faaliyeti başlar. pandora, cain ve tarao'yla birlikte sürdürlen yolculuk bitmek bilmez. hikâye yüzbaşı slutter'in ölümüyle sona erer. 1915 yılı ocak ayının bilinmeyen bir gününde, corto ile rasputin pitcairn adasına doğru escondida'yı terk ederler.
  
  güney amerika serüveninin başlangıcı. corto maltese, 1916 'da yanında prag üniversitesi profesörlerinden jeremiah steiner ve genç tristan bantam olmak üzere sırasıyla paramariba saint laurent-du-maroni, bahia salvadoru ve brezilya'da amazon nehri ağzında dolaşıp durmaktadır. 1917 'de antiller'deki saint kitts'de, honduras'da, venezuella'daki, maracaibo'da, barbodos'ta, orenaque deltasında ve peru'da amazonlar'dadır. bunlar "oğlak burcu altında"da derlenen serüvenlerde ve "corto, git gidebildiğin kadar" adlı albümünde anlatılır.
  
  corto atlantik'i aşar ve yolculuğu 1917 yılında avrupa'da sona erer. keltler albümü venedik'te başlar. ardından 24 kasım 1917'deki carporetto muharebesine sahne olan adriyatik denizi'nde, bağımsızlık için savaşan irlanda'da, dublin ve stonehedge'de, "bir kış sabahı" öyküsünde ise ingiltere'de geveze kargalar ve perilerin ortasında karşımıza çıkar. corto 1918 baharında 21 nisan'da vaux-sur-somme'da kızıl baron'un sonuna tanık olduğu fransa'dadır. kuzey denizi'nin sahilleri keltlerin'de sona erdiği yerdir.
  
  bir ay sonra etiyopyayılar öyküsü başladığında ise corto maltese yemen'dedir. danalik savaşçısı cush, "esirgeyen allah 'ın adıyla" adlı birinci bölümde ortaya çıkar. eylülün 13'ünde, ingiliz somalisi'ne geçer, bu bir lütüftur. etiyopya'ya dönüş (hem diğer romeo'lar hem diğer juliet'ler), ardından leopar adamlarla alman işgalindeki doğu afrika topraklarına saldırı.
  
  corto savaşın 11 kasım 1919 'da sona erdiğini hong kong'daki evinde öğrenir. "hırsızlarla ve güzel kadınlarla dolu" bir mahallede oturmaktadır. yağmurluğu içinde alabildiğine şık, yeni serüvenler yaşamanın sabırsızlığıyla kıvranan rasputin'de orada bulunmaktadır. bu corto maltese sibirya'da öyküsünün başıdır. kızıl fenerler adlı gizli bir örgütçe görevlendirilmiş olarak rasputin'le birlikte herkesin göz diktiği rus hanedanının hazinesini bulmaya rusya'ya giderler. bu işten başarıyla çıkmak kolay olmayacaktır. zira altın zırhlı bir trenle taşınmaktadır. amiral kolçak'ın treniyle. corto 1919 'da şangay'a gelir. sibirya 'ya komşu olan 3 sınırlı bölgeye geçer. bölge o sırada karışık bir yerdir. batılı güçlerle desteklenen beyaz rusya'yla bolşevikler birbirleriyle burada çatışmaktadır. corto sürekli kendi zaferleri ve çılgınlıklarıyla peşindeki çılgın baron von ungern-stemberge ile karşılaşır. general çang çetesinin şubat 1920'de yenilgiye uğratılışının ardından yeniden hong kong'a döner. bu asya serüveni nisan 1920'de çin'in taşra kenti jiangxi'de son bulur.
  
  hemen sonra, tekrar asya'ya dönmeden önce, corto maltese, 19-23 nisan 1921 tarihleri arasında bir tiyatro oyunu biçimindeki venedik masalı (sirat al bunduqiyyah) için venedik'te bulunur. venedik'den rodos'a, geçilmesi gereken bir tek akdeniz vardır arada ve böylece corto da sonbaharda ege'ye geçer. bu onu türk kıyılarından afgan dağlarına götüren yeni bir asya yolculuğunun başlangıcıdır. yaklaşık bir yıl boyunca büyük iskender'in hazinesini bulmak üzere yol alır. adana'dan yola çıkar, van'a kadar türkiye'yi kateder ve azerbaycan'dan geçer. orada kızıl ordu güçlerince tutuklanır. birazcık eli çabuk bir halk komiserince kurşuna dizilmekten son anda kurtulur. ancôna'da tanıdığı bekçi çugaşvili, aradan geçen sürede stalin olmuştur, bir telefon onu kurtaracaktır. ardından corto bakü'den çıkıp krasnovodska'ya gitmek üzere hazar denizini geçer buhara emirliği 'nde rasputin'le buluşur. 4 ağustos 1922'de enver paşa'nın ölümüne birlikte tanık oldular. yolculuğun sonunda onca aradıkları hazineye afganistan'da kavuşur gibi olurlar (bu bir sanrı mıdır?). semerkand'ın altın evi corto 'yla rasputin'in pakistan sınırını bir grup ingiliz askeri eşliğinde geçmeye karar verdiği sırada sona erer.
  
  haziran 1923'te corto maltese arjantin'dedir. tango öyküsünde, venedik masalı'nda tanıştığı louise brokozowyc'in kayboluşunu araştırmaktadır. genç kadının bir ara onlar için çalıştığı bir kadın pazarlama şebekesi olan "varşova" örgütünden kendini korumak zorunda kalacaktır. corto louise'in ölümünden sorumlu olan polis şefi estevez'i öldürür. 20 haziran gecesi arjantin'i terk eder.
  
  1924'te corto maltese, isviçre kantonlarında dolaşır. bu isviçreliler öyküsüdür. profesör steiner ile birlikte montagnada'da yazar herman hesse'de kalır. gerçekçi yapısına karşın, corto isveç düşgücüyle karşılaşır. düşünde paracelsus'un iksirini içer ve ölümsüzlüğe ulaşır. ama bu bir düşmüdür gerçekten de?
  
  corto maltese, 1925'te levi colombia'nın daveti üzerine rasputin'le birlikte atlantis'i o yitik kıtayı aramaya çıkar. bu mû albümüdür.
  
  aralık 1928'de corto, romancı henry de monfreid ve paleontolog ve tanrıbilimci teilhard de chardin'le birlikte etiyopya 'nın harar kentindedir. bunu hugo pratt'ın corto maltese'yle aynı adı taşıyan dergide yayımlanan bir sulu boyasından öğreniriz. 1936 'da uluslararası tugaya katılır. böylece romantik serüvenlerin sonuncusu olan ispanya savaşına gider. 1941 'de cush, çöl akrepleri 'nde şöyle diyecektir. "görünüşe bakılırsa ispanyol iç savaşı sırasında kayboldu" ama kaybolmak ölmek değildir. zaten corto da ispanyol iç savaşı sırasında ölmüş değildir. bu hugo pratt'ın arzusudur. sayısız söyleşisinde birçok kez dile getirilmiş bir arzu. okuyucuya daha başında bundan kuşku duyabilir. zira "bir tuz denizi şarkısı"nın girişinde 1965 tarihli bir mektupta zikredilen pandora 'nın bir mektubu vardır. buradan da anlaşılır ki corto yaşamaktadır. pandora, corto'yu tarao'nun ölümüyle beli bükülmüş, "bahçede tek başına, gözlerinin feri kaçmış, yüzü koca denize dönük" otururken anlatır.
  "her şeyin elektronik olduğu her şeyin ince ince hesaplandığı ve sanayicileştiği bir dünyada corto maltese gibi birinin yeri yoktur": hugo pratt, 1980 yılında v.mollica ile m.paganelle 'nin pratt adlı kitaplarında böyle söyler.
  
  kaynak: http://www.cizgiroman.com/